Lauren Groff beleeft een geweldige week. Haar nieuwe roman Fates and Furies, het vervolg op het goed ontvangen Arcadia uit 2011, heeft zijn voorganger al overtroffen: sinds de release op dinsdag staat het al op de longlist voor de National Book Award in fictie en staat het in de top 20 van de bestsellerlijst van Amazon. Voor Groff, die midden in een boektournee zit, is het een surrealistische, slapeloze, opwindende uitbarsting naar het licht geweest. “Je schrijft deze dingen in de duisternis van je eigen huis en je eenzaamheid, en dan is het alsof je een duikpak aan moet ritsen – je moet een masker opzetten en een persoonlijkheid die heel anders is dan degene die je thuis bewoont,” zegt ze.
Fates and Furies vertelt het verhaal van een onwaarschijnlijk huwelijk tussen twee onstuimige, aantrekkelijke jonge mensen, Lotto en Mathilde. Ze verloven zich impulsief aan het eind van hun college, na slechts twee weken samen te zijn geweest. De roman volgt hen terwijl Lotto, een eeuwige optimist, probeert acteur te worden en, als dat niet lukt, een succesvol toneelschrijver. Ondertussen wijdt Mathilde, een cynicus in hart en nieren, zich – op manieren die Lotto nooit zal weten – aan de vooruitgang van zijn carrière, zijn geluk en hun partnerschap.
“Mijn diepste verlangen voor dit boek was om een subversief boek te schrijven dat er niet subversief uitzag,” zegt Groff. “Dus hoe doe je dat anders dan door iets te nemen waarmee wordt gesnauwd?” Zoals het huwelijk, dat onschuldige, alomtegenwoordige romaneske onderwerp, dat over zoveel meer zou kunnen gaan: de aard van het verstrijken van de tijd, in langzame dagen en sprongen van jaren, en de manier waarop een leven samen bestaat uit gedeelde en rivaliserende verhalen (in een opvallende passage valt Mathilde Lotto woedend aan omdat hij – geheel onbewust – een verhaal uit haar eigen donkere jeugd vertelt alsof het hem is overkomen).
Het belangrijkste voor Groff was echter dat het verhaal dat ze vertelde haar een manier bood om “de aard van het voorrecht” aan de orde te stellen. Zonder hem ooit voor gek te zetten, legt Groff op sluwe wijze de manieren bloot waarop Lotto’s geslacht, ras en klasse hem op talloze manieren kussen en hem – ondanks de vroege dood van zijn vader – een kijk op de wereld geven die in wezen rationeel en goedaardig is. “Ik weet dat mensen die het hebben het soms niet geloven, maar situatie maakt geld,” zegt Groff. “En situatie komt voort uit wat je krijgt en wat je voor jezelf grijpt.” Lotto ziet de wreedheid niet van het geluk dat zijn familie zegende met enorme rijkdom, het resultaat van een bronwaterbottelarij die zijn vader wist op te bouwen op het land dat hij in Florida bezat. Groff vindt persoonlijke weerklank in het idee van rijkdom die wordt onttrokken aan een gemeenschappelijk goed: “Ik woon in de staat Florida en het is iets dat de hele tijd gebeurt. It’s devastating.”
De twee helften van het boek zijn met elkaar verbonden door een wrange, alwetende stem die tussen vierkante haken opduikt om de mysteries van het leven van de personages te kwalificeren, tegen te spreken of op te lossen. Het is vergelijkbaar met de techniek die Virginia Woolf gebruikt in “To the Lighthouse”. “Ja, die heb ik helemaal gestolen,” geeft Groff lachend toe als ik erover begin. “Maar ik had het structureel nodig om de twee helften aan elkaar te knopen.” Toepasselijk voor een roman die zo gericht is op theatrale opvoering, benadrukken deze “knipoog-knipoog terzijdes” de manieren waarop de personages zich inhouden voor het effect, of om de echtelijke vrede te bewaren. De terzijdes houden ons ook op een afstand – geven ons een plotselinge glimp van een toekomst waarin deze of gene crisis er niet meer toe doet.
“Ik had De Ilias gelezen, en een van de mooie dingen aan dat stuk literatuur is dat er deze verschillende vertelpunten zijn: er is super-gesloten, diep, bijna weelderig textuur, en dan zijn er momenten waarop Homerus (of wie dan ook) naar buiten schiet en alles vanuit een goddelijk perspectief ziet,” legt Groff uit. “We denken vaak dat verhalen horizontale teksten zijn, van begin tot eind. Maar ik hou van het idee om ook kleine verticale pieken in het verhaal te hebben.”
De Ilias past vreemd genoeg als model, in die zin dat de magnetische, twee meter lange Lotto enkele elementen deelt met een epische held, “die net iets groter en helderder is dan iedereen om hem heen”, zoals Groff het zegt, “en dan door zijn eigen ideeën zijn eigen ondergang bewerkstelligt”.
“Ik weet dat dit niet traditioneel is, maar in mijn hoofd zijn beide sets deze prachtige godinnen die onbewogen zijn en diep geïnvesteerd in het kijken,” voegt Groff toe, over haar titulaire Fates en Furies. “Ik hou gewoon van het idee dat deze drie figuren, de spinner, de meter en de snijder, ons allemaal volgen bij het uitzoeken van ons lot.” Het is geen toeval dat Lotto gelooft dat dit de krachten zijn die de werkelijkheid schragen. “Dat is wat voorrecht is,” herhaalt Groff. “Je denkt dat je voorbestemd bent om dingen te krijgen.” Mathildes hardere filosofie, deels voortgekomen uit de verlating van haar jeugd, is daarentegen afkomstig van de Furies: geesten van oude en uitgesproken vrouwelijke wraak.
Ondanks hun verschillen zijn Lotto en Mathilde elkaar echter trouw – een ander soort subversie in een roman als deze. “Veel boeken over het huwelijk gaan over huwelijken die uit elkaar vallen,” zegt Groff. “Ik heb nooit gewild dat er buitenechtelijke seks in dit boek zou voorkomen.” Beide partners kunnen in de verleiding komen, maar zijn uiteindelijk diep met elkaar verbonden, zowel lichamelijk als emotioneel, wat Groff de vrijheid gaf om veel echtelijke seksscènes te schrijven. “It took some girding of loins,” zegt ze met een lach, “but it was so much fun.”
Groffs roman peilt ook scherp naar de verschillende manieren waarop de creativiteit en de menselijke waarde van mannen en vrouwen worden beoordeeld. Op een gegeven moment geeft een succesvolle, middelbare leeftijd, en meer dan licht benevelde Lotto een toespraak waarin hij mannen karakteriseert als intellectuele en vrouwen als fysieke scheppers (Groff zegt dat het verhaal is gebaseerd op een incident waarvan ze getuige was, met een beroemde toneelschrijver). Natuurlijk is het op het einde Lotto die wanhopig een baby wil, niet Mathilde.
In Groffs eigen huwelijk worden die genderrollen omgedraaid. “Dit boek is een soort verontschuldiging aan mijn man, die de primaire ouder in ons gezin is – het is mijn poging om een empathisch begrip te hebben voor de manier waarop hij zich voelt over het zijn van de hulpmeet,” zegt ze. “Ik ben niet zo charismatisch, maar Lotto deelt veel van mij, helaas.”
{{topLeft}}
{{bottomLeft}}
{{topRight}}
{{bottomRight}}
{{/goalExceededMarkerPercentage}}
{{/ticker}}
{{heading}}
{{#paragraphs}}
{{.}}
{{/paragrafen}{highlightedText}}
- Delen op Facebook
- Delen op Twitter
- Delen via E-mail
- Delen op LinkedIn
- Delen op Pinterest
- Delen op WhatsApp
- Delen op Messenger