Bij de verbranding van fossiele brandstoffen komen niet alleen klimaatveranderende emissies vrij, maar ook gevaarlijke luchtverontreinigende stoffen. Hoge concentraties PM2.5-deeltjes zijn uiterst schadelijk voor de menselijke gezondheid en vormen wereldwijd een van de belangrijkste oorzaken van vroegtijdige sterfte.
Waar zijn de emissies het hoogst?
Tot het midden van de twintigste eeuw bleven emissies door menselijke activiteit meestal beperkt tot Europa en de Verenigde Staten. Sindsdien zijn echter steeds meer landen geïndustrialiseerd, met name in Azië, waardoor het wereldwijde energieverbruik is toegenomen. In de afgelopen decennia heeft China door zijn snelle ontwikkeling de plaats van de Verenigde Staten ingenomen als ’s werelds grootste uitstoter en in 2019 produceerde China meer dan 10 miljard ton kooldioxide-uitstoot. Dit was een kwart van de totale wereldwijde uitstoot die dat jaar werd geproduceerd. De belangrijkste reden voor de immense uitstoot van China is de grote afhankelijkheid van steenkool als energiebron. De verbranding van steenkool is een belangrijke bron van uitstoot, omdat het de meest vervuilende fossiele brandstof is.
Ondanks het feit dat China elk jaar de meeste uitstoot produceert, is de uitstoot per hoofd van de bevolking veel lager dan in landen als Australië en de Verenigde Staten, waarvan de inwoners een koolstofvoetafdruk van ongeveer 15 ton CO2 per jaar hebben. Gemiddeld bedraagt de CO2-uitstoot per hoofd van de wereldbevolking ongeveer vijf ton. Armere landen hebben doorgaans een veel kleinere CO2-voetafdruk dan rijkere landen, maar ondervinden toch vaak meer de negatieve gevolgen van de klimaatverandering.
Netto-nul-uitstoot bereiken
Landen over de hele wereld streven al vele jaren naar emissiereducties. Ondanks toezeggingen voor beleid zoals het Kyoto-protocol en de Overeenkomst van Parijs zijn de emissies en het kooldioxideniveau in de atmosfeer echter blijven stijgen. Er zijn enkele successen geboekt, zoals de verschuiving naar hernieuwbare energie en de geleidelijke afschaffing in bepaalde landen van sterk vervuilende energiebronnen zoals steenkool. Toch hebben zich alleen tijdens grote mondiale gebeurtenissen merkbare emissiereducties voorgedaan, zoals in 2020 tijdens de uitbraak van COVID-19. De emissiereducties in 2020 hebben geleid tot oproepen voor een groen herstel, en verschillende landen zoals China hebben ambitieuze plannen geschetst om tegen het midden van de eeuw een netto-nulemissie te bereiken.