Alai

De wereld wordt steeds kleiner, meer verbonden, drukker, en ironisch genoeg, steeds eenzamer voor velen. Dit is een probleem met tal van ongelukkige gevolgen, niet alleen voor de individuen die het ervaren, maar ook voor de samenleving.

Het is belangrijk om er voordat ik verder ga op te wijzen dat eenzaamheid niet hetzelfde is als een op zichzelf zijn, of een “eenling”, omdat sommigen van ons eigenlijk veel tijd voor zichzelf nodig hebben en daar ook van genieten. Eenzaamheid verwijst in plaats daarvan naar het verschil tussen de hoeveelheid sociaal contact en intimiteit die je hebt en de hoeveelheid die je wilt. Het gaat over je geïsoleerd voelen, als een verschoppeling.

(Dat gezegd hebbende, het tegenovergestelde van eenzaamheid is niet populariteit: Je kunt tientallen “vrienden” hebben en je toch eenzaam voelen. Echte intimiteit en gevoelens van verwantschap gaan veel meer over de kwaliteit van je relaties dan de kwantiteit.)

Persistente eenzaamheid is niet alleen emotioneel pijnlijk, maar kan schadelijker zijn voor onze lichamelijke en geestelijke gezondheid dan veel psychiatrische ziekten. Eenzame mensen slapen slecht, ervaren depressie en angst, hebben een verminderd immuunsysteem en een verminderde cardiovasculaire werking, en vertonen tekenen van vroege cognitieve achteruitgang die na verloop van tijd ernstiger wordt.

Niet verrassend, hebben psychologen tientallen interventies gecreëerd die zijn ontworpen om te proberen deze epidemie aan te pakken. De benaderingen zijn gevarieerd, maar kunnen ruwweg worden onderverdeeld in vier verschillende categorieën:

Verbetering van sociale vaardigheden. Sommige onderzoekers beweren dat eenzaamheid in de eerste plaats het gevolg is van een gebrek aan intermenselijke vaardigheden die nodig zijn om relaties tot stand te brengen en te onderhouden. Typisch, deze interventies omvatten het leren van mensen om minder sociaal onhandig te zijn – om een gesprek aan te gaan, te spreken aan de telefoon, complimenten te geven en te nemen, comfortabel te worden met perioden van stilte, en op positieve manieren non-verbaal te communiceren.

Verbetering van sociale steun. Veel eenzame mensen zijn het slachtoffer van veranderende omstandigheden. Deze benaderingen bieden professionele hulp en counseling voor de nabestaanden, ouderen die zijn verhuisd, en kinderen van echtscheiding.

Vergroten van mogelijkheden voor sociale interactie. Bij deze benadering is de logica eenvoudig: Als mensen eenzaam zijn, geef ze dan kansen om andere mensen te ontmoeten. Dit type interventie richt zich daarom op het creëren van dergelijke kansen door middel van georganiseerde groepsactiviteiten.

Het veranderen van maladaptief denken. Deze benadering lijkt misschien verrassend, en de beweegredenen minder voor de hand liggend dan de andere benaderingen. Maar recent onderzoek toont aan dat chronische eenzaamheid ons na verloop van tijd steeds gevoeliger maakt voor, en op de uitkijk naar, afwijzing en vijandigheid. In dubbelzinnige sociale situaties, denken eenzame mensen onmiddellijk het ergste. Bijvoorbeeld, als collega Bob de laatste tijd stiller en afstandelijker lijkt dan gewoonlijk, zal een eenzame persoon waarschijnlijk aannemen dat hij iets heeft gedaan om Bob te beledigen, of dat Bob hem opzettelijk de koude schouder toekeert.

Eenzame mensen besteden meer aandacht aan negatieve sociale informatie zoals onenigheid of kritiek. Ze herinneren zich meer negatieve dingen die tijdens een ontmoeting met een ander zijn gebeurd en minder positieve dingen.

Dit alles leidt, zoals je je misschien kunt voorstellen, tot negatievere verwachtingen over toekomstige interacties met anderen: Eenzame mensen verwachten niet dat dingen goed voor hen zullen gaan, en bijgevolg doen ze dat vaak niet.

• Understanding Loneliness
• Find a therapist near me

Interventies gericht op het veranderen van dit zelfvervullende denkpatroon beginnen met het leren van mensen om negatieve gedachten te identificeren wanneer ze zich voordoen. Telkens wanneer ze zich angstig voelen over een sociale ontmoeting, merken dat ze zich concentreren op alles wat verkeerd ging, of zich afvragen of ze een slechte indruk hebben gemaakt, wordt een rode vlag gehesen.

Volgende, leren ze om deze negatieve gedachten te behandelen als testbare hypotheses in plaats van feiten. Zij overwegen andere mogelijkheden – misschien zal alles vlot verlopen, misschien was het toch niet allemaal slecht, misschien vond iedereen me toch aardig. Ze oefenen om te proberen de dingen te zien vanuit het perspectief van anderen, en interpreteren hun acties meer goedaardig.

Neem het geval van Bob de verre medewerker. Met gedachtetraining leren eenzame mensen zichzelf vragen te stellen als: “Weet ik zeker dat Bob me niet aardig vindt? Kunnen er andere, meer waarschijnlijke redenen zijn voor zijn stille, gereserveerde gedrag? Zou hij gewoon met een probleem bezig kunnen zijn? Ik weet dat ik soms stil en afgeleid ben als me iets dwars zit. Misschien heeft Bob’s gedrag niets met mij te maken.”

Als de negatieve gedachten eenmaal zijn uitgebannen, kunnen eenzame mensen nieuwe relaties benaderen met een positieve, optimistische kijk, het beste in anderen zien, en leren zich zekerder over zichzelf te voelen.

Met vier benaderingen om eenzaamheid te genezen, is de voor de hand liggende vraag: Wat werkt? Dankzij een recente meta-analyse van 50 verschillende eenzaamheidsinterventies, is het antwoord duidelijk: Interventies gericht op het veranderen van maladaptieve denkpatronen waren gemiddeld vier keer effectiever dan andere interventies in het verminderen van eenzaamheid. (In feite waren de andere drie benaderingen helemaal niet zo effectief.)

Het blijkt dat langdurige eenzaamheid fundamenteel niet gaat over onhandig zijn, of het slachtoffer van omstandigheden, of het ontbreken van kansen om mensen te ontmoeten. Elk kan de reden zijn voor relatief kortdurende eenzaamheid: Iedereen die ooit naar een nieuwe stad of een nieuwe school is verhuisd en van nul af aan een netwerk van vrienden heeft moeten opbouwen, weet wat het is om eenzaam te zijn. Maar dit soort eenzaamheid hoeft niet lang te duren, en nieuwe relaties worden meestal gevormd – tenzij je in een manier van denken bent gevallen die het vormen van relaties tegenhoudt.

Meer dan wat dan ook, de remedie voor aanhoudende eenzaamheid ligt in het doorbreken van de negatieve cyclus van denken die het in de eerste plaats heeft gecreëerd.

Volg mij op Twitter @hghalvorson