Alai

Canon (in de context van fandom) is een bron, of bronnen, die door de fannishe gemeenschap als gezaghebbend worden beschouwd. Met andere woorden, canon is wat fans het erover eens zijn dat “echt” gebeurd is in een film, tv-show, roman, stripboek, of concert tour. Specifieke bronnen die als canon worden beschouwd, kunnen zelfs binnen een specifieke fandom variëren.

Etymologie van de term

De term is afgeleid van het theologische concept van canon: de fundamentele teksten van een religie, zoals de Tao-te-Ching, de Bhagavad-Gita, de Talmoed, en de Bijbel.

Terwijl sommige geleerden hebben beweerd dat Sherlock Holmes fandom de eerste was om het woord “canon” te gebruiken in zijn fannish betekenis, is dit niet helemaal correct. Hun gebruik populariseerde, en gaf extra fannish gewicht aan, een reeds gebruikelijke manier van spreken over bepaalde instanties van fictie: “Morley’s essay ‘Doctor Watson’s Secret’ uit 1934 noemde de verhalen ‘de canon’, maar het woord had geen hoofdletter en geen religieuze bijklank. Het lijkt gewoon de term die bij de doorgewinterde boekman opkwam om te verwijzen naar het literaire corpus, zoals vaak toegepast op andere, minder wereldlijke werken zoals Shakespeare. Elmer Davis had “canonical” al op dezelfde manier gebruikt in een recensie van Starrett’s Private Life. Morley was Quaker van opvoeding, en in elk geval niet geneigd tot extravagante religieuze expressie. Pas in 1941, in een ongepubliceerde memoires over het begin van de BSI, gebruikte Morley een religieuze term: “aangezien de Baker Street Irregulars naar werken verwijzen als ‘The Sacred Writings,’ mag hij misschien ‘The Sacred Writer’ genoemd worden” – maar hij deed dat als een knipoog naar zijn oude kameraad Elmer Davis, die onmiddellijk daarna bij naam werd genoemd.” (Jon Lellenberg, “The Ronald Knox Myth.” The Sherlock Holmes Journal, vol. 30, no. 2 (Summer 2011), 5358. )

Een fan, Ruth Berman, legde dit in 1992 uit aan enkele Blake’s 7 fans:

De verzamelnaam voor een serie als Sherlock Holmes is de Canon (ontleend aan religieuze terminologie, omdat het Sherlock-fanisme is gegroeid uit het artikel van mgr. Ronald Knox over tekstuele kritiek op het Holmes-verhaal – hij bedoelde het als een schertsende manier om te suggereren dat tekstuele kritiek een pietluttige dwaze manier was om te proberen te bewijzen dat de Bijbel niet historisch was, maar SH-fans negeerden het bedoelde punt en concentreerden zich in plaats daarvan op het amusante spel van het toepassen van vragen over historische consistentie op fictie).

(Maar volgens Lellenbergs grondige verslag schijnt Knox de term zelf nooit te hebben gebruikt: “Vader Knox was geen satiricus van religieuze riten; hij was een satiricus van de Duitse geleerdheid, iets heel anders.”)

Het woord kanon verwijst naar een vorm van artilleriegeschut en wordt hetzelfde uitgesproken als canon. Veel moderne fans hebben beperkte blootstelling aan het religieuze gebruik, dus gebruiken ze de meer bekende spelling, wat leidt tot verbijsterde rantsoenen door degenen die het verschil wel begrijpen.

Official vs. Canonical

In sommige gevallen kan een fandom een werk van een auteur omarmen, en toch een nauw verwant werk verwerpen als “niet canon.” De werken van een auteur kunnen als canon worden beschouwd, terwijl uitspraken van de auteur vaak slechts als mening worden beschouwd. Zie Fanon.

Prop canon heeft betrekking op fysieke voorwerpen die in een film of TV-show te zien zijn, bijvoorbeeld diploma’s, rijbewijzen, enz. Bij gebrek aan tegenstrijdig bewijs, wordt prop canon beschouwd als een redelijk canonieke bron, maar soms kan dialoog, of latere ontwikkeling van de show het teniet doen. Bijvoorbeeld, in Stargate SG-1, Jack O’Neill had verschillende geboortedata, afhankelijk van welk rijbewijs werd getoond, terwijl Rodney McKay op Stargate Atlantis heeft een certificaat aan zijn muur die zijn naam geeft als ‘Rodney Ingram McKay’, die later werd tegengesproken in de aflevering McKay and Mrs Miller, toen zijn zus zei dat zijn volledige naam was Meredith Rodney McKay.

Grijze canon of grijze canon verwijst naar canon die dubbelzinnig is in zijn canoniciteit: een detail dat wordt geïmpliceerd of gemakkelijk wordt afgeleid in canon maar niet ronduit wordt bevestigd; een detail dat ter sprake wordt gebracht in een commentaar van de maker of een podcast maar nooit in canon zelf wordt vermeld. (In wezen bevindt de canoniciteit van dat feit zich in een grijs gebied.) Een voorbeeld van grijze canon zouden de “Previously”-segmenten in Battlestar Galactica zijn, die in feite niet eerder uitgezonden materiaal van een aflevering zijn. Aangezien de niet-echt-voorafgaande fragmenten niet voorkomen binnen de grenzen van een aflevering, is het niet onredelijk om ze niet-canoniek te noemen; maar aangezien ze een invloed hebben op de aflevering waaraan ze vastzitten, zou het ook logisch kunnen zijn om ze deel van canon te noemen. Een ander voorbeeld is het personage Billy uit Power Rangers, wiens familienaam nooit werd vermeld in de show, maar die op sommige merchandise (en, jaren later, op de officiële Power Rangers website) werd aangeduid als “Billy Cranston”. Hoewel veel fans “Cranston” hebben omarmd als canoniek, zijn er ook fans die het niet als canon accepteren.

Gesloten vs. Open Canon

Hoofdartikel: Gesloten vs. Open Canon

Een fandom wordt geacht een gesloten canon te bezitten wanneer er geen extra bronmateriaal wordt verwacht (er zijn geen aankomende boeken, afleveringen of films in de serie).

Een open canon daarentegen zou er dus een zijn waarin nieuwe afleveringen, boeken of films worden geproduceerd.

Canon in Real Person Fiction

RPF heeft de story tropes en fanspeak van FPF geërfd, en samen met de woobies en angst en al die eerste keren is er een manier gekomen om over RPF te discussiëren en het op te vatten als een vorm van fanfictie. De termen canon, fanon en AU worden in RPF-kringen op dezelfde manier gebruikt als in de FPF-meta.

Terwijl canon in FPF gewoonlijk verwijst naar de enige erkende bron voor het fandom, is er in RPF geen enkele bron, en bronnen spreken elkaar vaak tegen. Het is dan ook niet verwonderlijk dat fans het niet eens zijn over wat wel en niet canon is in RPF fandoms, of hoe belangrijk het is voor een verhaal dat niet wordt voorgesteld als een AU om alle feiten juist te hebben. Alle RPF is een evenwicht tussen het Echte en het Fictie, maar niet alle RPF stelt hetzelfde evenwicht in. De bronnen van RPF canon zijn talrijk, en niet alle fans hebben de tijd of de neiging om elk stukje beschikbare informatie te onderzoeken: tweets, optredens op conferenties, gag reels van TV of film, interviews (zowel gedrukt als opgenomen), “making of” documentaires, albums (voor muziek), autobiografieën, en biografieën. En zelfs wanneer de feiten (of roddels) bekend zijn, zullen fans het oneens zijn over wat geschikt is om op te nemen als “canon” en wat een inbreuk is op de privacy.

Het schrijven van op canon gebaseerde RPF is vergeleken met het schrijven van historische fictie waar een auteur “de lege plekken invult van een gebeurtenis die echt heeft plaatsgevonden”. Dit soort verhalen omvat alles van Sport RPF verhalen die spel per spel herscheppingen van echte wedstrijden bevatten tot Historische RPF die het leven van soms al lang overleden historische figuren herschept, extrapolerend van gedetailleerde kennis en onderzoek van de periode. Acteur en muzikant RPF heeft ook dit soort verhalen waar het filmen van specifieke afleveringen van televisieprogramma’s, delen van films of echte concerten een integraal deel van het plot zijn.

De mate waarin een RPF-verhaal niet canonconform is, en het punt waarop het een AU wordt, staat open voor discussie. Aan het uiteinde van het spectrum, verhalen die echte mensen in scenario’s plaatsen die totaal verwijderd zijn van hun werkelijke leven, verhalen waar de leden van My Chemical Romance op een ruimteschip zijn of waar J2 stierenrijders zijn, zijn duidelijk gebruik van de echte personages in een volledig niet-canon omgeving. Hoewel sommige aspecten van hun canon-zelf misschien meekomen voor de rit, denkt niemand dat het verhaal verondersteld wordt hun echte leven weer te geven.

Het minder duidelijk niet canon-conforme verhaal is dat waar My Chemical Romance leden nog steeds muzikanten zijn en J2 nog steeds acteurs zijn, misschien zelfs veel dingen doen die de echte mensen echt hebben gedaan, maar het verlangen van de kant van de auteur naar perfecte details, of hun bereidheid om niet-celebrities te gebruiken in bijrollen, kan het verhaal weg duwen van echte canon-conformiteit. Dit onderscheid is moeilijker te maken, en verschillende fandoms hebben verschillende culturen die bepalen waar die grens ligt.

Tot op zekere hoogte bevat alle RPF, en ook alle historische fictie, elementen van fictie vermengd met de realiteit van de personages. In RPF echter, kan de auteur het verhaal in een simulacrum van de werkelijke omgeving van de persoon – die een semblance van een televisieshow studio of tourbus beschrijft – maar was nooit van plan om het leven van die persoon realistisch weer te geven. In deze verhalen is het gebruik van fanon in plaats van canon vaak opzettelijk. In andere gevallen kiest de auteur ervoor om het verschil tussen de twee niet te leren kennen, ofwel omdat ze niet elk detail willen onderzoeken van de echte voorouders van hun personages, ofwel omdat ze denken dat ze dat niet zouden moeten doen.

Canon in Pop Culture

T-Rex van Dinosaur Comics verklaarde ooit dat verschillende gebeurtenissen in zijn leven niet-canon waren, waaronder “elke gebeurtenis waarbij ik in verlegenheid werd gebracht.”

Verschillende karakteriseringen voor niet-canon uitmaken

Sommige fans vinden dat canon zich ook uitstrekt tot karakterisering en niet alleen tot de feiten of gebeurtenissen die plaatsvinden in de gepubliceerde roman of op het scherm. De twee zijn zo met elkaar verweven dat een personage dat zich “niet-canonisch” gedraagt ook wordt beschouwd als gebaseerd op “onlogische karakteriseringen” die niet worden ondersteund door de bron:

Decennia geleden heeft Devra Langsam (co-redacteur en uitgever van SPOCKANALIA, het eerste Star Trek fanzine, beginnend in 1967) dit gecodificeerd in wat bekend is komen te staan als “de Wet van Langsam”. In een essay gepubliceerd in WARPED SPACE 50 (1984, T’Kuhtian Press), beschreef Paula Smith het als volgt: “Bij het schrijven van op media gebaseerde fictie is er een speciaal voorbehoud: de Wet van Langsam, of: ‘Laat hem dat niet zeggen’. Laat een vast personage niet iets doen of zeggen dat niet in overeenstemming is met zijn vaste karakter, of als je dat toch moet doen, geef dan goede, degelijke redenen waarom. Als je een Darth-Vader-is-echt-een-kut verhaal moet schrijven, leg dan in het verhaal uit waarom hij ook bemanningsleden wurgt als hij geïrriteerd is.” En het debat woedt sindsdien. Zelf was ik aanvankelijk enigszins verbaasd toen ik, vele tientallen jaren geleden, bij het lezen van mijn eerste fanzine, ontdekte dat andere mensen deze personages enigszins anders konden interpreteren dan ikzelf, en dat ook deden. Na een tijdje kwam ik tot de conclusie dat er een continuüm was van logische karakterisering – altijd aantoonbaar geworteld in de canon – naast de wie-de-klote-zijn*deze-mensen “interpretaties”. Voor zover ik het kan beoordelen, zijn deze gebaseerd op projectie, wensvervulling en/of wat ik “spackletekst” noem (in tegenstelling tot echte subtekst) van schrijvers (nou ja, posters van verhalen, in ieder geval) die willen dat de personages voldoen aan hun specifieke wensen op het gebied van emotionele/fysieke/therapeutische bevrediging en zich totaal niet bewust zijn van of gewoon niet geïnteresseerd zijn in de manier waarop dat wordt bereikt.

Anecdotal Comments

1984

Ik begrijp niet hoe een overigens intelligent en getalenteerd individu zoveel energie kan steken in “Officiële Star Trek”, alsof dat is wat telt. Het maakt me niet uit wat Paramount doet. Ik zal gebruiken wat ik kan gebruiken en weggooien wat ik niet kan gebruiken, ik heb nog steeds mijn eigen geest en verbeelding. De zines bestaan nog steeds en alternatieve universums zijn oneindig. Relax. Vergeet Roddenberry’s misstappen, wat ze ook mogen zijn en Bennett’s verraad. Vanuit het oogpunt van de actieve fan schrijver, hebben ze geen belang. Wij hebben ST-fandom geschapen zoals het nu bestaat, en we hebben totale controle over ST in onze zines. Laat ze maar naar Hades gaan in een trans-warp mandje, ook al is dat in strijd met de wetten van de natuurkunde, en ga lekker door met je eigen ding in ST.

1996

Ik hield me vroeger religieus aan de canon. Nu zeg ik gewoon “bekijk het maar” voor Trek… Waar het op neerkomt is dat ik me religieus aan de canon houd, totdat de serie zelf me reden geeft om dat niet te doen….. Wat heeft het voor zin om je aan de canon te houden? Als je dat wilt, tuurlijk, maar we breken de regels al door alleen maar Trek te schrijven. Als canon zinvol is binnen de context van je verhaal, hou het dan. Zo niet, zwaai er dan mee.

1998

Who cares!? Canon is waardeloos! Volgens de canon is Jim Kirk, de parel in de kroon van het ST-karakteruniversum, nu dood. Blijkbaar is canon voor mensen zonder verstand of smaak. Je vermoordt de held niet… iedereen met gezond verstand weet dat. Weet je wie wel dood is? Gene Roddenberry, dat is wie. Hij kan geen controle meer houden over Star Trek. ST is nu van de wereld en de fans. Wat mij betreft, ik ben in de Nexus met Jim Kirk. NIET STOREN!

2007

CBS Consumer Products’ Senior Director of Product Development, Paula M. Block, werd gevraagd naar het onderwerp van Star Trek canon voor IDW Publishing’s “Focus on… Star Trek”-uitgave:

‘Canon’ in de zin zoals ik het gebruik is een heel belangrijk hulpmiddel. Het raakt alleen in de war als mensen proberen om gelicenseerde producten in ‘canon’ te verwerken – en ik weet dat veel fans dat heel graag doen. Sorry, jongens – ik wil jullie feestje niet bederven. Er wordt veel over gekibbeld onder de fans, maar in zijn zuiverste betekenis is het eigenlijk vrij simpel: Canon is Star Trek continuïteit zoals gepresenteerd op TV en Film schermen. Gelicenseerde producten zoals boeken en comics zijn geen onderdeel van die continuïteit, dus zijn ze niet canon. En dat is dat. Een deel van mijn werk in licentieverlening is het bijhouden van de TV en film continuïteit, zodat ik licentiehouders kan helpen bij het maken van gelicenseerde producten. Het wordt een beetje lastig omdat het constant in ontwikkeling is, en door de jaren heen hebben de verschillende producers en scriptschrijvers van Star Trek niet altijd bijgehouden wat er eerder is geweest, of wat ze hebben onthouden of zich daar iets van hebben aangetrokken.

2018

…de autoriteit van canon wordt niet verleend door de makers, maar door de fans. Bij het vormen van canon kiezen fans de stukken canon die ze goed vinden en gooien ze de rest weg, en wat echt opmerkelijk is aan dit proces, is dat het zowel individueel als diep, diep gemeenschappelijk is. We hebben ons eigen idee van canon, maar we debatteren ook over wat in de canon zou moeten staan en wat niet. In feite nemen de oorspronkelijke auteurs deel aan hetzelfde debat. Aan het eind van langlopende series geven ze vaak definitieve koppelingen om de speculaties van het fandom de kop in te drukken.

In zijn oorspronkelijke context verwijst canon naar religieuze teksten zoals de Bijbel, zelf onderwerp van eindeloze debatten over de betekenissen van zijn woorden. In een kerk op dit moment, wordt de Bijbelse canon betwist.

Dat komt omdat “canon” een contradictio in terminis is, en het kan niet bestaan zonder betwist te worden. Het wordt beschouwd als “gezaghebbend”, maar de macht en het gezag van de canon zelf worden de grond voor vragen, en uitdagingen, en twijfels. Hoe meer we ons houden aan de canon en hoe serieuzer we de woorden op de pagina nemen, hoe beter we de scheurtjes zien en hoe meer vragen we stellen.

De complexe relatie die fans hebben met oorspronkelijke auteurs weerspiegelt deze angst. Deze oorspronkelijke auteurs worden soms aangeduid als The Power That Be, of gewoon Scheppers, en hun uitspraken zijn Woorden van God. Voor de grote religies zijn hun goden ofwel dood ofwel niet-levende wezens, die enkel via cryptische duizenden jaren oude manuscripten met hun volgelingen communiceren, maar voor veel fandoms praten hun goden onzin op Twitter dot com, waarna het voor fans aanzienlijk moeilijker wordt om hen serieus te nemen.

Maar goden bestaan enkel als ze aanbeden worden, en canon wordt niet door makers maar door fans gemaakt. De “canonieke” versies van oude sprookjes mogen dan duister zijn in hun eerste vertellingen, maar de versies waar iedereen om geeft zijn de Disney-versies, die meer culturele macht bezitten. Cultuur, voor het geval we het vergeten, is een sociale activiteit. Er is niet één echte canon; het is een samensmelting van al onze ideeën over wat het zou moeten zijn. De canon verandert ook voortdurend, wachtend op de volgende persoon om hem over te nemen, om hem vorm te geven, lang nadat de oorspronkelijke auteur het laatste woord heeft geschreven.

Verder lezen/Meta

• Tiny Marshmallows Want to Be Free door Mer (1999 of begin jaren 2000)
• Canon/fanon; archiefkoppeling door Jane Davitt (2004)
• More Than You Ever Wanted to Know About Canon and Fanon, gearchiveerde versie door Melusina (2004)
• Canon canon begint met C, gearchiveerde versie (jan 2005)
• Canon, Muziektheorie en het fandom, Archief (jan 2005)
• Life After Deathly Hollows (2006)
• Canon Versus Fanon Versus Authorial Intent door Merlin Missy (2007)
• Re: Catching Up With Past Anons, Archived version – fail_fandomanon discussie over wat goed gebruik is van canon in RPF fic (2013)
• Het creëren van Headcanons: Everyone Does It (2015)
• Do Characters Belong to Their Fans or Their Creators?; WebCite (2015)
• Captain America and Bucky are Just Friends (2015)
• Weet jij wanneer “canon”, als een concept, een standaard nerd ding werd? beantwoord door vintagegeekculture (2017)

1. ^ commentaar van Ruth Herman in Horizon Letterzine #3 (augustus 1992)
2. ^ copperbadge. etymologische discussie van canon vs cannon, geplaatst op Dreamwidth 9 januari 2013. (Accessed 2013-04-17)
3. ^ emily_shore. Twee soorten RPF, gepost op 11 februari 2009. (Geraadpleegd op 25 maart 2010.) gearchiveerd.
4. ^ mrs_leary in bradleycolin-Crossing the line in RPS…, gepost op 14 september 2009. (Geraadpleegd op 25 maart 2010.) gearchiveerd.
5. ^ T-Rex oh man, afgelopen nacht was zo non-canon 06 april 2004. Geraadpleegd op 4 oktober 2008.
6. ^ “Don’t make him say that” gaat al terug tot 1972 in Fan Writing Panel of Don’t Make Him Say That!, afgedrukt in Masiform D 3 in 1973.
7. ^ klangley56 geeft commentaar in Will the real characterization please stand up?, gedateerd 29 mei 2007; geraadpleegd 8 feb 2011; WebCite.
8. ^ van. K/S & K.S. (Kindred Spirits) #11
9. ^ commentaar van Jessica Krucek bij Fan Fiction — Waarom?, 29 september 1996
10. ^ commentaar van Laura Goodwin bij Canon sucks! (26 december 1998)
11. ^ commentaar op TrekBBS bij The History of Defining Canon (geraadpleegd 2 februari 2021)
12. ^ The Fandom Meta Blog, Archived version, post door Erica (juli 2018)