Alai

Mars heeft twee kleine natuurlijke manen, Phobos en Deimos, waarvan gedacht wordt dat het gevangen asteroïden zijn.

Vanaf het oppervlak van Mars gezien, zouden de bewegingen van Phobos en Deimos heel anders lijken dan die van onze eigen Maan. De snelle Phobos komt op in het westen, gaat onder in het oosten en komt weer op in slechts elf uur, terwijl Deimos, die maar net buiten de synchrone baan valt, zoals verwacht opkomt in het oosten, maar heel langzaam. Ondanks zijn 30-urige baan doet hij er 2,7 dagen over om in het westen onder te gaan, omdat hij langzaam achterloopt op de draaiing van Mars, en weer even lang om op te komen.

Zo gezien vanaf Mars heeft Phobos een hoekdiameter van tussen de 8′ (opkomend) en 12′ (bovenkomend), terwijl Deimos een hoekdiameter heeft van ongeveer 2′. De diameter van de Zon daarentegen is ongeveer 21′.

Beide manen zijn tidally locked, en staan altijd met hetzelfde gezicht naar Mars. Omdat Phobos sneller om Mars draait dan de planeet zelf, verkleinen de getijdenkrachten langzaam maar gestaag zijn baanradius. Op een gegeven moment in de toekomst, als hij Mars dicht genoeg nadert (zie Roche-limiet), zal Phobos door deze getijdenkrachten uiteenvallen. Verschillende reeksen kraters op het Marsoppervlak, die verder van de evenaar afliggen naarmate ze ouder zijn, suggereren dat er andere kleine manen kunnen zijn geweest die het lot hebben ondergaan dat van Phobos wordt verwacht, en ook dat de Martiaanse korst als geheel tussen deze gebeurtenissen is verschoven. Deimos daarentegen staat ver genoeg weg dat zijn baan in plaats daarvan langzaam wordt opgestuwd, zoals in het geval van onze eigen maan.

Beide satellieten werden in 1877 ontdekt door Asaph Hall, en zijn genoemd naar de figuren Phobos (paniek/angst) en Deimos (terreur/angst) die in de Griekse mythologie hun vader Ares, de god van de oorlog, vergezelden in de strijd. Ares stond bij de Romeinen bekend als Mars.

Er is onderzoek gedaan naar extra satellieten. Onlangs hebben Scott S. Sheppard en David C. Jewitt ” de Heuvelbol van Mars onderzocht op onregelmatige satellieten. Het onderzoek bestreek bijna de gehele Heuvelbol, maar verstrooid licht van Mars sloot de binnenste paar boogminuten uit, waar de satellieten Phobos en Deimos zich bevinden. Er werden geen nieuwe satellieten gevonden tot een schijnbare rode grensmagnitude van 23,5, wat overeenkomt met stralen van ongeveer 0,09 km bij een albedo van 0,07. (Astron. J., 128, 2542-2546 (2004))

Orbitale details

Trivia

Het bestaan van twee fictieve Marsmanen werd beschreven in Jonathan Swifts satirische roman Gulliver’s Travels, gepubliceerd in 1726, 150 jaar voor hun ontdekking:

Ze hebben ook twee mindere sterren ontdekt, of ‘satellieten’, die rond Mars draaien, waarvan de binnenste precies drie van zijn diameters van het centrum van de primaire planeet verwijderd is, en de buitenste vijf; de eerste draait in tien uur rond, en de tweede in eenentwintig en een half; zodat de kwadraten van hun periodieke tijden zeer dicht in dezelfde verhouding staan tot de kubussen van hun afstand tot het centrum van Mars, hetgeen duidelijk aantoont dat zij worden beheerst door dezelfde wet van gravitatie, die de andere hemellichamen beïnvloedt…

Phobos en Deimos staan in feite op ongeveer 1,4 en 3,5 diameters van het centrum van Mars, en hun perioden zijn respectievelijk 7,7 en 30,3 uur. Een soortgelijke “ontdekking” werd door Voltaire beschreven in zijn interplanetaire romance Micromegas, gepubliceerd in 1752.

Als erkenning van deze “voorspellingen” zijn twee kraters op Deimos Swift en Voltaire genoemd.

Terrestrische – Martiaanse – Joviaanse – Saturniaanse – Uranisch – Neptunisch

Plutonisch – Eridisch – Asteroïdesatellieten

Ganymedes – Titan – Callisto – Io – Maan – Europa – Triton
Titania – Rhea – Oberon – Iapetus – Charon – Umbriel – Ariel – Dione – Tethys – Enceladus – Miranda – Proteus – Mimas

v – d – e Natuurlijke satellieten van het zonnestelsel
	Planetaire satellieten	Andere satellietsystemen	Grootste satellieten
Binnensatellieten – Trojanen – Onregelmatige satellieten – Lijst – Lijst op diameter – Tijdlijn van ontdekking – Naamgeving

Het Zonnestelsel v-d-e
De Zon – Mercurius – Venus – Aarde – Mars – Ceres* – Jupiter – Saturnus – Uranus – Neptunus – Pluto* – Eris* – Sedna*
Planeten – Dwergplaneten – Manen: Terraans – Mars – Asteroïdisch – Joviaans – Saturniaans – Uraniaans – Neptuniaans – Plutoniaans – Eridiaans
‘Pluto * Ceres * Eris * Haumea * Makemake
Kleine hemellichamen: Meteoroïden – Asteroïden (Asteroïdengordel) – Centauren – TNO’s (Kuipergordel/Scattered disc) – Kometen (Oortwolk)
Planeten met ‘*’ zijn dwergplaneten.
Zie ook astronomische objecten en de lijst van objecten van het zonnestelsel, gesorteerd op straal of massa.