Alai

By Will Dunham

WASHINGTON (Reuters) – Roofdieren zoals luipaarden en cheeta’s zijn niet de grootste dodelijke bedreiging voor baby Chacma bavianen, grote en agressieve apen die in heel zuidelijk Afrika leven. Die bedreiging komt van volwassen mannetjes van hun eigen soort.

“Tot 50 procent van de baby’s kan in deze populaties door mannetjes worden gedood, een enorme impact die belangrijker is dan ziekte of predatie,” zei gedragsecoloog Dieter Lukas van de Universiteit van Cambridge.

Dit gedrag is niet beperkt tot deze bavianen. Wetenschappers onthulden donderdag de meest gedetailleerde studie tot nu toe van kindermoord door volwassen mannetjes onder de zoogdieren van de wereld, een praktijk die is gedocumenteerd bij tal van soorten, waaronder veel primaten.

De onderzoekers bestudeerden 260 soorten, waaronder 119 die kindermoord beoefenen en 141 die dat niet doen, op zoek naar patronen die een verklaring kunnen vormen voor een gedrag dat bij zeer weinig niet-zoogdieren wordt gezien.

“Het is een seksuele strategie,” zei gedragsecoloog Elise Huchard van het Centrum voor Evolutionaire en Functionele Ecologie van het Nationaal Centrum voor Wetenschappelijk Onderzoek in Frankrijk, die met Lukas de studie uitvoerde, gepubliceerd in het tijdschrift Science.

Huchard zei dat mannetjes baby’s doden die door anderen zijn verwekt om de moeder van de dode zuigeling beschikbaar te maken voor paring. Huchard schatte dat kindermoord voorkomt bij ongeveer 25 procent van de zoogdieren.

Zoogdieren waarbij kindermoord veel voorkomt leven meestal in groepen – zoals Chacma bavianen – waarin de voortplanting wordt gemonopoliseerd door een klein aantal mannetjes die vaak niet lang hun dominante positie kunnen behouden als gevolg van vele uitdagers. Infanticide is zeldzaam bij solitaire of monogame zoogdiersoorten.

Infanticide bleek wijdverbreid te zijn en voor te komen bij knaagdieren, waaronder muizen en eekhoorns, carnivoren, waaronder leeuwen en beren, alsmede bij nijlpaarden, paarden en zelfs de witkeelronde-oorvleermuis. Veel primaten doen aan kindermoord, waaronder chimpansees, gorilla’s, bavianen en langoeren, terwijl anderen dat niet doen, waaronder orang-oetans, bonobo’s en muismaki’s.

De onderzoekers zeiden dat vrouwtjes van sommige soorten strategische promiscuïteit gebruiken om mannetjes ervan te weerhouden hun baby’s te doden. Door in korte tijd met zoveel mogelijk mannetjes te paren, maken ze het moeilijk om het vaderschap van zuigelingen te achterhalen.

“Mannetjes stoppen met het doden van nakomelingen als het risico bestaat dat de nakomelingen hun eigen nakomelingen zijn,” zei Lukas.

Infanticide werd niet waargenomen bij zoogdieren met seizoensgebonden voortplanting, omdat er geen voordeel is voor mannetjes die nog steeds tot het volgende broedseizoen zouden moeten wachten op vrouwtjes om weer vruchtbaar te worden.

“Infanticide door mannetjes is herhaaldelijk geëvolueerd in lijnen waarin mannetjes vechten om toegang tot groepen vrouwtjes en waar vrouwtjes het hele jaar door kunnen bevallen,” zei Lukas.