Een AK ontstaat wanneer de huid ernstig wordt beschadigd door ultraviolette (UV) stralen van de zon of door zonnen binnenshuis. De meeste mensen krijgen meer dan één AK. Wanneer u meer dan één AK heeft, heeft u actinische keratosen, of AK’s. AK’s komen veel voor en zijn een van de meest voorkomende redenen om naar de dermatoloog te gaan.
Iedereen die veel AK’s heeft, moet bij een dermatoloog onder behandeling zijn. De meeste mensen die veel AKs hebben, blijven hun leven lang nieuwe AKs krijgen. AKs worden beschouwd als precancereuze. Als ze onbehandeld blijven, kunnen AK’s uitgroeien tot een vorm van huidkanker die plaveiselcelcarcinoom wordt genoemd.
Door een dermatoloog te bezoeken voor controle, kunnen de AK’s worden behandeld voordat ze huidkanker worden. Als er toch huidkanker ontstaat, kan deze vroegtijdig worden opgespoord en kan huidkanker vaak door behandeling worden genezen.
Tekenen van actinische keratose
Schilferig gevoel op door de zon beschadigde huid
Je voelt een AK vaak eerder dan dat je hem ziet. Deze man voelde een schuurpapierachtige plek op zijn door de zon beschadigde hals voordat er een AK verscheen.
Ruw, roodachtig, verheven bultjes
De meeste AK’s zien eruit als verheven, schilferige, rode bultjes op de huid. Deze 57-jarige vrouw heeft meerdere AK’s op haar gezicht.
Bruine vlekken
De AK’s op het gezicht van deze man zien eruit als bruine vlekken. Als AK’s er zo uitzien, kunnen ze lijken op melanoom, een vorm van huidkanker.
Hoorn
Sommige AK’s groeien snel en lijken op een hoorn van een dier. Hoorns hebben meer kans om zich te ontwikkelen tot huidkanker.
Symptomen van actinische keratose
De meeste mensen die AKs krijgen, hebben geen symptomen. Zij merken alleen veranderingen aan hun huid op. Symptomen kunnen voorkomen. Een paar symptomen om op te letten zijn:
- Ruw aanvoelende plek op de huid die niet te zien is
- Ruw plekje of gezwel dat pijnlijk aanvoelt bij wrijven
- Jeuk of branderig gevoel
- Lippen voelen constant droog aan
Een AK kan komen en gaan. Een AK kan op de huid verschijnen, maanden blijven zitten, en dan afschilferen en verdwijnen. De huid kan plotseling glad aanvoelen. Veel AK’s verschijnen na een paar dagen tot een paar weken weer. Ze verschijnen vaak opnieuw wanneer de persoon naar buiten gaat zonder bescherming tegen de zon.
Zelfs als een AK niet opnieuw verschijnt, moet u naar uw dermatoloog gaan. AK’s ontstaan als de bovenste huidlaag ernstig beschadigd is. U kunt meer AKs krijgen. Als de beschadiging dieper wordt, kan huidkanker ontstaan.
Hoe stellen dermatologen de diagnose actinische keratose?
Dermatologen stellen de diagnose van een actinische keratose (AK) door de huid nauwkeurig te onderzoeken.
Als uw dermatoloog tijdens het onderzoek een gezwel vindt dat dik is of op huidkanker lijkt, zal uw dermatoloog waarschijnlijk een huidbiopsie uitvoeren. Uw dermatoloog kan veilig een huidbiopsie uitvoeren tijdens een bezoek aan de praktijk.
Wanneer het in een vroeg stadium wordt ontdekt en behandeld, is huidkanker vaak te genezen.
Hoe behandelen dermatologen AK’s?
Er zijn vele behandelingen voor AK’s. Sommige behandelingen kan uw dermatoloog in de praktijk uitvoeren. Andere behandelingen gebruikt u thuis. Het doel van de behandeling is om de AKs te vernietigen. Sommige patiënten krijgen meer dan één soort behandeling. Behandelingen voor AKs omvatten:
In-office procedures
- Cyrotherapie: Vernietigt zichtbare AK’s door ze te bevriezen. De behandelde huid blaast vaak en schilfert binnen een paar dagen tot een paar weken af. Dit is de meest voorkomende behandeling. Wanneer de huid geneest, kunt u een klein wit vlekje zien.
- Chemische peeling: Dit is een medische chemische peeling. U kunt deze peeling niet krijgen in een salon of via een kit die voor thuisgebruik wordt verkocht. Deze sterke peeling vernietigt de bovenste huidlagen. De behandelde zone zal ontstoken en pijnlijk zijn, maar er komt gezonde nieuwe huid voor in de plaats.
- Curettage: Uw dermatoloog verwijdert voorzichtig een zichtbare AK met een instrument dat een curette wordt genoemd. Na de curettage kan uw dermatoloog elektrochirurgie toepassen om meer beschadigd weefsel te verwijderen. Elektrochirurgie cauteriseert (verbrandt) de huid. Er verschijnt een nieuwe gezondere huid.
- Fotodynamische therapie (PDT): Er wordt een oplossing aangebracht om de huid gevoeliger te maken voor licht. Na een paar uur wordt de behandelde huid blootgesteld aan een zichtbaar licht, zoals blauw licht of laserlicht. Het licht activeert de oplossing en vernietigt de AK’s. Terwijl de huid geneest, verschijnt er nieuwe gezonde huid.
- Laser resurfacing: Net als bij een chemische peeling kan een laser de oppervlaktelaag van de huid verwijderen. Hierdoor worden AK-cellen vernietigd. Na de behandeling zal de huid rauw en pijnlijk zijn. De huid geneest binnen 1 à 2 weken en krijgt een gezondere nieuwe huid.
Medicijnen op recept
Uw dermatoloog kan u een medicijn voorschrijven dat u thuis kunt gebruiken om AK’s te behandelen. Geneesmiddelen die dermatologen voorschrijven zijn onder meer:
- 5-fluorouracil (5-FU) crème: Dit is chemotherapie die u op de huid aanbrengt. Het veroorzaakt tijdelijke roodheid en korstvorming. Patiënten brengen 5-FU gewoonlijk twee keer per dag aan gedurende 2 tot 4 weken. Iemand die veel beschadigde huid heeft, moet 5-FU misschien langer gebruiken. 5-FU zorgt ervoor dat door de zon beschadigde gebieden rauw en geïrriteerd worden. Naarmate de huid geneest, verschijnt er een gezonde huid. Een andere behandeling zoals cryotherapie kan nodig zijn om dikke AK’s te behandelen.
- Diclofenac natrium gel: Dit is een niet vette gel. U brengt het aan op de huid met veel AKs. Patiënten brengen het medicijn twee keer per dag aan gedurende ongeveer 2 tot 3 maanden. Gedurende deze tijd moet u uw huid beschermen tegen de zon. De beste resultaten ziet u ongeveer 30 dagen nadat u bent gestopt met het aanbrengen van de gel. Sommige AK’s kunnen blijven bestaan. Uw dermatoloog zal deze behandelen, vaak met cryotherapie.
- Imiquimod crème: Deze crème helpt het immuunsysteem van uw lichaam te stimuleren, zodat uw lichaam zich kan ontdoen van de zieke huidcellen. U brengt deze crème op uw huid aan volgens de instructies van uw dermatoloog. De meeste patiënten gebruiken imiquimod gedurende enkele weken. Imiquimod veroorzaakt roodheid en zwelling van de huid. Nadat u bent gestopt met het gebruik van het geneesmiddel, geneest de huid.
- Ingenol mebutaat gel: Deze gel werkt op twee manieren. Het versterkt het immuunsysteem van het lichaam. Het is ook een soort chemotherapie voor de huid. De ene formule wordt gebruikt om AK’s op het hoofd en de hoofdhuid te behandelen en wordt 3 dagen achter elkaar aangebracht. De andere formule behandelt AK’s op de benen, armen en torso. Patiënten passen deze formule 2 dagen na elkaar toe. Beide formules kunnen snel roodheid en zwelling veroorzaken. Naarmate de huid geneest, verdwijnen de roodheid en zwelling.
Onderzoekers blijven zoeken naar nieuwe behandelingen voor AK’s. Geen enkele behandeling werkt bij alle AK’s.
Uitkomst
Sommige mensen krijgen maar een paar AK’s. Deze AK’s verdwijnen vaak met behandeling.
Als u veel AK’s heeft, moet u onder behandeling van een dermatoloog. AK’s ontstaan in de huid die ernstig is beschadigd door de zon of door zonnen binnenshuis. Deze schade zorgt er vaak voor dat mensen levenslang nieuwe AKs krijgen. Als AK’s niet worden behandeld, kunnen ze uitgroeien tot plaveiselcelcarcinoom, een vorm van huidkanker. Door regelmatige controles kan deze huidkanker vroegtijdig worden opgespoord en verwijderd. Wanneer het in een vroeg stadium wordt ontdekt en behandeld, kunnen de meeste vormen van huidkanker worden genezen.
Uw dermatoloog zal u vertellen hoe vaak u voor controle terug moet komen. Sommige patiënten hebben eens in de 8 tot 12 weken een controle nodig. Anderen komen 1 of 2 keer per jaar terug voor controle.
U moet zich aan elke afspraak houden. Als er huidkanker ontstaat, hoe eerder deze wordt ontdekt en verwijderd, hoe beter het resultaat.
Terug naar het begin