EMDR, Eye Movement Desensitization and Reprocessing, is een uitgebreide psychotherapie methode die gebruikt wordt voor het verwerken van trauma. Ontwikkeld door Francine Shapiro aan het eind van de jaren ’80, is het een veel onderzocht model voor de behandeling van PTSS (Post Traumatische Stress Stoornis) en schrijnende gebeurtenissen/herinneringen.
Shapiro ontdekte dat wanneer negatieve of schrijnende gedachten in de geest werden vastgehouden terwijl er heen en weer werd bewogen met de ogen, de intensiteit van de schrijnende gedachten de neiging vertoonde te vervagen. Gefascineerd door deze ontdekking begon ze een gestandaardiseerd protocol te formuleren dat is toegepast op een verscheidenheid aan traumatische ervaringen, variërend van eenmalige incidenten tot meer diffuse ontwikkelingstrauma’s.
Haar uitgangspunt is dat onze geest van nature een informatieverwerkend vermogen heeft om gebeurtenissen gedurende onze dag te filteren en te verwerken. Deze verwerking gebeurt automatisch, zonder bewuste inspanning. Zelfs tijdens de slaap, gaan onze hersenen verschillende slaapcycli in om door te gaan met het verwerken van onze dagelijkse ervaringen. REM ( rapid eye movement ) slaap vindt plaats met onze ogen heen en weer bewegend als onderdeel van deze verwerking.
Wanneer verontrustende gebeurtenissen plaatsvinden, worden ze soms niet volledig verwerkt op de manier waarop meer neutrale informatie dat wel doet. Wanneer het materiaal overweldigend is, komt de natuurlijke verwerking vast te zitten, wordt afgekapt en overweldigd, waardoor het materiaal niet geïntegreerd en onopgelost kan blijven. Wanneer dit gebeurt, kunnen we ons overspoeld, onevenwichtig, overweldigd of afgesloten voelen.
Wanneer dit het geval is, kan EMDR worden gebruikt om het materiaal te helpen weer in de natuurlijke verwerkingskanalen te komen die dan zullen helpen het op te lossen. Het is niet helemaal duidelijk hoe EMDR werkt, maar er wordt verondersteld dat de bilaterale bewegingen, het heen en weer bewegen van de ogen, informatie verwerkt vergelijkbaar met hoe de REM slaap informatie verwerkt. Men denkt dat deze bilaterale beweging helpt materiaal te integreren tussen de twee hersenhelften. Terwijl dit automatisch gebeurt in onze slaap, brengen we bij EMDR het verontrustende materiaal bewust naar boven en koppelen het aan bilaterale bewegingen. Dit helpt bij het activeren van ons interne informatieverwerkingsmechanisme dat dan helpt bij het verwerken van het materiaal tot een oplossing.
Toen ik voor het eerst EMDR leerde in 2001, werd het meestal geleerd door de cliënt de vingers van de clinicus heen en weer te laten volgen, van links naar rechts, waarbij de beweging van de REM slaap werd nagebootst. In de loop der jaren zijn de bilaterale bewegingen aangepast en uitgebreid met tikken afwisselend op de knieën, met behulp van pulsers, via een machine waarbij de cliënt tappers vasthoudt die afwisselend vibrerende pulsers in elke hand hebben, en audiotonen die afwisselend heen en weer gaan via een koptelefoon. Het lijkt erop dat niet één bepaalde vorm van bilaterale stimulatie de voorkeur krijgt boven een andere. Zolang er sprake is van bilaterale beweging, hebben alle vormen van bilaterale stimulatie hetzelfde potentieel voor positieve resultaten. Het is echt een kwestie van wat het meest comfortabel is voor de cliënt.
Voor de meerderheid van mijn cliënten gebruik ik een thera-tapper machine met twee pulsers die cliënten in elke hand houden. In samenwerking met mijn cliënten, stel ik de pulserende snelheid en intensiteit in op een comfortabel tempo dat de cliënt bepaalt. Het gebruik van dit apparaat stelt cliënten in staat hun ogen te sluiten en zich naar binnen te richten in plaats van hun ogen open te houden en ze heen en weer te bewegen, wat voor sommige mensen erg ongemakkelijk is.
Ik ben een gecertificeerd EMDR-therapeut. Ik gebruik EMDR al vele jaren, en sinds kort gebruik ik EMDR met een gehechtheidsfocus om ontwikkelingswondes te helpen herstellen. Ik heb opmerkelijke verwerking en integratie gezien bij cliënten als resultaat van het gebruik van EMDR.
Voor meer informatie over hoe ik EMDR gebruik, verwijs ik naar mijn hoofdstukken als bijdragend auteur in het boek van Laurel Parnell, Attachment-Focused EMDR: Healing Relational Trauma.
Voor meer informatie over EMDR, ga naar www.emdr.com.
Voor het vinden van een EMDR-therapeut in het buitenland, ga naar www.emdria.org.