Alai

Julia DeCook

Dit essay is peer-reviewed door “The New Extremism” special issue editors (Adrienne Massanari en David Golumbia), en de b2o: An Online Journal editorial board.

Je neemt de blauwe pil, het verhaal eindigt. Je wordt wakker in je bed en gelooft wat je wilt geloven. Neem je de rode pil, dan blijf je in Wonderland, en laat ik je zien hoe diep het konijnenhol gaat.

-Morpheus, The Matrix (Wachowski and Wachowski 1999)

In de film The Matrix uit 1999 stelt Morpheus de hoofdpersoon Neo voor de keuze een van de twee pillen te nemen: met de blauwe pil zou Neo zich niet meer bewust worden van de constructie van zijn leven in de Matrix; met de rode pil zou Neo in Wonderland kunnen blijven, dat wil zeggen dat hij zich bewust blijft van de echte wereld om hem heen. In The Matrix bestaan mensen die de rode pil niet hebben genomen in een soort virtuele werkelijkheid. De rode pil slikken” betekent dus ontwaken – bewust worden – de wereld zien zoals die werkelijk is.

De uitdrukking is in de volksmond terechtgekomen op een manier die de transgender Wachowski broers en zussen ongetwijfeld nooit hebben bedoeld. In de context van The Matrix, betekent het nemen van de Red Pill het ontwaken voor de onderdrukkende mechanismen van controle. Maar de uitdrukking is door extreemrechts overgenomen om te verwijzen naar het ontwaken voor de onderdrukkende mechanismen van feminisme, progressieve politiek en multiculturalisme (Read 2019). Met name op de populaire content aggregator en forum website Reddit, ontleent de prominente mannenrechten/pick-up artiest subreddit r/TheRedPill zijn naam aan deze beroemde scène. Echter, in plaats van de gebruiker inzicht te geven om de wereld te zien als een wereld waarin robots de mensheid tot slaaf hebben gemaakt, wekt de Reddit “rode pil” mannen tot het besef dat ze tot slaaf zijn gemaakt door vrouwen en feminisme (Baker 2017; Ging 2019; Van Valkenburgh 2018).

Deze retoriek kan vertrouwd aanvoelen voor degenen die de retoriek van alt-rechts hebben gevolgd, die vaak wijzen op de noodzaak om “mensen wakker te maken” voor een geconstrueerde realiteit waarin witte mensen – met name witte mannen – zijn onderdrukt door feminisme en multiculturalisme. Discussies rond de Manosphere, (een losjes verbonden online netwerk van mannenrechtenactivisten, pick-up artiesten, Incels , en andere op mannen gerichte sociale bewegingen) in zowel populaire media als academische wetenschap wijzen op de manieren waarop de Manosphere functioneert als een toegangspoort-ideologie voor alt-rechts (Futrelle 2017b). Vaak is de brede verbinding die deze twee groepen met elkaar verbindt vrouwenhaat en antifeministische sentimenten die ze gebruiken als een manier om hun groepsidentiteit en de politieke doelen van de verschillende facties binnen hen te funderen. Deze affectieve dimensies, die een beroep doen op de frustratie en de woede van de mannen die zich bij deze groepen aansluiten, creëren vervolgens een nieuwe culturele praktijk (Ahmed, 2004). Hoewel deze mannen er prat op gaan dat ze in staat zijn logisch na te denken over de “realiteit van de seksuele markt”, zien we een sterker beroep op emotie ontstaan, dat vervolgens vorm geeft aan hun relatie met de groep zelf, en dat wordt uitgevoerd via vrouwenhaat.

De manieren waarop vrouwenhaat wordt uitgevoerd op r/TheRedPill gebeurt onder het mom van het bieden van een “positieve identiteit voor mannen” door de mechanismen te benadrukken waarmee het discours en de ideologie van de Manosphere een basis kunnen leggen voor verdere radicalisering in de richting van extremistischer gedachtegoed. De manier waarop de groep deze radicalisering in de hand werkt en haar leden indoctrineert, verdient nadere bestudering, vooral om te begrijpen hoe dergelijke processen kunnen verlopen. Met name de manieren waarop de ideologie van de Manosphere een basis kan leggen voor verdere indoctrinatie is belangrijk om het radicaliseringsproces te belichten, aangezien de “pil” van de Manosphere in eerste instantie gemakkelijker te slikken kan zijn dan regelrechte blanke suprematie (Futrelle 2017b). Aangezien de Manosphere en haar vele groepen leden in hun gemeenschappen lokken door in te spelen op hun frustraties met betrekking tot seksuele en romantische relaties, kunnen de manieren waarop deze radicalisering plaatsvindt in het begin subtiel zijn, maar na verloop van tijd meer uitgesproken worden.

r/TheRedPill is zowel een prominente gemeenschap in de Manosphere als een omvangrijke Reddit-gemeenschap op zichzelf. Met meer dan 400.000 leden verspreid over een verscheidenheid aan aangesloten subreddits (d.w.z. r/RedPillWomen en r/RedPillParenting), is de subreddit niet alleen een opmerkelijke casestudy vanwege de enorme omvang en populariteit binnen de Manosphere, maar ook vanwege de manieren waarop de gemeenschap haar grenzen heeft verlegd om een grotere groep mensen aan te spreken – waaronder vrouwen. Door zich te positioneren als een sociale beweging, trekt de radicalisering binnen de Manosphere eerst mannen aan door een beroep te doen op hun seksuele of romantische frustraties, en belooft hen dan de middelen te geven om deze frustraties te verlichten en er “betere mannen” van te worden. In tegenstelling tot MGTOW (Men Going Their Own Way), waarvan de leden zich vrijwillig onthouden van romantische of seksuele relaties om hun “macht” terug te winnen (Futrelle 2017a), en in tegenstelling tot Men’s Rights Activists (MRA’s), die zich niet richten op het nastreven van seksuele en romantische relaties, verpakt r/TheRedPill zichzelf als een groep die mannen helpt succesvol seksuele of romantische relaties aan te gaan met als bijkomend voordeel het terugwinnen van iemands mannelijkheid.

Voor “Red Pillers” (hoe r/TheRedPill-leden zichzelf noemen en buiten de gemeenschap worden genoemd) promoten het feminisme en de maatschappij in het algemeen “seksuele strategieën” die vrouwen bevoordelen, waardoor vrouwen macht krijgen in relaties, terwijl The Red Pill-gemeenschap mannen seksuele strategieën leert om de macht in seksuele of romantische relaties terug te nemen. Als we ons alleen richten op heteroseksuele relaties, betekent “Red Pill” in deze context het oproepen van heteronormatieve genderrollen die de man in de relatie bevoordelen en de vrouw onderwerpen, een dynamiek die wordt bereikt door wat zij noemen een “Alpha Male” te worden. Aan de oppervlakte ligt r/TheRedPill grotendeels op één lijn met de Pick-Up Artist (PUA) gemeenschap, die mannen strategieën leert om vrouwen te verleiden, maar een intensere focus cultiveert op mannenrechtenactivisme.

Belangrijker is dat mannen die de leringen aanhangen die worden uitgedragen door r/TheRedPill het zien als veel meer dan seksuele strategie – ze zien het als een identiteit, een gemeenschap en een ideologie waarop ze hun realiteiten baseren. Recentelijk, en vooral na de verkiezing van Donald Trump tot president van de Verenigde Staten in 2016, zijn er zowel in de academische wereld als binnen journalistieke bronnen studies opgedoken die MRA’s op één hoop proberen te gooien met Red Pillers en Incels als vergelijkbare groepen die thuishoren in de Manosphere (Ging 2019). Het is echter van cruciaal belang om te begrijpen dat ze binnen het grotere ecosysteem van de Manosphere van elkaar verschillen en zich van elkaar onderscheiden, vooral in termen van hoe ze zichzelf definiëren. Toch is de rode draad die door deze gemeenschappen loopt en hen verbindt met de grotere alt-rechtse beweging, vrouwenhaat. Vrouwenhaat en de afwijzing van het feminisme, dat door veel mannen in deze groepen wordt gezien als een “kankergezwel” dat de “westerse beschaving” heeft aangetast, zijn de lijm die deze groepen binnen dezelfde extremistische netwerken houdt.

“Hoe vrouwen de Westerse beschaving vernietigen”

Het discours op het forum dat zich richt op de manieren waarop “de Westerse beschaving ten dode is opgeschreven”, vooral voor zover feminisme en/of vrouwen daarvan de schuld kunnen krijgen, is misschien wel een van de duidelijkste aanwijzingen voor de banden tussen de Manosphere en alt-rechts. Het is deze vrouwenhaat die helpt deze affectieve netwerken van woede samen te binden (Ahmed, 2004), die de bewegingen ertoe aanzet te proberen een vermeende dominante cultuur die zij als onderdrukkend voor mannen ervaren, omver te werpen en te vervangen. Hoewel er veel Red Pillers zijn die expliciet de associatie van de groep met blanke suprematie verwerpen, want er zijn inderdaad niet-blanke Red Pillers, is de retoriek die beide bewegingen omhelzen gebaseerd op drie centrale beweringen: 1. 1. De Westerse Beschaving is geruïneerd door het feminisme; 2. Mannen worden onderdrukt en alleen door dit “gebrek aan evenwicht” te herstellen kan de Westerse Beschaving worden gered; en 3. Vrouwen die het feminisme verwerpen en in plaats daarvan de “onbalans” herstellen, zijn niet in staat de Westerse Beschaving te redden. 3. Dat vrouwen die het feminisme afwijzen en in plaats daarvan de “traditionele” rol van echtgenote en moeder aannemen, onderdanig aan hun echtgenoot, gelukkiger zijn. Dienovereenkomstig wijzen mannen in de r/TheRedPill-gemeenschap niet per se vrouwen af die geen maagd zijn (in tegenstelling tot Incels, die aandringen op de maagdelijkheid van vrouwen met wie ze een relatie ambiëren), maar geloven ze wel dat vrouwen moreel, intellectueel en fysiek inferieur zijn aan mannen, waarmee ze de basis vormen van het argument waarom het feminisme de “natuurlijke orde” der dingen heeft geschonden door vrouwen de macht te geven (Manne 2017).

De schending van een “natuurlijke orde” gebaseerd op biologisch determinisme met betrekking tot ras en geslacht is een kernargument dat wordt gebruikt in extreem-rechtse kringen, waaronder de Manosphere, om hun overtuigingen te rechtvaardigen. En hoewel ze veel overeenkomsten vertonen wat betreft de superioriteit van mannen over vrouwen, is het groeperen van de Manosphere en extreem-rechts onder dezelfde paraplu onvoldoende om de kern van hun ideologieën en de argumenten die ze gebruiken om die te ondersteunen, te begrijpen. De manosphere roept vaak nostalgische herinneringen op aan een verleden voordat het feminisme vrouwen “besmette”, net zoals blanke supremacistische retoriek in andere delen van alt-right ook dit soort nostalgische herinneringen oproept aan een verleden dat blank en patriarchaal was. Echter, in termen van hoe direct de Manosphere verbonden is met blanke suprematie, komt één stuk “literatuur” dat r/TheRedPill gebruikt om hun ideologische overtuigingen over vrouwen en “hypergamie” te ondersteunen, rechtstreeks uit The Occidental Quarterly, een bekend blank nationalistisch/wit supremacistisch academisch tijdschrift dat wordt gefinancierd door de Charles Martel Society (Southern Poverty Law Center n.d.). The Occidental Quarterly helpt bij het openbreken van een poort van r/TheRedPill naar witte suprematie en/of wit nationalisme. Wat r/TheRedPill en de aangesloten subreddits en websites heeft aangetoond door publicaties als deze, is dat het konijnenhol dieper gaat dan seksuele strategie.

Hypergamie, in het bijzonder, is een concept dat de manieren benadrukt waarop het misogynistische discours van de Manosphere en de witte supremacistische beweging (in het bijzonder, alt-rechts) met elkaar verbonden zijn. Devlin, de auteur van het artikel, begint een artikel door te stellen dat “het geboortecijfer van blanken wereldwijd de laatste decennia een catastrofale daling heeft ondergaan,” (zie figuur 1), en gaat verder met uit te leggen waarom hypergamie daar de reden van is. Meer specifiek wordt hypergamie gedefinieerd als een seksuele en romantische drang om bij de “Alpha Man” te zijn, ongeacht de huidige relatiestatus. Met andere woorden, vrouwen zullen instinctief op zoek gaan naar de meest aantrekkelijke, succesvolle of machtigste man in een groep om seksuele of romantische relaties mee te hebben, en deze “hypergamie” drijft vrouwen om alleen “aan de top te paren”. Devlin zegt verder dat de seksuele revolutie van de jaren ’60 de cultuur veranderde in een “vrouwelijk seksueel utopia”, en dat dit een nieuwe culturele norm met zich meebracht waarin vrouwen seksuele rechten hadden, wat leidde tot de ondergang van “blanke geboortecijfers” en “Westerse beschaving”. Kortom, het artikel stelt dat niet alleen hypergamie verantwoordelijk is voor deze ondergang, maar dat het hebben van seksuele en reproductieve vrijheid voor vrouwen de oorzaak is van alle ellende van de moderne blanke man – seksueel, romantisch, economisch, en cultureel. Door te wijzen op al deze ineenstortingen van een patriarchale, blanke, mannelijke wereld als de reden voor het ongenoegen van de “westerse beschaving”, is het concept van hypergamie gemakkelijk te transporteren door deze extremistische groepen en gemakkelijk te omarmen.

Het terugwinnen van macht is de fundamentele motivatie die deze gemeenschappen drijft. Dit artikel en veel van de andere lezingen die de basis vormen van r/TheRedPill en het gedachtegoed van de Manosphere, gaan over het opeisen van mannelijkheid, het opeisen van macht en het opeisen van waarheid en realiteit in het algemeen. Ze geven de mannen die naar deze gemeenschappen trekken niet alleen een antwoord; ze ontmantelen ook volledig de wereld die de persoon daarvoor kende (vandaar de uitdrukking “Red Pilled zijn”). Het postmoderne tijdperk is vooral belangrijk vanwege de ineenstorting van de “grote verhalen” die samenlevingen bij elkaar hielden, en in het bijzonder in westerse contexten waren deze grote verhalen gebaseerd op hegemoniale mannelijkheid, patriarchaat, christelijke religie, en blankheid. De ideologieën van r/TheRedPill en de Manosphere beloven een terugkeer naar dit grote verhaal om iemands werkelijkheid te funderen. Dit ineenstorten – en uiteindelijk weer opbouwen – van een groot verhaal en een doel dat mannelijke macht bevoorrecht boven al het andere, helpt dus om een geest te ontwikkelen die extremistischere gedachten accepteert en daarnaar handelt. In tegenstelling tot de tactieken van sektes, die vaak mensen uitbuiten die op zoek zijn naar zingeving, bieden de Manosphere en extreem-rechts zingeving in de vorm van vrouwenhaat en blanke suprematie, waardoor een “affectief weefsel” ontstaat dat hen samenbindt (Kuntsman, 2012).

Het is vermeldenswaard dat de materiële gevolgen van de extremistische ideologieën van de Manosphere vaak hebben geleid tot massaal geweld. Elliott Rodger, de schutter van Isla Vista, was lid van online PUA-gemeenschappen (McGuire 2014) en wordt vaak vereerd in gemeenschappen als r/Incels, waar ze naar hem verwijzen als “Saint Elliott.” James Jackson stak in New York een oudere zwarte man dood met een zwaard en was ook lid van MGTOW. MGTOW is inderdaad de extremere factie van de Manosphere en houdt zich vaak niet bezig met de bevordering van de rechten van de man. Het leent zich dus gemakkelijk voor andere extremistische overtuigingen.

Met r/Incels is MGTOW misschien wel de meest strenge en extreme van alle groepen van de Manosphere. Dit betekent echter niet dat r/TheRedPill en andere Manosphere-groepen niet extreem of streng zijn in hun vrouwenhaat, maar eerder dat hun verpakking van hun vrouwenhatende overtuigingen in het begin makkelijker te slikken is en mannen die naar hun groepen toestromen nog verder het konijnenhol in leidt. Door zich op te werpen als verdedigers van de belangen van mannen en als groepen die “positieve identiteiten” voor hen koesteren, zijn ze in staat leden te werven die het gevoel hebben verloren te zijn en geen gemeenschap te hebben – door hen een gevoel te geven erbij te horen en een groepsidentiteit te onderschrijven, krijgen deze groepen hun duurzaamheid op lange termijn (Hogg & Williams 2000). De erkenning van de ideologieën van de Manosphere en haar connecties met extreem-rechts is een feit; maar begrijpen hoe elke groep binnen de Manosphere haar leden rekruteert en indoctrineert, zal leiden tot verder inzicht in de manier waarop ze hun voortbestaan verzekeren binnen en buiten dit ideologische web.

Hoewel er duidelijke verschillen zijn tussen de groepen in de Manosphere in termen van de mate van geweld die zij voorstaan, en waar hun activisme en lidmaatschap zich op richten, is de gemeenschappelijke onderliggende draad woede jegens de moderne samenleving en vrouwen. Deze verschillen zijn echter belangrijk om te begrijpen om te bepalen wat mannen (en zelfs vrouwen) tot deze groepen aantrekt. Het is met name van cruciaal belang deze verschillen te begrijpen om een betere strategie te kunnen ontwikkelen ter voorkoming van verdere radicalisering. De onderliggende basisideologie die deze bewegingen voedt, hen verbindt met alt-rechts en resulteert in massaal geweld is er dus een die nader onderzoek verdient, met name wat betreft de rol van platforms in het verbinden van hen allemaal door middel van algoritmisch gegenereerde aanbevelingen en het gemak van het navigeren door de digitale gemeenschappen die hen thuis maken (Massanari 2015; Noble 2018).

In plaats van doelloos door de digitale wildernis te zwerven op zoek naar betekenis, wordt betekenis aan hen gegeven via deze Manosphere-groepen die de frustraties uitbuiten van mannen die verlangen naar romantische en seksuele relaties. Maar deze frustraties zijn manifestaties van onvervulde verlangens, en deze gemeenschappen zijn de plaatsen waar deze verlangens en frustraties worden bekrachtigd en versterkt. En zoals we maar al te vaak hebben gezien bij de opkomst van haatmisdrijven en massamoorden, resulteren deze gewelddadige verlangens in gewelddadige eindes.

Julia R. DeCook is een assistent-professor aan de School of Communication van de Loyola University Chicago. Ze werkt momenteel aan de publicatie van haar proefschrift, waarin ze onderzoekt hoe verschillende extremistische groeperingen reageren op censuur en verboden om te begrijpen hoe de digitale infrastructuur deze bewegingen in stand houdt. Ze is ook fellow bij het pas opgerichte Institute for Research on Male Supremacism.

Terug naar het essay

Works Cited

• Ahmed, Sara. 2004. De culturele politiek van emotie. New York: Routledge.
• Baker, Peter C. 2017. “Hunting the Manosphere.” The New York Times Magazine (13 jun).
• Futrelle, David. 2017a. “Inside the Dangerous Convergence of Men’s-Rights Activists and the Alt-Right.” The Cut (31 mrt).
• Futrelle, David. 2017b. “Mannenrechtenactivisme is de gateway drug voor de Alt-Right.” The Cut (17 aug).
• Ging, Debbie. 2019. “Alphas, Betas, and Incels: Theorizing the Masculinities of the Manosphere.” Mannen en Masculiniteiten 22:4 (okt). 638-657.
• Hogg, Michael A., & Kipling D. Williams. 2000. “Van ik naar wij: Social Identity and the Collective Self.” Groepsdynamica: Theorie, Onderzoek, en Praktijk 4:1 (mrt). 81-97.
• Kuntsman, Adi. “Inleiding: Affective Fabrics of Digital Cultures.” Digital Cultures and The Politics of Emotion. Palgrave Macmillan, Londen, 2012. 1-17.
• Manne, Kate. 2017. Down Girl: The Logic of Misogyny. Oxford University Press.
• Massanari, Adrienne. 2017. “#Gamergate en The Fappening: How Reddit’s Algorithm, Governance, and Culture Support Toxic Technocultures.” New Media & Society 19:3 (mrt). 329-346.
• McGuire, Patrick. 2014. “Elliot Rodger’s Online Life Provides a Glimpse at a Hateful Group of ‘Anti-Pick-up Artists.'” Vice (26 mei).
• Noble, Safiya Umoja. 2018. Algoritmes van onderdrukking: How Search Engines Reinforce Racism. New York: NYU Press.
• Read, Max. 2019. “How The Matrix’s Red Pill Became the Internet’s Delusional Drug of Choice.” Vulture (8 feb).
• Southern Poverty Law Center. n.d. “Occidental Quarterly.” SPLC Extremist Files.
• Van Valkenburgh, Shawn P. 2018. “Het verteren van de rode pil: Masculinity and Neoliberalism in the Manosphere.” Men and Masculinities Online First (dec).
• Wachowski, Lana, and Lilly Wachowski, dirs. 1999. The Matrix. Warner Brothers