Cocaïne kan op verschillende manieren worden ingenomen. Hoewel veel gebruikers cocaïne snuiven, zijn intraveneuze injectie en inhalatie (roken) ook gebruikelijk. De freebase versie van cocaïne, bekend als crack, is een krachtige, rookbare versie van de drug. Net als veel andere stimulerende middelen agoniseert cocaïne het dopamine neurotransmittersysteem door de heropname van dopamine in de neuronale synaps te blokkeren.
Dig Deeper: Methamfetamine
Methamfetamine in rookbare vorm, vaak “crystal meth” genoemd vanwege de gelijkenis met bergkristalformaties, is zeer verslavend. De rookbare vorm bereikt de hersenen zeer snel en produceert een intense euforie die bijna net zo snel verdwijnt als ze aankomt, waardoor gebruikers de drug blijven nemen. Gebruikers gebruiken de drug vaak om de paar uur tijdens dagenlange eetbuien, “runs” genoemd, waarbij de gebruiker voedsel en slaap laat staan. In het kielzog van de opiaatepidemie verschuiven veel drugskartels in Mexico van de heroïneproductie naar de productie van zeer krachtige maar goedkope vormen van methamfetamine. De lage kosten in combinatie met een lager risico op overdosis dan bij opiaatdrugs maakt crystal meth vandaag de dag een populaire keuze onder drugsgebruikers (NIDA, 2019). Het gebruik van crystal meth brengt een aantal ernstige gezondheidsproblemen op de lange termijn met zich mee, waaronder gebitsproblemen (vaak “meth mond” genoemd), huidschaafwonden door overmatig krabben, geheugenverlies, slaapproblemen, gewelddadig gedrag, paranoia, en hallucinaties. Methamfetamineverslaving veroorzaakt een intense hunkering die moeilijk te behandelen is.
Amphetaminen hebben een werkingsmechanisme dat sterk lijkt op dat van cocaïne, in die zin dat ze niet alleen de heropname van dopamine blokkeren, maar ook de afgifte ervan stimuleren (figuur 2). Hoewel amfetaminen vaak worden misbruikt, worden ze ook vaak voorgeschreven aan kinderen met de diagnose aandachtstekortstoornis met hyperactiviteit (ADHD). Het lijkt misschien contra-intuïtief dat stimulerende medicijnen worden voorgeschreven om een stoornis te behandelen die hyperactiviteit met zich meebrengt, maar het therapeutische effect komt van de toename van neurotransmitteractiviteit in bepaalde gebieden van de hersenen die met impulscontrole te maken hebben. Deze hersengebieden omvatten de prefrontale cortex en de basale ganglia.
Figuur 1. Een van de werkingsmechanismen van cocaïne en amfetaminen is dat zij de heropname van dopamine vanuit de synaps in de presynaptische cel blokkeren.
In de afgelopen jaren is het gebruik van methamfetamine (meth) steeds wijdverbreider geworden. Methamfetamine is een soort amfetamine die kan worden gemaakt van ingrediënten die gemakkelijk verkrijgbaar zijn (bijvoorbeeld medicijnen die pseudoefedrine bevatten, een stof die voorkomt in veel vrij verkrijgbare middelen tegen verkoudheid en griep). Ondanks recente wetswijzigingen die het verkrijgen van pseudoefedrine moeilijker moeten maken, blijft methamfetamine een gemakkelijk toegankelijke en relatief goedkope drugsoptie (Shukla, Crump, & Chrisco, 2012).
Gebruikers van stimulerende middelen zijn op zoek naar een euforische high, gevoelens van intense opgetogenheid en plezier, vooral bij gebruikers die de drug via intraveneuze injectie of roken innemen. MDMA (3,4-methelynedioxy-methamfetamine, beter bekend als “ecstasy” of “Molly”) is een mild stimulerend middel met perceptieveranderende effecten. Het wordt meestal in pilvorm geconsumeerd. Gebruikers ervaren verhoogde energie, gevoelens van plezier en emotionele warmte. Herhaald gebruik van deze stimulerende middelen kan aanzienlijke nadelige gevolgen hebben. Gebruikers kunnen lichamelijke symptomen ervaren zoals misselijkheid, verhoogde bloeddruk en verhoogde hartslag. Daarnaast kunnen deze drugs gevoelens van angst, hallucinaties en paranoia veroorzaken (Fiorentini et al., 2011). Het normale functioneren van de hersenen verandert na herhaald gebruik van deze drugs. Zo kan herhaald gebruik leiden tot een algehele depletie van de monoamine neurotransmitters (dopamine, noradrenaline, en serotonine). Uitputting van bepaalde neurotransmitters kan leiden tot stemmingsdysforie, cognitieve problemen, en andere factoren. Dit kan ertoe leiden dat mensen dwangmatig stimulerende middelen gebruiken, zoals cocaïne en amfetaminen, deels om te proberen de fysieke en psychologische uitgangssituatie van voor het gebruik te herstellen. (Jayanthi & Ramamoorthy, 2005; Rothman, Blough, & Baumann, 2007).
Caffeïne is een andere stimulerende drug. Hoewel het waarschijnlijk de meest gebruikte drug ter wereld is, verbleekt de kracht van deze specifieke drug in vergelijking met de andere stimulerende drugs die in dit hoofdstuk worden beschreven. Over het algemeen gebruiken mensen cafeïne om een verhoogd niveau van alertheid en opwinding te behouden. Cafeïne is te vinden in veel gangbare medicijnen (zoals medicijnen om af te vallen), dranken, voedingsmiddelen en zelfs cosmetica (Herman & Herman, 2013). Hoewel cafeïne enkele indirecte effecten kan hebben op de dopamine neurotransmissie, is het primaire werkingsmechanisme van cafeïne het antagoniseren van adenosine activiteit (Porkka-Heiskanen, 2011). Adenosine is een neurotransmitter die slaap bevordert. Cafeïne is een adenosine-antagonist, dus cafeïne remt de adenosinereceptoren, waardoor slaperigheid afneemt en wakkerheid wordt bevorderd.
Hoewel cafeïne over het algemeen wordt beschouwd als een relatief veilige drug, kunnen hoge bloedspiegels van cafeïne leiden tot slapeloosheid, agitatie, spiertrekkingen, misselijkheid, onregelmatige hartslag, en zelfs de dood (Reissig, Strain, & Griffiths, 2009; Wolt, Ganetsky, & Babu, 2012). In 2012 rapporteerden Kromann en Nielson over een casestudy van een 40-jarige vrouw die aanzienlijke nadelige gevolgen ondervond van haar gebruik van cafeïne. De vrouw gebruikte cafeïne in het verleden om haar humeur op te peppen en om energie te geven, maar in de loop van een aantal jaren verhoogde ze haar cafeïneconsumptie tot het punt dat ze elke dag drie liter frisdrank consumeerde. Hoewel zij een voorgeschreven antidepressivum had genomen, bleven haar symptomen van depressie verergeren en begon zij lichamelijk te lijden, waarbij zij belangrijke waarschuwingssignalen vertoonde van hart- en vaatziekten en diabetes. Bij opname in een polikliniek voor behandeling van stemmingsstoornissen, voldeed ze aan alle diagnostische criteria voor middelenafhankelijkheid en kreeg ze het advies om haar cafeïne-inname drastisch te beperken. Toen ze eenmaal in staat was om haar gebruik te beperken tot minder dan 12 ounces frisdrank per dag, verbeterde zowel haar geestelijke als lichamelijke gezondheid geleidelijk. Ondanks de prevalentie van cafeïnegebruik en het grote aantal mensen dat toegeeft aan cafeïneverslaving te lijden, was dit de eerste gepubliceerde beschrijving van frisdrankverslaving die in de wetenschappelijke literatuur verscheen.
Nicotine is zeer verslavend, en het gebruik van tabaksproducten wordt in verband gebracht met een verhoogd risico op hartziekten, beroertes, en een verscheidenheid aan kankers. Nicotine oefent zijn effecten uit door de interactie met acetylcholine receptoren. Acetylcholine functioneert als een neurotransmitter in motorische neuronen. In het centrale zenuwstelsel speelt het een rol bij opwinding en beloningsmechanismen. Nicotine wordt meestal gebruikt in de vorm van tabaksproducten zoals sigaretten of pruimtabak; daarom is er een enorme belangstelling voor de ontwikkeling van doeltreffende technieken om te stoppen met roken. Tot op heden hebben mensen een verscheidenheid aan nicotinevervangingstherapieën gebruikt naast verschillende psychotherapeutische opties in een poging om te stoppen met hun gebruik van tabaksproducten. In het algemeen kunnen stoppen met roken programma’s effectief zijn op de korte termijn, maar het is onduidelijk of deze effecten aanhouden (Cropley, Theadom, Pravettoni, & Webb, 2008; Levitt, Shaw, Wong, & Kaczorowski, 2007; Smedslund, Fisher, Boles, & Lichtenstein, 2004). Vaping als een middel om nicotine te leveren wordt steeds populairder, vooral onder tieners en jonge volwassenen. Vaping maakt gebruik van batterij-aangedreven apparaten, soms e-sigaretten genoemd, die vloeibare nicotine en smaakstoffen te leveren als een damp. Oorspronkelijk gerapporteerd als een veilig alternatief voor de bekende kanker-veroorzakende stoffen gevonden in sigaretten, vaping is nu bekend dat het zeer gevaarlijk is en heeft geleid tot ernstige longaandoeningen en de dood bij gebruikers.
Link to Learning
Om meer te weten te komen over een aantal van de meest misbruikte drugs op recept en straatdrugs, bekijk de Commonly Abused Drugs Chart en de Commonly Abused Prescription Drugs Chart van het National Institute on Drug Abuse.