De uitwisseling van gassen en voedingsstoffen bij dieren gebeurt via gespecialiseerde systemen. Als je naar de grafiek van het dierenrijk kijkt, begin je te zien hoe de bloedsomloopwegen zijn geëvolueerd. Onderaan het dierenrijk zijn ze het primitiefst en als we de verschillende fyla beklimmen, beginnen we complexe systemen te zien ontstaan. Je kunt het verschil duidelijk zien bij geleedpotigen, weekdieren en ook bij chordaten en anneliden. Laten we eens kijken hoe deze uitwisseling plaatsvindt in chordaten, vooral in de mens.

Suggested Videos

Play
Play
Play

Slider

Wat zijn bloedsomloopbanen?

Iedere andere cel, weefsel en orgaan in het lichaam wordt in hoge mate beïnvloed door het bloedvatenstelsel van het lichaam. Dit systeem is het meest complexe systeem, met de drie hoofdbestanddelen bloed, bloedvaten en hart. Het bloed stroomt door het hele lichaam via de slagaders en de aders. Zo vindt de circulatie in het lichaam plaats.

Het patroon waarlangs de circulatie plaatsvindt, wordt de bloedsomlooproute genoemd. Deze weg kan in twee typen worden ingedeeld – het open circulatiesysteem en het gesloten circulatiesysteem.

Het open circulatiesysteem is duidelijk zichtbaar in de twee fyla Arthropoda en Mollusca. Hier gaat het bloed, dat door het hart wordt gepompt, door grote vaten naar de open lichaamsholten. Maar bij twee andere prominente phyla, Phylum Annelida en Phylum Chordata, is te zien dat er sprake is van een gesloten bloedsomloop. Het bloed circuleert hier altijd door gesloten bloedvaten. Van deze gesloten weg wordt gezegd dat hij voordeliger is, omdat de bloedstroom nauwkeurig kan worden geregeld.

Browse more Topics under Body Fluids And Circulation

  • Blood
  • Lymfe
  • Double Circulation
  • Disorders of Circulatory System

Circulatory systems in Vertebrates

Vertebrates vertonen enkele geavanceerde kenmerken in vergelijking met de niet-vertebraten. Alle gewervelde dieren hebben een hart met kamers. Bij vissen is het een tweekamerhart, terwijl het bij amfibieën en reptielen een driekamerhart is. De uitzonderingen hierop zijn de krokodillen, die samen met vogels en zoogdieren een vierkamerhart hebben.

Aan de ene kant vertonen vissen een enkele circulatie, terwijl aan de andere kant amfibieën en reptielen een onvolledige dubbele circulatie vertonen. Vogels en zoogdieren hebben twee afzonderlijke bloedsomloopwegen en vertonen een dubbele bloedsomloop.

(Bron: Wikipedia)

Menselijk bloedsomloopstelsel

Het is een ingewikkeld systeem dat efficiënt werkt om de andere systemen soepel te laten functioneren. Om dit systeem beter te begrijpen, is het van cruciaal belang om de structuur van het hart, de hartslag en een aantal andere belangrijke aspecten te kennen. Laten we ze een voor een onderzoeken.

Typen bloedsomloop

De hoofdbestanddelen van de menselijke bloedsomloop zijn het hart met vier kamers, het complexe netwerk van bloedvaten – slagaders en aders – en het bloed. Bij de mens verloopt het bloed via twee soorten wegen – de pulmonale circulatie (weg) en de systemische circulatie (weg).

  • Pulmonale circulatie – Hier reist het bloed zonder zuurstof, het zuurstofarme bloed genoemd, van de rechterzijde van het hart naar de longen. In de longen vindt uitwisseling van zuurstof en kooldioxide plaats, en het bloed wordt nu zuurstofrijk (met zuurstof).
  • Systemische circulatie – Hier stroomt zuurstofrijk bloed, d.w.z. bloed met zuurstof, van de linkerkant van het hart naar verschillende delen van het lichaam. Hier vindt op verschillende plaatsen in de organen een uitwisseling plaats van gassen, voedingsstoffen en afvalstoffen via interstitiële vloeistoffen. Het zuurstofarme bloed gaat nu terug naar de rechterkant van het hart.

Structuur van het hart

Het menselijk hart is ongeveer zo groot als een gesloten vuist. Het is de circulatiepomp van het lichaam die het bloed naar de verschillende organen in het lichaam pompt. Het weegt ongeveer 280 tot 340 gram bij mannen en ongeveer 230 tot 280 gram bij vrouwen. Het hart bevindt zich in de borstholte, iets gekanteld naar de linkerkant van het lichaam.

Het hart is omhuld door een dubbelwandige zak, het pericardium genaamd. Dit beschermt het hart, en verankert het ook in de borstkas, tussen de twee longen. Tussen de buitenste en binnenste pericardlaag bevindt zich het pericardvocht, dat het hart smeert.

Er zijn in totaal 4 kamers in het menselijk hart – de twee bovenste kamers die de rechterboezem en de linkerboezem worden genoemd, en de twee onderste kamers die de rechterhartkamer en de linkerkamer worden genoemd. De rechterboezem en de rechterhartkamer samen worden het rechterhart genoemd. De linkerboezem en de linkerhartkamer samen noemen we de linkerhartkamer. Beide zijden van het hart zijn van elkaar gescheiden door een gespierde wand die het septum wordt genoemd. Ook de hartkamers en de boezems zijn van elkaar gescheiden door gespierde septa.

Kamers van het hart

De kamers van het hart zijn met elkaar verbonden door een kleine opening in de septa. Deze openingen worden bewaakt door kleppen. Er zijn verschillende soorten kleppen. Deze zijn:

  • Tricuspidalisklep – gevormd door drie gespierde kleppen of slagtanden, die de opening tussen de rechterboezem en de rechterhartkamer bewaken.
  • Bicuspidalisklep of mitralisklep – bewaakt de opening tussen de linkerboezem en de linkerhartkamer.
  • Aortaklep – Regelt de bloedstroom uit de hartkamers en is aanwezig tussen de aorta en de linker hartkamer
  • Pulmonaalklep – Regelt de bloedstroom uit de hartkamers en is aanwezig tussen de longslagader en de rechter hartkamer.

Er zijn veel bloedvaten die het hart in en uit gaan. Aders, slagaders en haarvaten vormen dit intense netwerk. Aders transporteren zuurstofarm bloed naar de rechterkant van het hart. Slagaders transporteren zuurstofrijk bloed weg van het hart naar verschillende delen van het lichaam. De langste slagader die het hart verlaat, wordt de aorta genoemd. Tussen de ader en de slagaders vormen kleine buisvormige vaten, de haarvaten, een netwerk.

De hartspieren vormen het hart. De wanden van de hartkamers zijn dikker dan de wanden van de boezems. De hartspieren hebben een speciaal knooppuntweefsel dat de Sino-atriale knoop en de atrioventriculaire knoop wordt genoemd. Er is ook een bundel van nodale vezels die de atrioventriculaire bundel (AV-bundel) wordt genoemd. Deze vertakken zich in rechter- en linkerbundels. De rechter- en linkerbundel vertakken zich verder in minuscule vezels, de Purkinje-vezels, in de hele ventriculaire musculatuur van het hart. Deze vezels staan samen met de rechter- en linkerbundel bekend als de bundel van His.

Het meest onderscheidende kenmerk van deze nodale musculatuur is dat zij het vermogen heeft om elektrische impulsen te genereren, zonder enige externe stimulans.

Hartslag

Wat is een hartslag en hoe gebeurt die?

In de eenvoudigste bewoordingen betekent hartslag de polsslag van het hart. Polsslag of hartslag is het aantal keren dat het hart per minuut slaat. (Een ritmisch samentrekken en ontspannen van de kamers van het hart)

U moet weten dat ons hart met een gemiddelde snelheid van 72 slagen per minuut slaat. Hoe ontstaat deze ritmische slag van het hart?

De vier kamers van het hart, de boezems en de kamers werken samen. Ze trekken samen en ontspannen zich afwisselend om bloed door het hart te pompen. Er zijn enkele elektrische impulsen die de hartslag op gang brengen. Deze impulsen vormen de krachtbron die de hartslag mogelijk maakt.

Deze impulsen beginnen in de Sinoatriale knoop, die bekend staat als de natuurlijke pacemaker van het hart. Wanneer deze elektrische activiteit zich door de spierwanden van de boezems begint te verspreiden, leidt dit tot samentrekking. De atrioventriculaire knoop vertraagt de elektrische signalen voordat ze de hartkamers bereiken. En zo trekken eerst de boezems samen, gevolgd door de kamers. De hartkamers trekken samen na ontvangst van de impuls door de bundel van His.

Cardiac Cycle

U weet nu wat een hartslag is en welke triggers het hart aanzetten om te kloppen. Maar, wist u dat er een aantal gebeurtenissen zijn die tijdens één hartslag plaatsvinden? Dit is niets anders dan de hartcyclus. De duur van de hartcyclus is ongeveer 0,8 seconden en elke hartkamer pompt ongeveer 70 ml bloed, wat het slagvolume wordt genoemd.

One-Cardiac-Cycle

(Bron: Wikipedia)

Er zijn drie fasen van een hartcyclus. Deze zijn:

  • Atriale systole
  • Ventriculaire systole
  • Relaxatie

Tijdens de atriale systole fase trekken de atria samen en stuwen het bloed in de ventrikels. Hier spelen de atrioventriculaire kleppen en de semilunaire kleppen een belangrijke rol. De eerstgenoemde kleppen blijven open, terwijl de semilunaire kleppen gesloten blijven om te voorkomen dat het arteriële bloed opnieuw het hart binnenstroomt. De ventrikels zijn in deze fase in diastole.

In de volgende fase trekken de ventrikels samen en stuwen bloed naar de aorta en de longstam. De druk waarmee de ventrikels het bloed stuwen, dwingt de semilunaire kleppen open te gaan. De atrioventriculaire kleppen sluiten. Zo stroomt het bloed van de hartkamers naar de slagaders. De boezems zijn nu in een toestand van diastole tijdens deze fase.

Tijdens de relaxatiefase zijn de vier kamers van het hart in diastole. Bloed gaat vanuit de aderen het hart in. Gedurende deze tijd vullen de hartkamers zich tot ongeveer 75% van hun capaciteit. Zij worden volledig gevuld nadat de atria de systole ingaan. Op dit moment repolariseren de hartspiercellen van de hartkamers en bereiden ze zich voor op de volgende depolarisatie- en contractieronde.

Cardiac Output

Wist u dat elke hartkamer gemiddeld 5 liter bloed per minuut wegpompt? Dit is niets anders dan het hartminuutvolume. Ons lichaam heeft dit grote vermogen om de hartslag, het slagvolume en de cardiac output te veranderen.

De cardiac output van een man in rust en die van een hardlopende atleet is verschillend. Het hartdebiet van de atleet zal veel hoger zijn.

ECG

ECG betekent een elektrocardiogram, dat de elektrische activiteit van het hart in rust meet. Het geeft informatie over de hartslag, het hartritme en de eventuele vergroting van het hart en ook bewijs van eventuele eerdere hartaanvallen.

(Bron: Wikipedia)

Oplossende vragen voor u

Vraag: Waarom wordt de Sinoatriale knoop de pacemaker genoemd?

Ans: Het hart is opgebouwd uit hartspieren. In het bovenste deel van de rechterboezem bevindt zich een gespecialiseerd nodaal weefsel, de Sinoatriale knoop genoemd. Deze knoopspier kan elektrische impulsen opwekken, zonder externe prikkels. De elektrische impuls brengt vervolgens een reeks gebeurtenissen op gang die leiden tot het ritmisch kloppen van het hart. De Sinoatriale knoop is verantwoordelijk voor het in gang zetten en houden van de ritmische slagen van het hart. Juist daarom wordt het de natuurlijke pacemaker genoemd.

Delen met vrienden

Geef een antwoord

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd.