Smooth muscle tissue anatomy review: In mijn vorige lezingen heb ik het skeletspierweefsel en het hartspierweefsel besproken. In dit overzicht ga ik het derde en laatste type spierweefsel behandelen: glad spierweefsel.
Glad spierweefsel verschilt nogal van de andere twee typen spierweefsel, maar het heeft ook een paar overeenkomsten. Hier is een kort overzicht van de belangrijkste concepten die je moet weten over glad spierweefsel.
Gladde spieren Locatie
Waar hartspieren zich alleen in het hart bevinden, en skeletspieren meestal aan botten vastzitten, wordt glad spierweefsel overal in het lichaam aangetroffen. Om de belangrijkste locaties te onthouden, heb ik een eenvoudig geheugensteuntje gemaakt.
Houd het woord “STOVE” in gedachten:
- Huid (arrector pili spieren die kippenvel veroorzaken)
- Tractaten gevonden in het voortplantingsstelsel, ademhalingsstelsel, en urinewegstelsel
- Organen die hol zijn (zoals de darmen, blaas, baarmoeder, en maag)
- Vaten (gladde spieren helpen bloedvaten vernauwen)
- Ogen (irisvernauwing/-dilatatie, evenals de beweging van de lens)
Vorm en oriëntatie van gladde spieren
Gladde spieren hebben een fusiforme vorm, die lijkt op een voetbal of een spindel. Dit is anders dan hartspierweefsel, dat zich ontwikkelt tot een onregelmatig vertakt patroon, of skeletspierweefsel, dat bestaat uit vezels die lang en cilindrisch zijn. Net als skeletspieren en hartspieren worden gladde spieren echter ook omgeven en gescheiden door een bindweefsel dat endomysium wordt genoemd.
Nucleus van gladde spieren
Gladde spiercellen hebben slechts één kern, die zich in het centrale gedeelte van de cel bevindt. Daarentegen heeft skeletspierweefsel meerdere kernen rond het perifere gedeelte, terwijl hartspierweefsel gewoonlijk één of twee centraal gelegen kernen heeft.
Lagen van gladde spieren
Gladde spieren zullen zich binnen een orgaan vaak in lagen ontwikkelen om het te helpen in verschillende richtingen te bewegen. In het grootste deel van het spijsverteringskanaal bijvoorbeeld worden gladde spiercellen gevormd in twee lagen met verschillende oriëntaties, die samenwerken om voedsel door het spijsverteringskanaal te stuwen, een proces dat bekend staat als peristaltiek.
- Longitudinale laag – Dit woord begint met “lang,” en dat zal u helpen herinneren dat deze cellen over de lengte van het orgaan lopen als de buitenste gladde spierlaag, en het helpen korter te worden tijdens het samentrekken.
- Circulaire laag – Deze laag ligt diep onder de longitudinale laag en loopt er loodrecht op, en vormt zich rond de omtrek van het orgaan, vandaar het woord “circulair.” Deze laag versmalt (of vernauwt) het orgaan tijdens het samentrekken.
- Oblique laag – De maag is uniek in die zin dat het een 3e laag gladde spieren heeft, een schuine laag, die helpt bij het afbreken van voedsel voordat het de darmen bereikt.
Gladde Spier Controle
Zoals hartspierweefsel, wordt glad spierweefsel onwillekeurig gecontroleerd via het autonome zenuwstelsel. Dit betekent dat we het niet bewust controleren. Vergeet niet dat skeletspierweefsel het enige spierweefseltype is dat vrijwillig is (onder onze bewuste controle staat).
Soepele spierstructuur
Soepele spierweefsel heeft een andere structuur in vergelijking met hart- en skeletspierweefsel. Glad spierweefsel bevat geen sarcomeren, de georganiseerde contractiele eenheden die worden gevonden in hart- en skeletspierweefsel, noch bevat het myofibrillen, die staafachtige structuren die zijn opgebouwd uit de zich herhalende segmenten van sarcomeren.
Omdat glad spierweefsel myofibrillen en sarcomeren mist, bevat het niet de strepen (of het gestreepte patroon) die zowel skeletspierweefsel als hartspierweefsel kenmerken. En dat is een belangrijk punt om te onthouden voor examens: gladde spier is het enige spierweefseltype dat geen strepen bevat, en daarom wordt het “glad” genoemd.”
Glad spierweefsel bestaat echter wel uit dezelfde dunne (actine) filamenten en dikke (myosine) filamenten die worden aangetroffen in zowel skeletspierweefsel als hartspierweefsel, die werken om de spiervezel samen te trekken via een glijdend filamentmechanisme.
Gladde spieranatomie
Als u naar dit diagram van een gladde spiervezel kijkt, zult u de enkele kern in het midden opmerken. Er is een net-achtige structuur die door de hele spiervezel loopt. De kleine puntjes die de netstructuur verbinden, worden dichte lichaampjes genoemd. Dense bodies hechten zich aan het sarcolemma, de buitenste mantel van de gladde spiercel, en werken als de Z-schijf in een sarcomeer, waardoor de dunne filamenten zich eraan kunnen hechten.
De dense bodies maken ook de aanhechting mogelijk van intermediaire filamenten zoals desmin en vimentine, die op een netwerkachtige manier door de cel lopen, waardoor de cel sterker en stabieler wordt.
Samentrekking van de gladde spier
De gladde spier trekt samen via een glijdend filamentmechanisme, dat vergelijkbaar is met dat van skelet- en hartspieren. Tijdens de contractie zetten calciumionen een reactie in gang die de fosforylering van myosine veroorzaakt, waardoor de koppen van de myosinefilamenten omhoog komen en zich aan de actinefilamenten binden, waardoor deze naar voren worden getrokken.
Als de koppen van de myosinefilamenten de actinefilamenten naar voren schuiven, trekken ze ook aan de dichte lichamen waaraan de actinefilamenten vastzitten, die vervolgens aan het netwerk van tussenliggende filamenten trekken dat door de hele cel loopt. Aldus trekt de gehele gladde spiervezel samen, of verkort.
Single-unit vs Multi-unit gladde spier
Het is belangrijk op te merken dat er eigenlijk twee subtypes glad spierweefsel zijn: single-unit en multi-unit gladde spier. Single versus multi verwijst voornamelijk naar het aantal zenuwvezels dat nodig is om het gladde spierweefsel te activeren.
- Single-unit gladde spier, ook wel unitaire gladde spier genoemd, wordt geïnnerveerd door slechts één (of zeer weinig) zenuwvezels per bundel. Er zijn niet veel zenuwvezels nodig, want één zenuwvezel kan de hele gladde spierbundel eendrachtig samentrekken door de aanwezigheid van spleetjuncties, waardoor het elektrische signaal zich snel naar alle aangrenzende gladde spiercellen kan verspreiden. Dit zou te vergelijken zijn met een rij kerstlichtjes. Eén enkele stekker kan alle lichtjes in een streng van stroom voorzien omdat zij elektrisch gekoppeld zijn. Single-unit gladde spieren worden voornamelijk gevonden in de holle organen zoals de darmen, dat is waarom het soms viscerale gladde spieren wordt genoemd (viscera verwijst naar organen of ingewanden).
- Multi-unit gladde spieren, echter, bevatten minder (of geen) gap junctions, zodat elke cel zijn eigen elektrische impuls nodig heeft (vandaar, er zijn “meerdere” zenuwvezels gevonden in dit type van gladde spieren). Dit zou analoog zijn aan afzonderlijke lampen. Elke lamp zou zijn eigen stroombron nodig hebben, vandaar dat er “meerdere” stroombronnen nodig zouden zijn door het ontbreken van elektrische verbinding tussen de afzonderlijke lampen. Multi-unit gladde spieren worden gevonden in de huid, ogen, bloedvaten, enzovoort.
Gratis Quiz en meer Anatomie Video’s
Doe een gratis gladde spier anatomie quiz om uw kennis te testen, of bekijk onze gladde spier video. Bekijk ook onze anatomie en fysiologie colleges op YouTube, of bekijk onze anatomie en fysiologie aantekeningen.