Blaasontsteking betekent een ontsteking van de blaas. Het wordt meestal veroorzaakt door een urine-infectie. Sommige vrouwen hebben herhaaldelijk last van blaasontsteking. Artsen definiëren een recidiverende infectie als drie bewezen afzonderlijke infecties in een jaar of als twee in zes maanden. In veel gevallen is er geen duidelijke reden waarom een vrouw regelmatig blaasontsteking krijgt. Er zijn een aantal behandelingsmogelijkheden die kunnen worden overwogen. Zo kan elke aanval onmiddellijk worden behandeld met een korte antibioticakuur, een regelmatige lage dosis antibiotica op lange termijn, of een eenmalige dosis antibiotica na het vrijen (als vrijen blaasontstekingen lijkt uit te lokken). U kunt meer lezen over blaasontsteking in de aparte folder Cystitis (urine-infectie) bij vrouwen.
Waarom hebben sommige vrouwen steeds terugkerende blaasontsteking?
Uw lichaam heeft afweerstoffen om te voorkomen dat ziektekiemen (bacteriën) blaasontsteking kunnen veroorzaken. Het slijm rond de vagina en de opening van de plasbuis is licht zuur, waardoor bacteriën zich niet kunnen vermenigvuldigen. Hoewel bacteriën in urine kunnen gedijen, leegt u uw blaas regelmatig waardoor de urine wordt weggespoeld. Ook hebben de cellen die uw urinebuis en blaas bekleden een zekere weerstand tegen bacteriën.
In de meeste gevallen is er geen duidelijke reden waarom blaasontsteking terugkeert. Er is meestal geen probleem met uw blaas of afweer (immuunsysteem) dat kan worden vastgesteld. Het is mogelijk dat er een kleine verandering is in het vermogen van het lichaam om bacteriën te weerstaan die in de blaas terechtkomen en een infectie veroorzaken. Een kleine afwijking in de afweer van het lichaam kan de balans doen doorslaan in het voordeel van bacteriën die een infectie veroorzaken. (Op dezelfde manier lijken sommige mensen vatbaarder voor verkoudheid, keelpijn, enz.)
Bij sommige vrouwen kan een van de volgende factoren een rol spelen:
- Blaas- of nierproblemen kunnen de kans op infecties doen toenemen. Bijvoorbeeld nierstenen of aandoeningen waardoor de urine zich ophoopt en niet goed wordt afgevoerd. Uw arts kan enkele onderzoeken regelen als een probleem wordt vermoed.
- Het hebben van seks verhoogt bij sommige vrouwen de kans op blaasontsteking (zie hieronder).
- Vervangende keuze: het gebruik van pessariums en zaaddodend middel kan blaasontsteking waarschijnlijker maken.
- Hormonen: uw vagina, blaas en plasbuis reageren op de chemische stof (hormoon) die oestrogeen wordt genoemd. Na de menopauze, wanneer het oestrogeenniveau in het lichaam daalt, worden de weefsels van deze organen dunner, zwakker en droger. Deze veranderingen kunnen het risico op terugkerende blaasontsteking verhogen. Cystitis komt ook vaker voor tijdens de zwangerschap als gevolg van veranderingen in de urinewegen.
Worries over uw gezondheid?
Vind een reeks van de gezondheid van vrouwen apotheekdiensten, geleverd door lokale aanbieders op een moment dat het u uitkomt
Boek nu
Wat kan ik doen om te helpen cystitis te voorkomen?
Helaas is er geen bewijs dat veranderingen in levensstijl echt helpen om cystitis te voorkomen. Van oudsher adviseren artsen om veel te drinken om de kiemen (bacteriën) ‘weg te spoelen’, en cranberrysap te drinken. Er is echter geen bewijs dat dit enig verschil maakt. Onderzoekers bestuderen ook de effecten van probiotica op het voorkomen van blaasontsteking, maar op dit moment is er niet genoeg bewijs om te weten of ze ook enig nut hebben. Andere veranderingen, zoals de manier waarop u uzelf schoonmaakt en welk ondergoed u draagt, blijken ook geen verschil te maken. Als terugkerende blaasontsteking een probleem is, moet u misschien een van de onderstaande opties met uw arts bespreken.
Wat zijn de behandelingsmogelijkheden voor terugkerende blaasontsteking?
Zelfbehandeling van elke aanval van blaasontsteking
Antibiotische medicatie is meestal nodig voor de behandeling van perioden van terugkerende blaasontsteking. Als uw symptomen mild zijn, is het meestal raadzaam de resultaten van uw urineonderzoek af te wachten om te zien met welke antibiotica u moet worden behandeld. Als de symptomen echter ernstig zijn of verergeren, moet u onmiddellijk met antibiotica beginnen.
Sommige vrouwen krijgen een voorraad antibiotica voorgeschreven om paraat te houden. U kunt dan een blaasontsteking behandelen zodra de symptomen beginnen, zonder te hoeven wachten om naar de dokter te gaan. Een antibioticakuur van drie dagen is de gebruikelijke behandeling voor elke blaasontsteking. Antibiotica die gewoonlijk worden gebruikt zijn trimethoprim en nitrofurantoïne.
In principe moet u een urinemonster halverwege de cyclus (MSU) naar het laboratorium sturen voordat u antibiotica begint te nemen. U moet een arts raadplegen als uw symptomen niet binnen een paar dagen verdwijnen, of als ze verergeren.
Antibioticapreventie is een andere optie
Dit betekent dat u regelmatig een lage dosis van een antibioticum neemt. Een dosis elke nacht vermindert meestal het aantal blaasontstekingen. Meestal wordt een antibioticakuur van zes maanden gegeven.
U kunt nog steeds aanvallen van blaasontsteking krijgen als u regelmatig antibiotica neemt, maar de aanvallen zouden veel minder vaak moeten zijn. Als een blaasontsteking optreedt, wordt deze meestal veroorzaakt door een bacterie die resistent is tegen het antibioticum dat u regelmatig slikt. Een urinemonster is nodig om na te gaan welke bacterie een blaasontsteking veroorzaakt. Het kan dan nodig zijn tijdelijk over te schakelen op een ander antibioticum.
Als u in de menopauze bent geweest, kan vaginaal oestrogeen een optie zijn
Als u in de menopauze bent geweest en uw laatste natuurlijke menstruatie hebt gehad (postmenopauzaal), zijn uw hormoonspiegels gedaald. Zoals eerder uitgelegd, leidt dit tot veranderingen in de vagina en de urinebuis die de kans op terugkerende blaasontsteking kunnen vergroten, evenals andere problemen zoals droogheid en pijnlijke seks. U kunt hier meer over lezen in de aparte folder Vaginale droogheid (Atrofische Vaginitis).
Vaginaal oestrogeen vermindert het aantal keren dat een cystitis optreedt bij postmenopauzale vrouwen die last hebben van terugkerende cystitis. Het is echter niet zo effectief als het regelmatig innemen van antibiotica. Het wordt meestal ingenomen in de vorm van een oestradiol-tablet die u ’s avonds tweemaal per week in de vagina inbrengt of in de vorm van een ring die continu oestradiol afgeeft en drie maanden achtereen in de vagina blijft. Het kan zelfs helpen bij postmenopauzale vrouwen die geen van de andere vaginale symptomen hebben.
Blaasontsteking gerelateerd aan het hebben van seks
Sommige vrouwen merken dat ze vatbaar zijn voor blaasontsteking binnen een dag of zo na het hebben van seks. Dit kan deels te wijten zijn aan de bewegingen tijdens de seks die ziektekiemen (bacteriën) in de blaas kunnen duwen. Er kan ook een lichte beschadiging zijn van de urinebuis (urethra). Deze lichte beschadiging zet bacteriën aan tot gedijen. Dit is waarschijnlijker als de vagina droog is tijdens de seks. Het normale slijm in en rond de vagina kan ook verstoord raken als er zaaddodende middelen of pessarium voorbehoedsmiddelen worden gebruikt. De volgende maatregelen kunnen de kans op een blaasontsteking na de seks verkleinen:
- Na de seks gaat u naar het toilet om uw blaas te legen.
- Als uw vagina droog is, gebruikt u tijdens de seks een glijmiddel.
- Het is bewezen dat het innemen van een eenmalige dosis antibioticum binnen twee uur na het vrijen de kans verkleint dat u een blaasontsteking krijgt als u daar gevoelig voor bent na het vrijen.
- Gebruik geen zaaddodende middelen en/of een pessarium als anticonceptie. Raadpleeg uw arts of praktijkverpleegkundige voor advies over andere vormen van anticonceptie.