Samenvatting
Een operatie kan prostaatkanker genezen als de ziekte zich niet buiten de prostaatklier heeft uitgezaaid. De meest gebruikelijke ingreep is een radicale prostatectomie. Deze kan worden uitgevoerd als traditionele open chirurgie of met een minimaal invasieve benadering, waaronder laparoscopische chirurgie met behulp van robots. Ongeacht de methode is de belangrijkste factor het kiezen van een chirurg met uitgebreide expertise om de beste resultaten te krijgen en het risico op complicaties te verminderen.
Prostaatkanker is na huidkanker de meest voorkomende vorm van kanker bij mannen. Chirurgie is zeer effectief bij het onder controle houden of genezen van de ziekte.
We spraken met James Eastham, hoofd van de dienst Urologie van Memorial Sloan Kettering, over verschillende manieren om prostaatkankerchirurgie uit te voeren, de bijwerkingen die daarbij kunnen optreden en het belang van het laten uitvoeren van de ingreep door een ervaren chirurg.
Wanneer is een prostaatkankeroperatie het meest effectief?
Een operatie is een curatieve behandeling van prostaatkanker wanneer de ziekte nog niet is uitgezaaid naar organen of weefsels buiten de prostaatklier. In deze gevallen is de prognose op lange termijn uitstekend.
Als de kanker zich buiten de prostaat heeft uitgezaaid, kunnen we nog steeds goede resultaten bereiken met bestralingstherapie of systemische therapie na de operatie. Dit omvat chemotherapie, hormoontherapie, biologische therapie of immunotherapie.
Sommige mensen bij wie de ziekte tot de prostaat beperkt blijft, kiezen ervoor niet te worden geopereerd, of dit in ieder geval uit te stellen. Wij houden hen nauwlettend in de gaten, een strategie die bekend staat als actieve bewaking. Deze keuze is een gezamenlijke beslissing van de arts en de patiënt. Het is het beste voor kleine tumoren die langzaam groeien en waarvan het risico op uitzaaiing gering wordt geacht. Voor elke patiënt is het een persoonlijke beslissing.
Wat zijn de verschillende soorten prostaatkankeroperaties?
De meest gebruikelijke wordt een radicale prostatectomie genoemd. Bij deze ingreep wordt de gehele prostaatklier verwijderd, samen met een deel van het omliggende weefsel. In sommige gevallen worden ook nabijgelegen lymfeklieren verwijderd. Er zijn verschillende chirurgische benaderingen hiervoor, waaronder de traditionele open chirurgie. We kunnen ook minimaal invasieve procedures gebruiken, zoals laparoscopische chirurgie en robotondersteunde laparoscopische chirurgie.
Een cruciaal aspect van een radicale prostatectomie is het afstemmen ervan op de individuele kenmerken van de kanker van elke man. Eén maat is niet voor iedereen geschikt. Dit betekent dat niet voor elke persoon exact dezelfde procedure geschikt is. De plaats, de grootte en andere kenmerken van de kanker worden in aanmerking genomen om een operatie te ontwerpen die geschikt is voor de persoon.
Een radicale prostatectomie is zeer complex en vereist een hoog niveau van technische precisie.
Bij een laparoscopische radicale prostatectomie brengt een chirurg een piepkleine camera, een laparoscoop, in via een kleine snede in de buik. De camera geeft artsen een vergroot, high-definition beeld van de prostaatklier. Met dat beeld als leidraad kan de chirurg de prostaat, de zaadblaasjes en de lymfeklieren verwijderen met behulp van speciale instrumenten.
Om een ingreep met een robot uit te voeren, zit een chirurg achter een console met een scherm en bedieningselementen voor zijn handen, vingers en voeten. Met de hand-, pols-, vinger- en voetbewegingen van de chirurg worden de robotinstrumenten in de patiënt in real time bestuurd.
De robot is eigenlijk gewoon een zeer geavanceerd chirurgisch instrument. De belangrijkste factor voor een geslaagde operatie is de vaardigheid en ervaring van de chirurg, die werkt met het instrument waarmee hij of zij het meest vertrouwd is. Het hoofddoel van elke kankeroperatie – ongeacht de manier waarop deze wordt uitgevoerd – is om alle kanker te verwijderen en deze veilig te verwijderen.
Wat moeten mensen weten over de mogelijke complicaties of bijwerkingen van een radicale prostatectomie?
Een radicale prostatectomie is zeer complex en vereist een hoog niveau van technische precisie. De prostaat is omgeven door zenuwen en structuren die belangrijk zijn voor een normale urine- en seksuele functie. Het is begrijpelijk dat mannen die deze ingreep ondergaan, zich zorgen maken over de mogelijkheid van complicaties die de kwaliteit van leven op langere termijn beïnvloeden. Deze kunnen onder meer betrekking hebben op de controle over de urinewegen, ook wel continentie genoemd, en veranderingen in de seksuele functie.
In de afgelopen decennia hebben technische verfijningen het aantal complicaties bij deze operatie drastisch verminderd. Bij MSK hebben we manieren gevonden om de resultaten van beeldvormingstests te gebruiken bij het plannen van een operatie. Zo kunnen we voorkomen dat we belangrijke structuren beschadigen, wat het risico op incontinentie minimaliseert en de kans op behoud van de seksuele functie maximaliseert. We blijven zoeken naar manieren om het risico op bijwerkingen verder te minimaliseren.
Uit studies is gebleken dat patiënten van chirurgen die regelmatig radicale prostatectomieën uitvoeren gemiddeld minder complicaties hebben dan degenen die deze operaties minder vaak uitvoeren. Ik heb zelf meer dan 3000 radicale prostatectomieën uitgevoerd. De andere MSK chirurgen hebben ook veel ervaring met deze ingreep.
Het is altijd een afweging tussen het verwijderen van de kanker en proberen de functie te behouden. De balans is voor iedereen anders omdat elke kanker anders is. Mensen moeten vragen stellen en duidelijk zijn over hun verwachtingen.
Een van de voordelen van een plaats als MSK is dat we deskundigen hebben die mannen met prostaatkanker kunnen helpen bij het terugkrijgen van hun plas- en erectiefunctie. Uiteindelijk gaat het erom een chirurg te vinden bij wie u zich op uw gemak voelt, iemand die realistische verwachtingen stelt op basis van uw situatie.