Pelvic Inflammatory Disease, of PID, is een infectieziekte die elk jaar miljoenen vrouwen en meisjes in de V.S. treft. Hoewel de ziekte meestal verrassend gemakkelijk te behandelen is, kan ze moeilijk te diagnosticeren zijn, en kan ze leiden tot vele complicaties op lange termijn en problemen. En hoewel PID vaak een seksueel overdraagbare aandoening (SOA) is, wordt het in veel gevallen veroorzaakt door bacteriën die niet noodzakelijk met seksuele activiteit in verband worden gebracht. Daarom moeten alle vrouwen de tekenen en symptomen van deze ziekte, de beschikbare diagnose- en behandelingsmogelijkheden, de langetermijneffecten van PID en de preventiemethoden begrijpen.
Eenvoudig gezegd, PID is een specifieke reeks symptomen veroorzaakt door een infectie van de bovenste delen van de vrouwelijke geslachtsorganen (baarmoeder, buizen, of eierstokken). Een of meer bacteriën verplaatsen zich van de vagina naar en door de baarmoederhals (de opening van de baarmoeder helemaal bovenaan de vagina) en vervolgens naar de baarmoeder. De infectie kan zich in de baarmoeder “vestigen” of, wat waarschijnlijker is, via de kleine openingen boven in de baarmoeder die naar de eileiders leiden, verder omhoog gaan naar de eileiders. De eileiders zijn uiterst kwetsbaar en worden gemakkelijk beschadigd door een bacteriële infectie. Als de infectie eindigt bij de eileiders, noemen we dit “salpingitis”, een andere gebruikelijke term voor PID. Als de infectie zich via de eileiders naar de buikholte uitbreidt, spreekt men vaak van buikvliesontsteking (peritonitis). In het algemeen kunnen de bacteriën die PID veroorzaken alle organen die ze tegenkomen infecteren en ontsteken, hoewel in de meeste gevallen de kwetsbare buisjes het zwaarst worden getroffen door de infectie en de organen zijn die het meest worden beschadigd.
PID kan worden veroorzaakt door een aantal veel voorkomende bacteriën. De seksueel overdraagbare organismen chlamydia en gonorroe zijn de meest voorkomende “beestjes” die in de eileiders van vrouwen met PID worden aangetroffen. PID is echter niet noodzakelijkerwijs een geslachtsziekte, want er zijn ook andere, niet-seksueel overdraagbare bacteriën geïsoleerd in de eileiders van vrouwen met deze ziekte. Zo kunnen in ongebruikelijke gevallen chirurgische ingrepen waarbij de baarmoeder betrokken is, leiden tot PID van de normale bacteriën die in de vagina van elke vrouw voorkomen. In andere gevallen kunnen chlamydia, gonorroe en de bacteriën die normaal in de vagina voorkomen, hand in hand de infectie veroorzaken. Aangezien we de exacte bacteriën alleen kunnen bepalen door de eileiders te kweken, een moeilijk en gecompliceerd proces, behandelen we PID door antibiotica te geven die alle mogelijke bacteriën doden die de ziekte kunnen veroorzaken.
Voor bepaalde activiteiten loopt men een verhoogd risico op PID. De belangrijkste is onbeschermde seksuele activiteit. Het is gewoon onmogelijk om te zeggen of een seksuele partner chlamydia of gonorroe heeft, en elke zorgverlener die vrouwen verzorgt heeft wel eens een patiënte met pas gediagnosticeerde PID horen zeggen dat “hij zo’n aardige vent leek”. Het hebben van meerdere partners, het vroegtijdig verliezen van de maagdelijkheid, of het uitgaan en slapen met meerdere partners tegelijk zijn allemaal risicofactoren voor PID (en andere ziekten, zoals hepatitis, syfilis, herpes, HIV, genitale wratten, en abnormale uitstrijkjes en baarmoederhalskanker). Andere risicofactoren zijn onder meer het ondergaan van een chirurgische ingreep waarbij de baarmoederhals wordt doorboord, zoals een D & C, endometriale biopsie of het inbrengen van een spiraaltje). Om u tegen PID te beschermen zal uw arts een steriele techniek gebruiken bij het uitvoeren van de bovengenoemde procedures. Om u tegen PID te beschermen moet u het gebruik van latex condooms tijdens seksuele activiteit sterk overwegen, vooral wanneer u een niet-monogame relatie heeft! Verder moet men sterk overwegen om een monogame relatie te hebben, in plaats van seksueel actief te zijn met meer dan één persoon.
Er zijn veel tekenen en symptomen van PID. Tot de meest voorkomende behoren pijn in het onderbekken. Bij acute PID melden de meeste patiënten een snel verergerende buikpijn, misschien vergelijkbaar met een blindedarmontsteking, die zich in de loop van een paar dagen ontwikkelt en vaak leidt tot een bezoek aan de spoedeisende hulp of de praktijk van uw arts. Chronische bekkenpijn, die gedurende vele maanden optreedt, kan ook het gevolg zijn van “chronische” PID. Andere symptomen van acute PID zijn koorts, vaginale afscheiding, pijn bij het lopen (ook wel de “PID shuffle” genoemd), of onregelmatig vaginaal bloedverlies. In ernstige gevallen kan de patiënt misselijkheid/braken en uitdroging melden. Het is duidelijk dat deze symptomen zo snel mogelijk door een arts moeten worden onderzocht.
Uw arts of de arts van de spoedeisende hulp zal een zorgvuldig onderzoek van uw buik en geslachtsorganen willen uitvoeren. Dit omvat meestal een onderzoek van de vagina met een speculum om kweken van de baarmoederhals te maken, en een bimanueel onderzoek waarbij een of twee vingers in de vagina worden gebracht en wordt gevoeld of de eierstokken gevoelig zijn. In veel gevallen zal bloed worden afgenomen voor een zwangerschapstest, een bloedbeeld en misschien bloedkweken. Andere onderzoeken zijn baarmoederhalskweken en misschien een echografie van de eierstokken (als uw eierstokken te pijnlijk zijn om goed te onderzoeken met het bimanueel onderzoek) en evaluatie voor andere seksueel overdraagbare infecties (d.w.z. HIV, hepatitis, herpes, syfilis).
De behandeling van PID is ofwel poliklinisch, wat meestal bestaat uit een antibioticaspuit of pillen, ofwel intramuraal, wat bestaat uit intraveneuze antibiotica, afhankelijk van de ernst van de symptomen. In sommige gevallen kan de diagnose twijfelachtig zijn, en aangezien aandoeningen zoals een blindedarmontsteking PID kunnen imiteren, kan uw arts u vragen herhaalde onderzoeken of zelfs een laparoscopie te ondergaan om de diagnose vast te stellen. Als zich een abces rond de eierstokken ontwikkelt, moet u een week lang in het ziekenhuis worden opgenomen. Vergeet niet alle antibiotica-pillen in te nemen die u worden voorgeschreven, om herhaling te voorkomen. Als uw arts vermoedt dat uw PID wordt veroorzaakt door een seksueel overdraagbaar organisme, moet uw partner worden behandeld om verdere verspreiding van deze infectie te voorkomen.
Er zijn veel ongelukkige complicaties op lange termijn die zich kunnen ontwikkelen als gevolg van PID, waaronder onvruchtbaarheid (een emotioneel en financieel verwoestende complicatie), chronische bekkenpijn, littekenweefsel (verklevingen genoemd), en een toename van ectopische zwangerschappen van de eileiders. Deze ontwikkelen zich bij ten minste 1/4 van de patiënten met PID. Natuurlijk verhoogt het hebben van PID de kans op verspreiding naar seksuele partners, waardoor dit een probleem voor de volksgezondheid is. Bovendien kunnen sommige van de bacteriën die PID veroorzaken complicaties veroorzaken bij een ongeboren baby als ze tijdens de zwangerschap niet worden behandeld. PID zelf is zeldzaam tijdens de zwangerschap, maar de twee meest voorkomende bacteriën die PID veroorzaken, gonorroe en chlamydia, kunnen beide problemen veroorzaken als ze tijdens de zwangerschap niet worden behandeld. Elk van deze besproken complicaties kan ernstige symptomen veroorzaken en leiden tot talrijke bezoeken aan de dokter en miljarden uitgaven aan jaarlijkse kosten voor gezondheidszorg. 1/4 van de PID-gevallen komt voor bij tienermeisjes. Tieners denken zelden na over de gevolgen van hun gedrag op lange termijn, maar dat zouden ze wel moeten doen. Er zijn veel vrouwen die geconfronteerd worden met dure en misschien pijnlijke onvruchtbaarheidsbehandelingen en die wensen dat ze voorzichtiger waren geweest met seksuele activiteit toen ze jonger waren. Dit is een van de vele redenen waarom ouders met hun jonge kinderen moeten praten over seksualiteit. Seksuele activiteit bij tieners is niet langer alleen een kwestie van moraal en familiewaarden. Waarschijnlijk overwegen alle tieners om seksueel actief te worden, en hoewel velen dat niet doen, heeft onderzoek herhaaldelijk aangetoond dat de meerderheid van de jonge vrouwen seksueel experimenteren. Tienerseksualiteit, een potentieel levensbedreigende of levensveranderende activiteit, moet dus gewoon worden aangepakt voordat kinderen een leeftijd bereiken waarop ze beginnen na te denken over seksuele activiteit. Neem contact op met uw huisarts, of zoek een van de vele boeken over dit onderwerp bij uw plaatselijke bibliotheek of boekhandel. Als u zich te ongemakkelijk voelt om deze onderwerpen met uw kind te bespreken, maak dan een afspraak met uw arts, zodat hij of zij met uw kind kan gaan zitten en een vertrouwelijk gesprek over de menselijke seksualiteit kan hebben. Het kan zijn dat u tijdens dit gesprek gevraagd wordt weg te gaan, wat ik gepast vind, omdat u zeker wilt dat uw zoon of dochter zich op zijn of haar gemak voelt om over deze zaken te praten met een zorgverlener.
Samengevat is PID een veel voorkomende maar behandelbare infectie die meestal kan worden voorkomen door veilig geslachtsverkeer. In gevallen waarin de infectie het gevolg is van een medische ingreep, zal een snelle behandeling meestal complicaties op de lange termijn voorkomen. Vrouwen die meerdere seksuele partners hebben gehad of die een niet-monogame relatie hebben, moeten overwegen hun zorgverlener te bezoeken voor een evaluatie en misschien behandeling.