Op het Internet zijn veel enge waarschuwingen te vinden over de kunstmatige zoetstof aspartaam die alles kan veroorzaken, van geheugenverlies en depressie tot hersentumoren en geboorteafwijkingen. Maar decennia van onderzoek hebben weinig harde bewijzen opgeleverd voor dergelijke beweringen.
Hoewel Italiaanse onderzoekers verhoogde percentages lymfoom, leukemie en andere vormen van kanker hebben gevonden bij knaagdieren die aspartaam innamen, hebben de meeste andere dierstudies geen verband aangetoond tussen aspartaam en kanker. Belangrijker is dat in een cohortstudie onder bijna 500.000 mensen er geen verhoogd risico was op bloed- of hersenkanker onder aspartaamgebruikers.
Ook hebben de meeste studies naar neurologische en gedragsmatige problemen geen nadelige effecten van aspartaam gevonden. Toen een panel van wetenschappers meer dan 500 onderzoeken bekeek, ontdekten ze geen grote veiligheidsproblemen. Het onderzoek werd gefinancierd door een Japanse fabrikant van aspartaam, maar de experts wisten niet wie de financier was, en het bedrijf had geen rol in de selectie van de experts.
De conclusies van het panel komen overeen met die van zowel de US Food and Drug Administration als het Wetenschappelijk Comité voor de menselijke voeding van de Europese Commissie, die zeggen dat een dagelijkse inname van maximaal 40 of 50 milligram aspartaam per kilo lichaamsgewicht veilig is voor de meeste mensen. In gewoon Nederlands vertaald betekent dit dat een volwassene van 150 kilo veilig tot ongeveer 19 blikjes light frisdrank per dag kan consumeren. (Niet dat iemand zegt dat zoveel drinken aan te raden is.)
Toch kan aspartaam voor sommige mensen nadelige gevolgen hebben. Een van de meest voorkomende klachten is hoofdpijn, een effect dat door sommige (maar niet alle) onderzoeken is vastgesteld. Ook kunnen mensen met een zeldzame erfelijke aandoening genaamd fenylketonurie (PKU) geen fenylalanine metaboliseren, een aminozuur in aspartaam. Om een onveilige ophoping te voorkomen, moeten zij de zoetstof mijden. (Vandaar die cryptische waarschuwing “Phenylketonurics: Bevat Fenylalanine” op de etiketten van voedingsmiddelen en dranken die aspartaam bevatten.)
Ondanks de beweringen van sommige aspartaam tegenstanders, is er geen solide bewijs dat fenylalanine uit normale hoeveelheden aspartaam een gevaar vormt voor de rest van ons. Hetzelfde geldt voor methanol, dat ook wordt geproduceerd wanneer ons lichaam aspartaam afbreekt.
Degenen die ervan overtuigd zijn dat aspartaam vergif is of een kwaadaardig complot, mogen mij voor een onwetende of een pion van de industrie uitmaken omdat ik het niet met hen eens ben. Maar dan kunnen ze tenminste niet mijn “verwarring” wijten aan aspartaam-gerelateerde hersenproblemen. Persoonlijk kan ik niet tegen de smaak.