Stephanie M. Sullivan, MS, LLMFT
Keywords: Polyamorie
Wanneer mensen voor het eerst kennismaken met het idee van polyamorie, is een van de eerste vragen die ze stellen vaak over jaloezie. Hoe gaan mensen in polyamoreuze relaties om met jaloezie? Zijn ze wel eens jaloers? In de overgrote meerderheid van polyamoreuze relaties komt jaloezie op een bepaald moment naar boven. Echter, jaloezie kan worden uitgesplitst om te bepalen wat je echte zorgen zijn. Als je herkent wat je dwars zit, is het mogelijk om dit uitdagende gevoel te beheersen. Je kunt zelfs een punt van compassie bereiken, waarin je vreugde voelt wanneer je partner met een andere partner is. Je kunt dit voelen omdat je blij bent dat je metamour je partner gelukkig maakt. Dit artikel geeft een aantal tips als je probeert om te gaan met jaloezie binnen een polyamoreuze relatie. Therapeuten die werken met polyamoreuze cliënten kunnen dit artikel ook als een nuttige gids beschouwen.
Een stap die vaak wordt gemist of over het hoofd wordt gezien als je van jaloezie naar compassie gaat, is het gevoel van neutraliteit over iets. Als je vaak jaloers bent geweest op iets, kan het realistischer zijn om te streven naar een gevoel van neutraliteit voordat je probeert om compassie te voelen. Je neutraal of zelfs een beetje minder jaloers voelen is altijd een stap vooruit! Als je merkt dat je alleen wat angst voelt als je partner met iemand anders op date is, in plaats van dat je een paniekaanval krijgt, dan is dat nog steeds vooruitgang! Vooruitgaan door die kleine stapjes te herkennen is essentieel in het proces van omgaan met jaloezie in polyamorie.
Wanneer je nadenkt over je eigen jaloezie, is het belangrijk om te onderzoeken waar dit gevoel vandaan komt. Er zijn drie verschillende onderdelen van jaloezie om te overwegen. Ten eerste zijn er de zorgen en twijfels die ontstaan op basis van iemands verdenkingen en waargenomen bedreigingen voor de relatie. Ten tweede is er een emotionele component aan deze gedachten en zorgen. U kunt zich angstig, ongemakkelijk, boos, angstig of onzeker voelen over uzelf of uw relatie. Ten derde kies je hoe je op je gedachten en emoties reageert, wat de gedragscomponent van jaloezie wordt (Knobloch, Solomon, & Kruz, 2001). Je reactie kan zijn om de jaloezie te negeren, om boos te zijn, om een gesprek met je partner te hebben, of vele andere reacties en gedragingen.
Jaloezie kan op een aantal manieren worden uitgelokt. U kunt getuige zijn van een interactie tussen uw partner en uw metamour die uw jaloezie triggert. U kunt ook jaloezie voelen, zelfs bij het idee van wat er zou kunnen gebeuren tussen uw partner en metamour. Ongeacht hoe de jaloezie ontstaat, als je merkt dat je het ervaart, kan het nodig zijn om na te denken over waar dat gevoel vandaan komt en je af te stemmen op jezelf. Welke gedachten heb je, welke emoties voel je, en hoe reageer je? Vergelijk je jezelf met iemand anders, voel je je concurrerend met een ander, ben je bang voor het verlies van je partner, of voel je een verlies van controle in je relatie of in je leven? Voelt u zich verwaarloosd door een partner? Heb je een angst om activiteiten te missen die ze met iemand anders doen? Al deze gedachten en gevoelens kunnen leiden tot jaloezie (Sheff, 2014; Winston, 2017).
Journaling is een uitstekende manier om aan zelfreflectie te doen en stelt je in staat om je eigen gevoelens te onderzoeken en er verantwoordelijkheid voor te nemen, in plaats van invloeden van buitenaf de schuld te geven. Als je eenmaal een idee hebt van waar je jaloezie vandaan komt, ben je beter in staat om het met je partner te bespreken en die jaloezie te beheersen! Als je moeite hebt om te bepalen waar je jaloezie vandaan komt of om met jaloezie om te gaan, kan het nuttig zijn om een polyamorie-affirmatieve therapeut te zoeken die je kan helpen om deze dingen te onderzoeken. Een goede polyamorie-affirmatieve therapeut zal je ook kunnen helpen bij het identificeren en oefenen van hulpmiddelen om met jaloezie om te gaan.
Constructieve communicatie is één hulpmiddel dat je kunt gebruiken als je je jaloers voelt. Constructieve communicatie richt zich op het onderhouden van uw relatie en het aangaan van open discussies met uw partner (s). Het bevordert ook goede gevoelens over jezelf en je partner(s). Onderzoeken hebben aangetoond dat mensen die constructieve communicatie over jaloezie gebruiken, vaker tevreden zijn in hun relatie dan mensen die destructieve communicatietechnieken gebruiken (Guerrero, 2014). Destructieve communicatietechnieken (zoals schreeuwen en een partner de schuld geven) worden echter het vaakst gebruikt in onze media, vooral in populaire romantische komedies (Frampton & Linvill, 2017). Daarom is dit waar we vaak aan worden blootgesteld en “geleerd” om te gebruiken wanneer we ons jaloers voelen; omdat we op school zeker niet worden geleerd hoe we constructief kunnen communiceren.
Dus, hoe kun je een meer constructieve communicatie aangaan wanneer je jaloezie ervaart in een polyamoreuze relatie? Constructieve communicatie kan worden bereikt door je bezig te houden met positief gedrag ten opzichte van jezelf of je partner. Enkele voorbeelden van constructieve communicatie kunnen zijn jezelf opmaken om je goed te voelen over jezelf of extra aardig zijn voor je partner en je richten op de dingen die je waardeert in je partner, in plaats van je jaloezie (Guerrero, 2014). Een ander voorbeeld van constructieve communicatie is simpelweg je partner vertellen dat je je jaloers voelt en een open gesprek aangaan met hem of haar over die jaloezie en waar die vandaan komt. Het is belangrijk om deze gesprekken te benaderen met zorg en aandacht voor hoe je partner zich ook voelt. Je kunt dit gesprek benaderen door iets te zeggen als: “Ik voel me de laatste tijd jaloers, en ik zou graag willen praten over waar dit voor mij vandaan komt.” Deze zin stelt u in staat om verantwoordelijkheid te nemen voor uw eigen emoties zonder de schuld bij uw partner te leggen of ervoor te zorgen dat hij of zij zich defensief gaat voelen.
Een andere manier om te communiceren wanneer je jaloezie ervaart, is een techniek die naar voren is gebracht door Dedeker Winston (2017). Zij noemt het de “Pay it Forward” techniek. Dit is een vorm van constructieve communicatie die positieve gevoelens bij jezelf faciliteert, in plaats van jaloezie. Winston raadt aan om teksten van dankbaarheid te sturen naar vrienden, familie, of andere partners om hen te vertellen wat je van hen houdt en waardeert. Het gebruik van deze techniek kan je helpen je dankbaarder te voelen voor al het goede dat je in je leven hebt, in plaats van vast te blijven zitten in cycli van jaloerse gedachten.
Het is belangrijk voor uw partner(s) om open te blijven staan om te horen over uw gevoelens van jaloezie, en om te reageren op uw verzoeken, als ze redelijk zijn voor uw relatie. Als u bijvoorbeeld jaloers bent omdat uw partner zijn andere partner heeft meegenomen naar een nieuw restaurant dat u graag wilt proberen, is het volkomen redelijk om uw partner te vragen u het volgende weekend mee te nemen. Daarnaast, als je partner nieuwe relatie energie (NRE) ervaart en veel tijd doorbrengt met een nieuwe partner, waardoor jij je verwaarloosd voelt, is het niet onredelijk om hem of haar dat te laten weten, en om meer quality time met je partner te vragen. Echter, als je je jaloers voelt en een verzoek doet dat de tijd van je partner met een nieuwe partner beperkt tot één keer per maand, kan dat worden gezien als onredelijk en oneerlijk ten opzichte van de andere relatie.
Naast het rechtstreeks aanpakken van dingen met de partner met wie je je jaloers voelt, kun je de hand reiken aan een vriend of een andere partner, zodat je betrokken bent bij je eigen leven of met andere mensen, in plaats van je alleen te richten op wat je partner doet (Sheff, 2014; Veaux & Rickert, 2014; Winston, 2017). Dit zal helpen om de opdringerige gedachten die je hebt over wat je partner aan het doen is te verminderen, en zal je helpen een positievere emotionele staat te creëren. Mindfulnesstechnieken werken hier ook goed voor, zodat je bezig bent met je eigen huidige moment, in plaats van je zorgen te maken over de activiteiten en verblijfplaats van je partner.
Hoe je reageert als je jaloezie voelt is belangrijk om te overwegen als je de mogelijkheid van een polyamoreuze relatie aan het onderzoeken bent. Schreeuw je tegen je partner, gedraag je je onbeleefd, maak je ruzie, of verbied je hem of haar de persoon te zien die bij jou jaloezie opwekt? Ga je over tot geweld, en sla, duw, of dreig je je partner of de persoon op wie je jaloers bent iets aan te doen? Of probeer je je partner ook jaloers te laten voelen? Als een van de bovenstaande dingen bij jou het geval is, dan kan het zijn dat je je bezighoudt met destructieve communicatiepatronen (Guerrero, 2014). Dit is niet alleen destructief voor je relatie, maar het is ook schadelijk voor je partner, aangezien veel van deze gedragingen misbruik inhouden. Als je merkt dat je geweld gebruikt of dreigt met geweld tegen je partner, is het belangrijk dat je hulp zoekt bij een psychiater of een pauze neemt in je huidige relatie, omdat je misschien nog niet klaar bent voor een relatie. Als u een relatie hebt met iemand die zich op deze manier tegen u gedraagt, is het misschien tijd om hulp te zoeken bij een psychiater, familie en vrienden, of de nationale hotline voor huiselijk geweld (1-800-799-7233). Het zoeken van steun om uw eigen emotionele en fysieke veiligheid te handhaven is van cruciaal belang wanneer u een gewelddadige relatie verlaat.
In een polyamoreuze relatie is het belangrijk om te onthouden dat het opleggen van beperkingen aan je partner je over het algemeen niet helpt om jaloezie te verwerken. Tenzij deze beperkingen tijdelijk zijn, terwijl je actief werkt om erachter te komen wat je jaloezie triggert en hoe je het kunt beheersen, kunnen de beperkingen uiteindelijk alleen maar leiden tot nog meer wantrouwen en hogere niveaus van jaloezie. Het controleren van je partner of de dingen die je jaloezie triggeren zullen over het algemeen niet nuttig zijn in een polyamoreuze relatie. Het op lange termijn opleggen van deze beperkingen aan je partner kan alleen maar wantrouwen in de hand werken, omdat je dan verstrikt raakt in gedachten over de vraag of je partner zich aan de regels houdt of tegen je liegt over wat hij/zij doet. Evenzo zal het snuffelen in de bezittingen, telefoon of e-mail van je partner ook niet helpen om jaloezie te beheersen of om meer vertrouwen binnen je relatie te faciliteren (Veaux & Rickert, 2014; Winston, 2017).
De bovenstaande gedragingen zijn ook invasief en misbruikend. Jaloezie is geen excuus voor misbruikend of controlerend gedrag. Vertrouwen is belangrijk in elke romantische relatie, en kan relatietevredenheid voorspellen (Campbell, Simpson, Boldry, & Rubin, 2010; Wieselquist, 2009). Daarom is het belangrijk om ervoor te zorgen dat u uw partner kunt vertrouwen en om de autonomie, privacy en grenzen van uw partner te respecteren, zowel voordat u een relatie aangaat of voordat u een relatie met een nieuwe partner aangaat. Soms kan dit betekenen dat je oude wonden moet helen voordat je een relatie met een nieuwe partner aangaat, als je het gevoel hebt dat je niemand zult kunnen vertrouwen. Vooral in dit geval zou je steun kunnen zoeken bij een polyamorie-affirmatieve geestelijk verzorger, om geen bagage van een oude (of huidige) relatie mee te nemen in een nieuwe.
Veel mensen kunnen ook proberen de score bij te houden in hun relatie, denkend dat zolang hun partner meer tijd of geld aan hen besteedt dan aan iemand anders, zij zich niet jaloers zullen voelen op de andere partners van hun partner. Op deze manier de score bijhouden leidt echter vaak tot nog meer verdriet, omdat het gewoon een andere manier is om te controleren wat je partner doet. Het geeft je partner niet de kans om te laten zien dat hij actief moeite doet om je te zien als je hem vertelt dat hij je een bepaalde hoeveelheid moet zien. Deze strategie kan in feite het tegenovergestelde effect hebben van wat je wilt bereiken, omdat je partner zich verontwaardigd of gecontroleerd kan gaan voelen over hoeveel tijd hij met je moet doorbrengen. Wanneer je stopt met het bijhouden van de score, kun je er zeker van zijn dat je partner je de hand reikt, gewoon omdat ze je willen zien en prioriteit geven aan jou in hun leven.
Als je eenmaal het gevoel hebt dat je hebt geïdentificeerd waar je jaloezie vandaan komt, aan je behoeften wordt voldaan, en je actief omgaat met jaloerse gevoelens, kun je in staat zijn om te beginnen met het voelen van compassie. Compassie kan worden bevorderd door het begrip dat je partner er niet alleen is voor je eigen bevrediging. Misschien moet je je perspectief veranderen op wat je redelijkerwijs van een partner kunt verwachten, en erkennen dat je wilt dat hij of zij gelukkig is, net zoveel als je wilt dat je zelf gelukkig bent. Je kunt jezelf afvragen wat je partner vreugde brengt, en of je wilt dat hij/zij die vreugde ervaart. Als je niet wilt dat hij/zij die vreugde ervaart, kan het nuttig zijn je af te vragen waarom je dat niet wilt. Compassie kan ontstaan door de wetenschap dat je wel wilt dat je partner oprecht gelukkig is, of dat geluk nu door jou of door iemand anders wordt veroorzaakt (Hypatia, 2018).
In welke fase je relatie zich ook bevindt, het is natuurlijk om jaloezie te voelen! Als je het moeilijk hebt om met jaloezie om te gaan, of het gevoel hebt dat je partner oneerlijk tegen je is, kan het gunstig zijn om individuele therapie of relatietherapie te zoeken bij een polyamorie-affirmatieve therapeut. Deze therapeut kan je helpen met deze problemen en jou en je partner(s) helpen met het maken van afspraken, communicatie, jaloezie en nog veel meer. Kijk op Finding a Polyamory-Affirmative Therapist voor meer info!
Campbell, L., Simpson, J. A., Boldry, J. G., & Rubin, H. (2010). Vertrouwen, variabiliteit in relatie-evaluaties, en relatieprocessen. Journal of Personality and Social Psychology, 99(1), 14-31. doi:10.1037/a0019714
Frampton, J. R., & Linvill, D. L. (2017). Groen op het scherm: Soorten jaloezie en communicatieve reacties op jaloezie in romantische komedies. Southern Communication Journal, 85(5), 298-311. doi:10.1080/1041794X.2017.1347701
Guerrero, L. K. (2014). Jaloezie en relationele tevredenheid: Actoreffecten, partnereffecten, en de mediërende rol van destructieve communicatieve reacties op jaloezie. Western Journal of Communication, 78(5), 586-611. doi:10.1080/10570314.2014.935468
Hypatia. (2018). Compersie: Polyamorie voorbij jaloezie. Middletown, DE: Auteur.
Knobloch, L. K., Solomon, D. H., & Cruz, M. G. (2001). De rol van relatieontwikkeling en gehechtheid in de ervaring van romantische jaloezie. Personal Relationships, 8, 205-224. doi:10.1111/j.1475-6811.2001.tb00036.x
Sheff, E. (2014). De polyamoristen naast de deur: Inside multiple-partner relationships and families. Lanham, MD: Rowman & Littlefield.
Veaux, F., & Rickert, E. (2014). Meer dan twee: Een praktische gids voor polyamorie. Portland, OR: Thorntree Press.
Wieselquist, J. (2009). Interpersoonlijke vergeving, vertrouwen, en het investeringsmodel van commitment. Journal of Social and Personal Relationships, 26(4), 531-548. doi:10.1177/0265407509347931
Winston, D. (2017). De slimme meidengids voor polyamorie: Alles wat je moet weten over open relaties, non-monogamie, en alternatieve liefde. New York, NY: Skyhorse Publishing.