Alai

PlayStation is de consolefamilie voor Japanse rollenspellen. Na het Super Nintendo-tijdperk was het de de facto thuisbasis voor RPG’s, met alles van Final Fantasy VII, Xenogears en Suikoden tot Ni No Kuni en Kingdom Hearts. Vijfentwintig jaar na de lancering van de originele PlayStation is het grootste aanbod echter ook het meest verbeterd: de Persona-serie, gemaakt door Atlus.

Het meest recente deel van de ontwikkelaar in de franchise, Persona 5, is een commercieel succes waarvan wereldwijd meer dan 3,2 miljoen exemplaren zijn verkocht – ver verwijderd van het begin als een niche spin-offserie. In 1996 bracht Atlus, vooral bekend van de met demonen gevulde JRPG-serie Megami Tensei, Revelations uit: Persona. Hoewel het niet helemaal de donkere toon van Atlus’ vorige role-playing games weggooide, legde Revelations de focus op een groep middelbare scholieren die de mogelijkheid krijgen om Persona’s op te roepen – een soort bovennatuurlijke wezens die het innerlijke zelf vertegenwoordigen. De serie is zwaar op Jungiaanse psychologische en tarot, met behulp van beide te weven in grotere ideeën over de aard van het bestaan.

Revelations en follow-ups Persona 2: Innocent Sin en Persona 2: Eternal Punishment volgde dezelfde formule, cementeren van de serie als een geworteld in tiener fantasie, maar de cruciale wending kwam in 2006. Persona 3 introduceerde de belangrijkste sociale sim-elementen van de serie: een kalender die een jaar duurt; persoonlijkheidskenmerken, zoals charme, die je in de loop van het spel kunt verbeteren; en het opbouwen van relaties. De combinatie van dungeon crawling, tijdgebaseerde systemen en gameplay die spelers beloont voor het nemen van tijd om te vertragen en een band op te bouwen met vreemden, onderscheidt de serie van juggernauts als Final Fantasy. De meeste populaire JRPG’s volgden een recht en smal pad met weinig ruimte voor verandering; Persona 3 speelde met het idee van dagelijkse impact en speler-gedreven investering.

Verpakt in zijn ontwerpverbeteringen en fantastische verhaal was een donkerder, soms schrijnend verhaal dat thema’s als depressie, verdriet en verlies sorteerde. De dood is een bekend concept voor veel van de cast, van degenen die familie hebben verloren tot anderen die lijden aan terminale ziektes. Om hun persona’s te ontketenen, schieten de helden van het spel zichzelf door het hoofd met speciale geweren die “evokers” worden genoemd. De mensen in de wereld van het spel worstelen met het “apathiesyndroom”, een aandoening die het, net als een depressie, moeilijk maakt om zelfs de meest elementaire dagelijkse taken uit te voeren. Te midden van de consequent duistere beelden biedt Persona 3 de hypothese dat het bestaan weliswaar pijnlijk is en de mensheid altijd pijn zal doen, maar dat andere mensen de redding zijn.

Die hoopvolle boodschap is een soort doorgaande lijn voor de serie geworden. Persona 4 wijkt sterk af van P3’s thematische kleuren van donker blauw en groen voor een heldere, zonnige geel om het verhaal van een groep van middelbare school vrienden jacht op een moordenaar te begeleiden. Het is meer Scooby Doo dan CSI; bij elke beurt het dringt erop aan dat vriendschap en liefde zal ons redden yet.

Twee decennia na het eerste spel, Atlus bracht zijn grootste iteratie van de serie tot nu toe: Persona 5, een gepolijste uitvoering van de reeds gevestigde ideeën. De cast van het spel is in wezen een groep tienersuperhelden. Elk van hen is een rebel tegen de maatschappij, vermomd in een bizar kostuum, en probeert problemen op te lossen door de harten van corrupte mensen te veranderen. Vanaf het eerste contact met de wereld is Persona 5 stijlvol. De levendige kleuren en flitsende interface zijn ontworpen om spelers te helpen zo pijnloos mogelijk door een heleboel complexe systemen te navigeren. Hoe meer tijd je doorbrengt in de wereld, hoe meer deze zich uitbreidt met nieuwe vrienden, banen, plaatsen om te verkennen, enzovoort.

Persona heeft zelfs een aantal eigen spin-offs voortgebracht. Atlus’ experimenten met de serie omvatten vechtspellen als Persona 4 Arena, dungeon crawler mashups met Persona Q, en ritme dansspellen als Persona 3: Dancing in Moonlight. Een actie-RPG van Dynasty Warriors-ontwikkelaar Omega Force rond de cast van Persona 5 wordt momenteel ontwikkeld voor PS4 en Switch.

Terwijl de serie zich over vier generaties PlayStation-hardware heeft ontwikkeld, heeft het een machtsfantasie aangeboord die is geworteld in het zoeken naar goedheid in anderen. Elk onderdeel van Persona 5 speelt in op de hoopvolle manieren waarop we kunnen veranderen, of het nu gaat om het werken aan zelfverbetering door banen aan te nemen of anderen te helpen met hun problemen. In Persona heeft Atlus een manier gevonden om zelfs van de meest sullige ideeën een avontuur te maken.