Alai

Stuur uw vragen voor publicatie naar [email protected]. (Brieven kunnen worden bewerkt.)

Is het gepast om naar andere mensen te wijzen? Ik ben opgevoed met het idee dat een beleefd persoon alleen naar dingen en dieren wijst en dat, uitzonderingen daargelaten (noodgevallen, wijzen op grote afstand, enz.), men zich van dit gebaar moet onthouden. Ik heb veel gesprekken gevoerd met collega’s en vrienden, en de consensus lijkt gemengd te zijn. Ik vind het vervelend als mensen naar me wijzen, en ik leer mijn kinderen het niet te doen, maar ik ben bang dat ik het risico loop te klinken als een verouderde stok in de modder.

Dank u voor uw briefje. Is dat een puntige vraag in zijn zak?

Het kietelt me dat een yahoo die vragen stelt aan Yahoo Answers een soortgelijke vraag heeft geformuleerd als “Is het nog steeds niet beleefd om te wijzen?”- alsof het gebod contra punctum een beetje fuddy-duddy zaken zijn die voorbestemd zijn om te vervagen in de 21e eeuw, als de as van de beschaving afkoelt en we voorwaarts strijken in een anarchistische, decorum-vrije toekomst.

Het is niet beleefd om te wijzen. Voor bevestiging van deze waarheid, wendt u zich tot elk fatsoenlijk naslagwerk over taal, waar u een gebruiksvoorbeeld zult vinden in de trant van “Je moet niet wijzen naar mensen als dat.” Deze regel stamt uit de primitieve tijd, toen de wijzende vinger werd beschouwd als het toedienen van een vloek en, door de opvallendheid ervan, als het risico de aandacht te trekken van een vreemdeling die zou kunnen antwoorden met een kwaadaardig oog. In recentere eeuwen vinden we een expert in medische etiquette die het belang van integer handelen bij het stemmen benadrukt door de Moor van Venetië te citeren. Wie gaat stemmen in strijd met zijn geweten is zo’n monster van ongerechtigheid, zo onuitwisbaar gebrandmerkt met de tekens van schande en schande, dat hij voor altijd zou moeten worden uitgesloten van de bleekheid van het beschaafde leven en hem

“Een vaste figuur voor de hand van minachting,
Om met haar trage onbeweeglijke vinger naar te wijzen.”Om uw begrip van wijzen als een “non-verbale stigmatisering,” te verdiepen, kijk gewoon naar de retoriek van de verslaggeving over de huidige gebeurtenissen. Wanneer de patstelling op Capitol Hill groter is dan normaal, “wordt er meer gewezen op vastgelopen wetsvoorstellen.” Nadat Oekraïense functionarissen demonstranten beschuldigden van hun eigen dood, “wezen de leiders van de oppositie met de vinger terug.” Hoe herkenden we de aanhoudende onenigheid tussen NeNe en Kenya in de Real Housewives of Atlanta? “Iedereen wees met de vinger naar de anderen.”

Advertentie

Het aanwijzende gebaar wijst schuld toe; daarom, een nr. 1 reden gevend om niet te wijzen, zal ik een cijfer in de richting van de Gouden Regel porren en het feit naar voren halen dat het onplezierig is om naar gewezen te worden. Verder zal ik veronderstellen dat binnen, achter en voorbij deze onaangenaamheid een fundamentele existentiële terreur schuilgaat. Raymond Tallis omschrijft de dynamiek helder in een boek getiteld Michelangelo’s Finger. ☛

Waarom is het zo onbeleefd om naar iemand te wijzen, zelfs als de handeling niet wreed of vernederend bedoeld is, niet gepaard gaat met gelach, zelfs als de wijzende vinger geen hoongelach naar zijn doel leidt, geen schuld toewijst, ons niet uit een onwillige menigte plukt voor een of andere onaangename, gevaarlijke, of vernederende taak? Dat komt omdat de wijzende vinger prikt naar een kwetsbaarheid die we allemaal delen. We worden gespiest op de aandacht van een ander en van alle anderen tot wie het wijzen ook gericht is. … Het wijzen, op grond van de coöptatie van andere bewustzijnen, versterkt het gevoel dat wij allen soms gekend en toch niet gekend zijn – of ‘miskend’, of hulpeloos blootgesteld aan onbegrijpende ogen die zich verbeelden dat zij ons begrijpen.

Er is betoogd dat de wijsvinger datgene is wat ons, in zekere zin, menselijk maakt. Om dit punt te begrijpen, kijk in een 2003 boek getiteld Pointing: Where Language, Culture, and Cognition Meet or check out a 2013 Slate piece on early-childhood development, which discusses psychological studies documenting “that infants, starting at around 1 year of age, point and react to other people pointing in remarkably sophisticated ways.” ☛

Het wijzen om een mening te delen bouwt voort op de basis van wat psychologen gezamenlijke aandacht noemen – wanneer twee mensen aandacht besteden aan hetzelfde ding (en zich ervan bewust zijn dat ze allebei aandacht besteden aan dat ding). Gezamenlijke aandacht komt voort uit wat Michael Tomasello, die aan het hoofd staat van de afdeling Ontwikkelings- en Vergelijkende Psychologie bij Max Planck, de negen-maanden-revolutie heeft genoemd. Daaruit groeit de basis van vrijwel alle menselijke prestaties: de motivatie en het vermogen om samen te werken aan gemeenschappelijke doelen. (Apen komen daar nooit: Zij hebben het aandachtsdeel maar niet de gezamenlijkheid.)

Advertentie

Het vermogen om zinvol te wijzen is een mijlpaal van onze vooruitgang naar het worden van grote jongens en meisjes; het vermogen om onszelf te weerhouden van wijzen maakt ons heren en dames. Om deze reden moet kinderen worden geleerd dat wijzen alleen is toegestaan in een beperkt aantal omstandigheden, zoals wanneer met een vinger wordt gekwispeld naar een kind omdat hij wees.

Wat is de workaround, als je de aandacht van een gesprekspartner wilt vestigen op een derde persoon? Nou, in Guinee-Bissau, wijzen ze met de tong, een gebaar dat een heel ander blik wormen opent. Het zou beter zijn de Clinton-duim te gebruiken (de etiquette geeft de pollex een dikke duim omhoog) of de open handpalm van een gretige reisleider te gebruiken of een sotto voce uiting te ontketenen, zeg ik, op het gevaar af het voor de hand liggende eruit te slaan.

Op welk moment in een relatie zeg ik dat ik een kind heb uit een andere relatie?

Dank u voor uw vraag.

Advertentie

Vroeg. Echt vroeg. Voordat de relatie is uitgegroeid tot iets wat het waard is om als zodanig te worden geïdentificeerd. Als het middelpunt van jullie eerste afspraakje een formeel Italiaans diner is, moet je het bestaan van het kreng onthullen tijdens de antipastogang. Probeer deze segue: “Ligt het aan mij of is dit de beste burrata ooit? Ik ben bereid toe te geven dat het aan mij ligt, mijn gehemelte is verpest door kaas en Kraft singles.”