Alai

Hij mag dan de beroemdste man zijn die ooit heeft geleefd, maar er is verrassend weinig over zijn leven bekend.

Aanstaande zondag (1 april) vieren meer dan 2 miljard christenen de wederopstanding van Jezus Christus uit de dood. Hoewel er geen wetenschappelijke manier is om te weten of die bovennatuurlijke gebeurtenis in het hart van het christendom heeft plaatsgevonden, hebben historici een aantal feiten over zijn leven vastgesteld.

Van zijn geboorte tot zijn executie door de Romeinen, zijn hier acht feiten over de historische Jezus.

1. Zijn geboorte … in een kribbe?

De meeste historici geloven dat Jezus een echte man was. Om de waarheidsgetrouwheid van bijbelse beweringen te testen, vergelijken historici gewoonlijk de christelijke verslagen over het leven van Jezus met historische verslagen die door Romeinen en Joden zijn opgetekend, met name door de historici Flavius Josephus en Cornelius Tacitus.

En hoewel een kribbe al dan niet een prominente rol heeft gespeeld bij de geboorte, zijn geleerden het erover eens dat Jezus tussen 2 en 7 v. Chr. werd geboren als deel van de boerenklasse in een klein dorp genaamd Nazareth in Galilea. Historici ondersteunen ook de bewering dat Jozef, de vader van Jezus, een timmerman was, wat betekent dat Jezus ook het beroep van de familie zou hebben uitgeoefend.

2. Een mystieke doop

Een van de scharniermomenten in het Nieuwe Testament is de doop van Jezus in de woestijn door een radicale mysticus met de naam Johannes de Doper. De meeste historici geloven dat deze gebeurtenis plaatsvond, en dat Jezus een soort visioen ervoer dat hem ertoe bracht te gaan prediken. In het Nieuwe Testament beschrijft Marcus 1:10 (The New American Bible, Revised Edition) dat Jezus zag “hoe de hemelen werden opengereten en hoe de Geest, als een duif, op hem neerdaalde”. Daarna wordt Jezus 40 dagen lang in de woestijn door Satan verzocht, zo vervolgt de passage.

De Joodse geschiedschrijver Josephus vermeldt de mystieke activiteiten van Johannes de Doper, evenals zijn executie door koning Herodes.

3. Hoe zag Jezus eruit?

Deze bijbelse geschriften vermelden echter heel weinig over hoe Jezus eruit kan hebben gezien, behalve misschien de kleding die hij en zijn discipelen droegen, meldde Live Science eerder. Meer recentelijk heeft Joan Taylor, professor in Christelijke Oorsprong en Tweede Tempel Jodendom aan het King’s College in Londen, een uitgebreide studie gedaan van archeologische aanwijzingen en teksten die verband houden met het uiterlijk van Joden in Egypte tijdens Jezus’ leven. Haar onderzoek suggereert dat Jezus gemiddeld (voor die tijd) 1,7 meter lang was, met een mogelijk korte bos zwart haar, olijf-bruine huid en bruine ogen. Dit alles is gebaseerd op hoe de gemiddelde Jood in Egypte en Judea eruit kan hebben gezien. En Taylor zei dat details over sommige aspecten van Jezus’ gezicht – zoals of hij littekens had en hoe zijn mond en wangen eruit zagen – voor iedereen een gok zijn, meldde Live Science eerder. Ze voegde eraan toe dat haar gok is dat Jezus waarschijnlijk niet “knap” was, zoals sommigen hem hebben beschreven.

4. Hervormer

Na zijn visioen begon Jezus te prediken dat de aarde kon worden veranderd in een “Koninkrijk van God”. Jezus’ boodschap van hervorming was diep geworteld in de Joodse traditie, en hij zag zichzelf waarschijnlijk nooit als de schepper van een nieuwe godsdienst op zich – hij hervormde slechts de godsdienst waarin hij was geboren, zeggen de geleerden.

4. Een wijze leraar

Josephus noemt Jezus niet alleen, in één passage, hij beschrijft hem ook als een wijze man en een leraar. (De passage is controversieel omdat veel historici geloven dat een christelijke auteur later zinnen als “Hij was de messias” aan de tekst heeft toegevoegd, waardoor enkele geleerden twijfelen aan de authenticiteit van de passage in zijn geheel). De meeste historici zijn het er echter over eens dat Jezus in Galilea en Judea werd beschouwd als een leraar en genezer.

5.

Verschillende bronnen vermelden Jezus’ kruisiging door toedoen van Pontius Pilatus, de Romeinse prefect. Volgens de christelijke evangelies werd de hemel na de kruisiging urenlang donker, wat door historici ofwel als een wonder werd beschouwd, ofwel als een voorbode van donkere tijden die zouden aanbreken. Latere historici hebben deze vermelding gebruikt om de dood van Christus vast te stellen. Sommigen verbinden de kruisiging met een totale zonsverduistering van één minuut en 59 seconden in 29 v. Chr., terwijl anderen zeggen dat een tweede totale zonsverduistering in 33 v. Chr., die de zon vier minuten en zes seconden tegenhield, Jezus’ dood markeerde. (C.E. staat voor Common Era of Christian Era, en is een alternatieve naam voor anno Domini, of A.D.)

De dood door kruisiging was een van de gruwelijkste straffen die de Romeinen uitdeelden, en het was typisch voorbehouden aan slaven en degenen die werden gezien als een uitdaging voor het Romeinse gezag.

7. Waar werd Jezus begraven?

Wat de begraafplaats betreft, geloven de gelovigen dat zijn lichaam na de kruisiging werd bijgezet in het huidige Jeruzalem. De kerk van het Heilig Graf aldaar bedekt een heiligdom waar het graf van Jezus zou hebben gelegen. Volgens de legende was het de moeder van keizer Constantijn, Helena, die de tombe in 345 na Christus ontdekte. Niemand weet of de overblijfselen van Jezus in dat graf zijn verstopt; maar toen het in 2016 voor het eerst in eeuwen werd geopend, hebben wetenschappers het onderzocht om te zien wanneer het voor het laatst het daglicht heeft gezien. Ze gebruikten een op licht gebaseerde methode die onthulde dat het kwarts in de kalksteen van de tombe voor het laatst aan licht was blootgesteld in 345 na Christus, wat het idee ondersteunt dat het heiligdom werd gebouwd tijdens het bewind van Constantijn de Grote. Deze tests dateren de tombe op 1700 jaar geleden, of ongeveer 300 jaar na Jezus’ dood, meldde Live Science eerder.

8. Historische relikwieën

De historische waarheidsgetrouwheid van verschillende fysieke relikwieën, zoals de kruisigingsnagels en de doornenkroon die Jezus aan het kruis droeg, hebben beslist minder historische of wetenschappelijke steun. De meeste wetenschappelijke studies suggereren dat deze relikwieën lang na Jezus’ dood zijn ontstaan. Maar het beroemdste relikwie van Jezus, de Lijkwade van Turijn, heeft wellicht meer solide basis: Sommige delen van de lijkwade dateren van 1260 na Christus, maar andere analyses suggereren dat de lijkwade even oud is als Jezus. Een andere recente vondst, een stuk papyrus uit de vroegchristelijke periode dat verwijst naar de vrouw van Jezus, werd vorig jaar onthuld, tot veel scepticisme. Sindsdien is er bewijs naar buiten gekomen dat suggereert dat het zogenaamde Evangelie van de vrouw van Jezus hoogstwaarschijnlijk een vervalsing is.

Editor’s Note: Dit artikel is voor het eerst gepubliceerd in 2013 en bijgewerkt in 2018 met nieuwe ontdekkingen en vorderingen in relevante onderzoeksprojecten.

Oorspronkelijk artikel op Live Science.