“Landschapsontwerp” klinkt nogal indrukwekkend. Om zeker te zijn, zou men jaren kunnen besteden aan het bestuderen van alle ideeën op dit gebied. Maar hoe zit het met de doe-het-zelver die een voortuin een opknapbeurt wil geven of wil knutselen aan het ontwerpen van een tuin? Moet je de tuin van een huis dat je gaat verkopen een opknapbeurt geven? Wilt u gewoon genieten van een verbeterde schoonheid in de privacy van uw achtertuin?
Dan kunt u profiteren van een eenvoudige kijk op de ideeën achter het ontwerpen van een tuin, aangevuld met hands-on project gidsen. Laten we beginnen met de eerste:
Landschapsontwerp uitgelegd door foto’s
Weleens afgevraagd over de geheimen die ten grondslag liggen aan de magische kunst van de landschapsontwerper? Nou, de bron gekoppeld aan hierboven vertaalt dat “magie”, waardoor het begrijpelijk voor de doe-het-zelver. Bestudeer deze foto’s illustreren landschapsontwerp ideeën en leren over de concepten die de pro’s employ.
Landschap Design Projecten in Pictures
Of misschien wil je liever de concepten overslaan en direct aan de slag met een aantal projecten die uw tuin zal verfraaien? De volgende bronnen zal u toelaten om precies dat te doen, met nauwkeurige instructies en veel foto’s:
- Hoe tuinfonteinen te bouwen
- Hoe rotstuinen te bouwen
- Hoe bloembedden te planten
- Hoe hagen te planten
De taal van het landschapsontwerp begrijpen
Wanneer u zelf iets in elkaar zet, bent u bezig met het ontwerpen, hoe bescheiden het project ook is. Soms nemen we onze ontwerpvaardigheden voor lief, omdat wat we in elkaar zetten voor ons zo gewoon is, dat we ons niet meer bewust zijn van het ontwerpproces. U maakt bijvoorbeeld gebruik van ontwerptechnieken wanneer u een brief opstelt om aan iemand te sturen. Je basis “elementen” om zo’n taak te volbrengen zijn woordenschat, spelling en grammatica. Iets complexere elementen, of “principes”, bouwen direct voort op de basiselementen. De principes voor het schrijven van brieven zijn onder andere het duidelijk overbrengen van je ideeën en overkomen als een beleefd, intelligent persoon. Uw succes met deze principes zal grotendeels bepalen of uw brief al dan niet zijn uiteindelijke doel bereikt.
Zo is het ook met landschapsontwerp. Doe-het-zelvers moeten eerst de fundamentele ontwerpelementen leren die ten grondslag liggen aan de discipline van het landschapsontwerp. Deze fundamentele elementen zullen dan dienen als bouwstenen voor het leren en implementeren van de meer geavanceerde principes voor het ontwerpen van een tuin in de achtertuin. Deze beproefde principes zijn de hoekstenen van ’s werelds beeldschone tuinen.
De basiselementen van landschapsontwerp zijn:
- Kleur, zoals gedefinieerd door de kleurentheorie.
- Vorm.
- Lijn.
- Schaal.
- Textuur.
Deze vijf elementen moeten worden overwogen bij het ontwerpen van zowel de hardscape als de softscape van uw eigendom, het laatste bestaat voornamelijk uit tuinen, gazons, struiken en bomen. Ik bespreek vorm, lijn en textuur in dit artikel. Het gebruik van kleur leg ik uit in mijn artikel over kleurentheorie. Wat schaal betreft, dit is eenvoudigweg de grootte van een component ten opzichte van aangrenzende componenten.
U vraagt zich misschien af wat schijnbaar abstracte termen als “vorm” te maken hebben met achtertuinlandschapsontwerpen. U zult misschien tegenwerpen dat u toch geen landschap aan het schilderen bent; u zet gewoon planten in de grond. Toch is het niet toevallig dat het ontwerpen van een achtertuinlandschap een aantal terminologieën gemeen heeft met de wereld van de kunst. De achtertuin is uw doek; uw landschapsontwerpvaardigheden zullen de schoonheid van het resulterende schilderij bepalen.
Het element vorm wordt gedefinieerd als de vorm van een plant en de structuur van zijn vertakkingspatroon. Voor een afbeelding die de vorm illustreert, zie Bladzijde 1. Bomen zijn er in vele vormen (vooral als ze gesnoeid zijn), waaronder zuil- en bolvormen. Ook de structuur van bomen varieert van stijf rechtopstaande takken van Lombardische populieren tot de hangende kwaliteit van treurwilgen. Ook de vorm van afzonderlijke onderdelen van een plant moet in aanmerking worden genomen. Zo kan de bladvorm van de ene boomsoort sterk verschillen van die van een andere boomsoort. De relatieve bladgrootte helpt bij het bepalen van de textuur van de plant (zie afbeelding).
Omdat de textuur vooral een visuele aangelegenheid is in landschapsontwerp, vertrouwen we vaak op de relatieve grootte van de bladeren van een plant om conclusies te trekken over de waargenomen textuur. Ja, planttextuur is zeer relatief: het verwijst naar hoe het oppervlak van het object wordt waargenomen, ten opzichte van de objecten eromheen. Zo kan de planttextuur van een perkplant als meer of minder grof worden beschouwd dan die van een aangrenzende plant, als gevolg van verschillen in bladgrootte.
De lijn verwijst naar het feit dat de oogbeweging of -stroom van de kijker kan worden beheerst door de rangschikking van planten en hun randen. De oogbeweging wordt onbewust beïnvloed door de manier waarop plantengroepen bij elkaar passen of in elkaar overvloeien, zowel op het horizontale als op het verticale vlak.
Genoeg over de basiselementen, zegt u? Goed: laten we overgaan tot de principes die u zult toepassen op het ontwerp van uw achtertuinlandschap. Want de effectieve toepassing van deze principes in uw eigen achtertuin kan de waarde van uw onroerend goed aanzienlijk verhogen.
Met de basiselementen gedefinieerd, is het tijd om ze in de praktijk te brengen. Bij het plannen van een landschapsontwerp is het noodzakelijk om te werken met de “principes” die rechtstreeks voortvloeien uit de basiselementen. Hoe effectief u deze principes toepast, zal het effect van uw landschapsontwerp op de kijker bepalen – of het nu uzelf of een potentiële koper is.
Omdat deze inleiding tot het ontwerpen van een achtertuinlandschap bedoeld is als een praktische gids, is het doel niet om abstracte definities te geven, maar voorbeelden die de doe-het-zelver onmiddellijk kan toepassen in een achtertuinlandschapsontwerp.
Drie principes van tuinontwerp zijn van toepassing op het algemene “gevoel” van het landschap: namelijk verhouding, overgang en eenheid. Landschapsplanten moeten zo worden gerangschikt dat ze aan deze principes voldoen. Evenredigheid is het gevoel dat de grootte van de afzonderlijke componenten (de landschapsplanten) of groepen van componenten in een landschap in overeenstemming is met het landschap als geheel. Met andere woorden, het idee achter proportie lijkt sterk op dat achter het basiselement schaal. Maar het verschil is dat, terwijl “schaal” een neutrale term is, “proportie” is gebaseerd op de vooronderstelling dat iets ofwel “in proportie” ofwel “uit proportie” is. Een tuinontwerp dat niet in verhouding is, wordt ontsierd door abrupte overgangen of door het ontbreken van overgangen. Een stenen muur van drie meter hoog kan bijvoorbeeld een groot huis elegant afgrenzen, maar zou een klein huis nog kleiner doen lijken. De landschapsarchitectuur van dit laatste huis lijdt onder een gebrek aan overgang: de hoogte van de muur ligt te dicht bij die van het huis. Overgang, eenvoudig gezegd, verwijst naar geleidelijke verandering.
Voldoen aan een gevoel van proportie is op zijn beurt een kenmerk van een landschaps- of tuinontwerp dat eenheid vertoont. Eenheid, of “harmonie”, is bereikt wanneer de toeschouwer voelt dat alle landschapsplanten in een tuinontwerp elkaar aanvullen en zijn gekozen met één overkoepelend thema in gedachten. De plaatsing van landschapsplanten op een doordachte manier met betrekking tot hun vorm is één methode om een eenvormig gevoel te bevorderen. Kleine bomen die een oprit of een ingang flankeren, moeten bijvoorbeeld dezelfde vorm hebben. Herhaling bevordert ook de eenheid. Zoals alle goede dingen kan eenheid echter te ver worden doorgedreven. Breng ook wat variatie, of “contrast” in een landschap aan. Eén manier is het gebruik van landschappelijke planten die variëren in textuur. Het element textuur is subtiel genoeg om variatie in een tuinontwerp aan te brengen zonder de eenheid teniet te doen.
De volgende drie principes voor landschapsontwerp voor thuis zijn, net als proportie, overgang en eenheid, met elkaar verbonden: namelijk ritme, evenwicht en focus. Zij hebben alle betrekking op het beheersen van de oogbeweging van de kijker. Ritme, in het algemeen, is de patroonvormige herhaling van een motief. In uw landschapsontwerp kan het motief bijvoorbeeld bestaan uit de gebruikte landschapsplanten. Beplanting van een bepaald type kan in een rij of haag worden geplant, waardoor de blik van de kijker in één richting wordt gestuurd in plaats van in een andere. Het essentiële element hier is lijn, omdat niets de oogbeweging gemakkelijker stuurt dan een rechte lijn.
Het doel van het gebruik van zo’n motief is om de oogbeweging, onbewust, te sturen op een manier die het meest bevorderlijk is voor het waarderen van het landschapsontwerp van het huis in kwestie. Bijvoorbeeld, misschien is de situatie van uw land heeft het potentieel voor een prachtig uitzicht, maar uw huidige huis landschapsontwerp niet ten volle te profiteren van het. Of misschien heeft u een beeldhouwwerk in uw voortuin waar u mee wilt pronken. Maar als uw voortuin vol staat met andere interessante dingen, kan het te “druk” zijn om voldoende aandacht aan dat beeld te besteden. Deze en andere ritmeproblemen kunnen worden opgelost door een goed begrip van balans en focus.
Balans verwijst naar consistentie van visuele aantrekkingskracht en is van toepassing op alle vijf de basiselementen: consistentie met vorm, met textuur, enz. Begrip van evenwicht is op zijn beurt belangrijk voor een begrip van focalisatie. Focalisatie is het dwingen van het perspectief van de kijker naar een brandpunt. Terwijl het kan worden bereikt door verschillende middelen, wordt meer intense focalisatie gecreëerd door het gebruik van evenwichtige, consistente regelingen van elementen.
Laten we dan terugkeren naar de twee problemen van huis landschap ontwerp introjected hierboven. Het eerste is een probleem van omlijsting en kan worden opgelost door het gebruik van krachtige, rechte lijnen. In de foto op bladzijde 3, bijvoorbeeld, dient een muur dit doel (een rij bomen had ook kunnen worden gebruikt). Het tweede probleem, de aandacht vestigen op één onderdeel in een drukke voortuin, kan worden opgelost door minder rommel te gebruiken en in plaats daarvan te kiezen voor een minimalistische stijl; en door het gebruik van kleur of lijn. Het beeld zou omringd kunnen worden met kleuren die de blik van de toeschouwer onbewust naar dat gebied leiden. Het massaal gebruik van planten met rode of gele bloemen zou dat mooi doen. Hetzelfde geldt voor een passend gebruik van lijnen. Bijvoorbeeld een recht pad van stoeptegels dat naar het beeld leidt, of perkplanten die zo zijn gerangschikt dat ze een rechte rand vormen die de blik van de kijker in de bedoelde richting richt.
Uit de voorgaande bespreking zal blijken dat de principes van het landschapsontwerp voor thuis niets etherischer zijn dan het eenvoudig rangschikken van de geselecteerde landschapsplanten in combinaties die wijzen op een goed beredeneerd plan. Zonder de pretentie te hebben een uitputtende bespreking te zijn, moeten de bovenstaande voorbeelden toch dienen om de vrees van de doe-het-zelver weg te nemen dat het ontwerpen van landschappen voor woningen het exclusieve terrein is van tovenaars met ondoorgrondelijke krachten. Het ontwerpen van landschappen is geen zaak van tovenaars, maar van planning, het oplossen van problemen en een “principiële” aanpak.