Alai

Geluk, boosheid, angst, verdriet, aangename verrassing of regelrechte afkeer – we doorlopen allemaal elke dag een heel scala aan emoties. Ze zijn essentieel voor veel van onze denkprocessen, zoals wanneer we beslissingen nemen, actie ondernemen, of ergens afstand van nemen. Zelfs woede of frustratie kan worden gekoppeld aan zelfbescherming. Maar mensen die overgevoelig zijn, voelen deze kernemoties veel intenser. Hoe uit hun verhoogde gevoeligheid zich? Welke invloed heeft het op hun carrière en professionele relaties? Hoe ziet het dagelijkse leven er voor hen echt uit? We krijgen een insidersperspectief op deze persoonlijkheidstrek – zowel onschatbaar als slopend – van Margaux, een communicatiemedewerker bij wie overgevoeligheid werd vastgesteld.

Een gevoelige kwestie

Het overzicht

Hypersensitiviteit is een persoonlijkheidstrek die wordt gekenmerkt door een verhoogde emotionaliteit en extreme reactiviteit op stimuli. Als het gaat om hun omgeving en emoties – en de emoties van anderen – hebben overgevoelige mensen gevoelens die intenser zijn dan de meeste andere. Met andere woorden, of ze nu positief of negatief reageren, hun emotionele reactie op een bepaalde situatie kan overdreven zijn.

Het heeft ook zijn voors en tegens. Overgevoelige mensen zijn bijvoorbeeld extreem empathisch, intuïtief, creatief, meelevend, bedachtzaam, bescheiden, zachtaardig en loyaal, maar ze zijn ook snel beledigd, prikkelbaar, angstig, teruggetrokken, gespannen, met een dunne huid en hebben vaak de neiging om zich aangevallen te voelen. Ze voelen emoties aan de horizon, voorspellen emotionele blauwe luchten of stormen die op komst zijn lang voordat andere mensen.

Margaux legt uit hoe ze meestal de eerste is om aan te voelen hoe anderen zich voelen: “Ik kan je niet vertellen hoe vaak ik heb gedacht: ‘Die persoon is in een slechte bui. Ik weet niet waarom, maar er klopt gewoon iets niet.’ Hun gebruikelijke reactie is dat alles in orde is, maar dan blijkt het precies zoals ik had verwacht, en mijn intuïtie blijkt opnieuw juist.”

Dit emotionele zesde zintuig is kenmerkend voor overgevoelige mensen. Volgens werksuccescoach Melody Wilding zijn ze zo hoog ontvankelijk dat ze sterker reageren op omgevingsprikkels en meer details opmerken dan andere mensen.

Expressie

Verhoogde gevoeligheid kan vaak leiden tot gevoelens van sociale ontoereikendheid en onhandigheid. De werkplek wordt beheerst door een rationeel kader van specifieke codes zoals bureaucratie, procedure, zelfbeheersing, en sociale participatie. Als zodanig kan het een angstwekkende omgeving zijn voor mensen die overgevoelig zijn, omdat het impliciet emotionele uitspattingen ontmoedigt. Tegelijkertijd stelt werk ons van nature bloot aan stress, kritiek en de vaak exorbitante eisen van anderen.

Hypersensitieve mensen voelen snel de druk en kunnen voortdurend mentale en fysieke vermoeidheid ervaren als gevolg van hun wisselende emoties.

Margaux legt uit hoe deze intensiteit zich uit in haar dagelijks leven: “Allereerst is mijn lichaam hypersensitief. Ik heb het meestal te warm of te koud, en ik heb verschillende huidproblemen gehad. Mijn lichaam heeft moeite om zich aan te passen aan mijn omgeving. Wat mijn emoties betreft, die gaan op en neer – ik kan in een fractie van een seconde van euforisch naar verdrietig gaan. Ik kan moeilijk aanvaarden dat ik anderen teleurstel en ik kan er niet mee omgaan als collega’s of managers hun stem verheffen. Als iemand me te bot bekritiseert, kan ik in tranen uitbarsten.”

Perceptie

Die overdreven emotionele reactie betekent dat overgevoelige mensen het risico lopen om emotionele sponzen te zijn op de werkvloer. Ze hebben soms moeite om hun plaats in de professionele wereld te vinden omdat het een beetje een gok is.

Zoals Margaux zegt: “Mijn beroepsleven is nogal chaotisch geweest. Toen ik 29 was, had ik in meer dan een dozijn kantoren gewerkt en vijf banen gehad – alles was perfect of rampzalig, maar nooit daartussenin. Soms vond ik ondersteunende teams die werkten als een familie, wat geweldig was. Maar vaker wel dan niet kwam ik in teams terecht waar ik me onbegrepen en buitenspel gezet voelde. Ik voelde me als een freak omdat het kleine universum om me heen gewoon doorging, en ik bepaalde dingen of mentale blokkades niet kon overwinnen.”

Deze extreme gevoeligheid, die de meesten niet kennen, kan vaak tot misverstanden leiden. Margaux kan dit beamen: “Ik heb meer erkenning nodig dan de gemiddelde mens. Daardoor denken mensen dat ik een slijmbal ben of uitslover. Ik denk dat ik nogal moeilijk te lezen ben. Tegelijkertijd zijn hypersensitieve temperamenten erg gewild in de professionele wereld; ze zijn zeer toegewijd en, vanwege hun acute aandacht voor detail en aangeboren observatievermogen, gaan ze van nature verder dan wat er in de functieomschrijving staat. Ze brengen een groot aantal zachte vaardigheden in elk team, en helpen bij het bevorderen van betere communicatie, creativiteit en authenticiteit.”

Hypersensitiviteit identificeren

Een diagnose die legitimiteit mist

Hypersensitiviteit wordt over het algemeen niet erkend als een ziekte, hoewel lijders hulp kunnen krijgen van een psychiater of life coach. Dus hoe weet je of je lijdt aan overgevoeligheid?

Voor Margaux kostte het tijd om het te begrijpen: “De trigger was toen ik me realiseerde dat wat voor mij oneerlijk en onaanvaardbaar leek, voor anderen volkomen normaal en routineus was. Ik dacht bij mezelf: ‘Maar dit is krankzinnig – waarom zegt niemand iets als wat er met mij gebeurt zo pijnlijk is?’ Dus begon ik erover te praten met goede vrienden en familie – vooral mijn broer, die me aanmoedigde om naar een psychiater te gaan zodat ik kon begrijpen waar al deze emotionele blokkades vandaan kwamen – en het werd allemaal duidelijk.”

De discrepantie in gevoelens die bestaan tussen een overgevoelig individu en zogenaamde ‘normale mensen’ kan dus fungeren als een soort kompas voor lijders.

Gemeenschappelijke trekken

Zonder een uitputtende lijst van ‘symptomen’ op te stellen en een diagnose te stellen, is het niettemin mogelijk om iemands gevoeligheid te beoordelen in het licht van specifieke persoonlijkheidskenmerken die regelmatig worden waargenomen bij overgevoelige mensen. De Huffington Post, met de hulp van onderzoeker Elaine N. Aron, heeft een aantal gemeenschappelijke kenmerken geïdentificeerd.

Hier zijn tien belangrijke kenmerken van overgevoelige mensen:

• Ze zullen de extra mijl gaan om de dingen om hen heen te begrijpen
• Ze zijn zeer empathisch en attent voor andere mensen en hun omgeving
• Ze doen dingen liever alleen, of het nu in hun vrije tijd is of in hun professionele leven, omdat ze zich minder geobserveerd en minder beoordeeld voelen
• Ze doen er langer over om beslissingen te nemen omdat ze zich van nature meer bewust zijn van de variabelen en zich vaak zorgen maken over het maken van de verkeerde keuze
• Ze zijn extreem detailgericht
• Ze werken goed in teamverband: ze zijn nauwkeurig, gewetensvol, attent, en streven naar perfectie
• Ze zijn vatbaarder voor angst of depressie
• Ze huilen gemakkelijker
• Ze hebben bovengemiddelde manieren
• Ze zijn gevoeliger voor kritiek, en als zodanig, zijn ze geneigd zoveel mogelijk te doen om anderen te behagen en kunnen ze vaak zelfspot en zelfkritiek lijken

Belastende factoren

Een giftige werkomgeving

Licht, geuren, geluidsniveaus, persoonlijke ruimte en luchtcirculatie op de werkplek kunnen schadelijk of uitdagend zijn als je hoogsensitief bent. Om deze reden werken overgevoelige mensen over het algemeen het liefst alleen, in een stille of afgesloten kantoorruimte.

Naast deze ruimtelijke eisen heeft dit persoonlijkheidstype een zorgzame, vriendelijke en ondersteunende professionele omgeving nodig om te kunnen gedijen, een omgeving die wordt beheerst door wederzijds begrip en conflicten, roddels en hersenspelletjes vermijdt.Zoals Margaux uitlegt: “Ik heb veel erkenning nodig, vooral als het erom gaat op goede voet te staan met mijn collega’s.” Omdat ze empathisch zijn, hebben overgevoelige mensen er moeite mee om met zomaar iemand te werken en door zomaar iemand geleid te worden; ze hebben een diep verlangen om zich verbonden te voelen met bedrijfs- en teamwaarden. Richting, nuance en afstemming bepalen hun interpersoonlijke voorkeuren en stellen hen in staat om professioneel te floreren. Ten slotte voelen ze zich vaak meer op hun gemak in de klantenservice of de zorgsector, waar humanistische waarden worden belichaamd.

Overweldigende activiteit

Werkomstandigheden, of de aard van het werk zelf, kunnen overgevoeligheid verergeren. Margaux was gedwongen van loopbaan te veranderen om te ontsnappen aan een baan die niet bij haar paste. Ze zegt: “Ik vind dat bedrijfsactiviteiten voor iedereen anders moeten zijn. Wat mijzelf betreft, ik ontdekte dat mijn zwakte de verkoop was. Ik had veel verkoopbanen, en deze sector is erg uitdagend voor een overgevoelig persoon als ik, omdat je de hele dag, elke dag in constant contact met mensen bent. Ik was euforisch wanneer ik mijn team en mijn klanten gelukkig maakte. Maar mensen zijn meer geneigd om te zeggen wat er mis is. Ik internaliseerde kritiek elke dag, en liet het zwaar op me wegen. Het was ondraaglijk, en dat is waarom ik ervoor koos om van koers te veranderen.”

Dit diepgaande artikel beveelt ook aan om rekening te houden met andere overwegingen, te beginnen met het identificeren van uw specifieke behoeften en capaciteiten. Van daaruit is het veel gemakkelijker om ervoor te zorgen dat uw werkplek een ondersteunende omgeving is waar u uw verschillen kunt bezitten, ze aan anderen kunt communiceren en zo beter situaties en taken kunt beheren die niet goed passen bij intuïtieve, perfectionistische, creatieve of introverte temperamenten.

Een tijdperk van hyper-connectiviteit

Hypersensitiviteit is geen vreemde voor buitensporige eisen. Het wordt sterk versterkt door de meldingen, berichten, beelden en andere prikkels die we voortdurend ontvangen via e-mails, sms, sociale media, app’s en onze leeftijdsgenoten. Het is moeilijker dan ooit om te ontsnappen aan onze omgeving; met onze aandachtsspanne grenzen en tolerantieniveaus zo snel en onherroepelijk doorbroken, zijn emoties gedoemd overweldigend te worden.

Leren leven met overgevoeligheid

‘Ken uzelf’

Hypersensitiviteit, vooral op de werkplek, kan lijders belemmeren of zelfs verlammen, maar het negeren ervan is het ergste wat je kunt doen. Margaux herinnert zich een totaal onbegrip over dit onderwerp, en de ongevoeligheid van haar collega’s: “Als ik mensen vertel over mijn overgevoeligheid, is de overweldigende reactie: ‘O ja, dus dat betekent in wezen dat je huilt bij het kijken naar romantische komedies.’ Maar dat is ver bezijden de waarheid. Het is ook geen zwakte, want ik besef dat ik veerkrachtiger ben dan de meesten in bepaalde moeilijke situaties. Het is moeilijk om het idee te accepteren dat je anders bent, dat je anders wordt behandeld, als je er op het eerste gezicht net zo uitziet als iedereen. Er wordt vaak gedacht dat we overdrijven of dat we het expres doen – dat het een zwak karakter of een gebrek aan zelfvertrouwen is, maar dat is niet waar. Ik ben overgevoelig geboren.”

Accepteren van en leven met een verhoogde gevoeligheid lijkt de beste manier om van deze eigenschap een kracht te maken. Voor Margaux werden acceptatie en introspectie haar reddende engel: “Wat me hielp om met mijn overgevoeligheid om te gaan, was in de eerste plaats het begrijpen ervan en mezelf kennen. Ik geloof dat veel uitdagingen waarmee we nu worden geconfronteerd, kunnen verdwijnen of draaglijker worden als we de moeite nemen om ze te begrijpen. Vandaag probeer ik situaties die me negatief zouden kunnen beïnvloeden voor te zijn door ze gewoon te vermijden of een geschikte manier te vinden om er omheen te werken.”

Er zijn een paar sleutels tot persoonlijke ontwikkeling die mensen helpen om te gaan met emotionele overprikkeling:

• Zoek een rustige ruimte voor jezelf of neem een time-out om wat afstand te nemen van een incident of situatie
• Omarm je emoties en leer je behoeften en gevoelens te uiten
• Leer los te laten en concentreer je niet alleen op het negatieve

Zelfkennis draait om het afgestemd zijn op je sympathieën en antipathieën, het begrijpen van je grenzen en ervoor zorgen dat je voorbereid bent op de vele uitdagingen van het leven.

Schakel uw emoties uit

Een andere manier om een moeilijke taak of situatie te benaderen is deze te ontdoen van alle emotionele lading. In plaats van te intellectualiseren en te overdenken de taak bij de hand, probeer dan het gebruik van de ‘diep werk’ aanpak in plaats daarvan. Geconcentreerd blijven en ons ontdoen van afleidingen helpt ons om het meeste uit onze tijd te halen. Een situatie ontdoen van zijn negatieve, positieve, pijnlijke, storende, vervelende of uitdagende energie door een tijdslimiet te stellen, kan ons helpen op koers te blijven en de productiviteit te verhogen.

Overleven in de jungle

De professionele wereld kan bijzonder hard zijn voor iemand met acute gevoeligheid. Hier is een selectie van beste praktijken die u kunt opnemen in uw dagelijkse professionele leven om de perfecte balans tussen gevoelens, emoties, situaties en gedragingen te vinden:

• Neem deel aan een recreatieve of creatieve activiteit die u een pauze geeft en uw innerlijke criticus tot zwijgen brengt
• Maak u klaar voor het slapen gaan met een ontspanningsritueel zoals het nemen van een bad, het doen van ademhalingsoefeningen, mediteren of lezen, en door ervoor te zorgen dat u in een rustige omgeving bent met gedimde verlichting
• Neem regelmatig pauzes om wat alleen tijd te krijgen, aan de chaos te ontsnappen en uw batterijen op te laden
• Beheers de kunst van het nee zeggen, zodat u niet overweldigd wordt door de eisen van anderen

Relativeer de dingen – zelfs uw overgevoeligheid

Over het algemeen zijn de omstandigheden waarin we leven neutraal. Het zijn de gedachten die we op deze situaties projecteren die een positieve of negatieve emotie opwekken, zoals psychologieprofessor Lisa Feldman Barrett terecht uitlegde in haar TED-talk uit 2017.

Volgens professor Barrett kunnen we de emoties die we voelen beheersen door te leren onze gedachten te sturen. Door haar overgevoeligheid als een troef te zien, heeft Margaux deze theorie in de praktijk gebracht: “Vandaag hou ik van mijn overgevoeligheid. Ik vind dat ik geluk heb dat ik alles voor 3.000% kan voelen. Ook al is het soms erg pijnlijk, het maakt me ook extreem gevoelig voor mijn omgeving en medelevend, wat me ertoe heeft aangezet mijn liefdadigheidswerk op te zetten. Ik krijg vaak de indruk dat mensen oogkleppen opzetten om het leven draaglijker te maken. Ik doe ze niet op, en dat wil ik ook nooit.”

Op deze manier is alles relatief, en zijn wij verantwoordelijk voor het relativeren van dingen om ons denken over wat ooit problematisch leek te matigen, te vertragen of te veranderen. Margaux volgde deze strategie om haar overgevoeligheid onder ogen te zien: “Ik word onverschillig voor wat andere mensen van me vinden – als iemand me aardig vindt is dat geweldig, maar als iemand me niet aardig vindt is dat niet erg. Ik heb me eindelijk gerealiseerd dat ik het recht heb, net als ieder ander mens, om mijn standpunt en mijn emoties te bevestigen, en vooral om nee te zeggen.”

Weliswaar hecht de samenleving in het algemeen – en de werkplek in het bijzonder – vaak waarde aan extraverte persoonlijkheidskenmerken, zoals sociabiliteit, zelfvertrouwen en onverschrokkenheid, maar overgevoeligheid is zonder twijfel een professionele troef. Een emotionele spons zijn is een uitdaging, maar het stelt je ook in staat om anders naar de wereld te kijken, met een acuut bewustzijn van anderen en de omgeving, en een alerte, bedachtzame, empathische, intuïtieve en analytische geest. Het enorme succes van boeken over overgevoeligheid is het bewijs, waaronder Introvert Power: Why Your Inner Life Is Your Hidden Strength van Laurie Hawkes of Quiet: The Power of Introverts in a World That Can’t Stop Talking van Susan Cain. Het lijkt erop dat gevoeligheid eindelijk de positieve erkenning krijgt die het verdient.

Illustratie door Antonio Uve

Vertaald door Andrea Schwam

Volg Welkom in de Jungle op Facebook en meld je aan voor onze nieuwsbrief om onze artikelen elke week te ontvangen