Een waarde is universeel als zij voor alle of bijna alle mensen dezelfde waarde of hetzelfde nut heeft. Sferen van menselijke waarde omvatten moraal, esthetische voorkeur, menselijke eigenschappen, menselijk streven en sociale orde. Of er universele waarden bestaan is een onbewezen gissing van de moraalfilosofie en de culturele antropologie, hoewel het duidelijk is dat bepaalde waarden in een grote verscheidenheid van menselijke culturen worden aangetroffen, zoals primaire attributen van lichamelijke aantrekkelijkheid (b.v. jeugdigheid, symmetrie) terwijl andere attributen (b.v. slankheid) onderhevig zijn aan esthetisch relativisme als beheerst door culturele normen. Dit bezwaar is niet beperkt tot de esthetica. Relativisme met betrekking tot moraal staat bekend als moreel relativisme, een filosofische stellingname die zich verzet tegen het bestaan van universele morele waarden.

De aanspraak op universele waarden kan op twee verschillende manieren worden opgevat. Ten eerste zou iets een universele waarde kunnen hebben als iedereen het waardevol vindt. Dit was de opvatting van Isaiah Berlin over de term. Volgens Berlin zijn “…universele waarden…. waarden die een groot aantal mensen op de overgrote meerderheid van plaatsen en situaties, in bijna alle tijden, in feite met elkaar gemeen hebben, hetzij bewust en expliciet of zoals tot uitdrukking gebracht in hun gedrag…” Ten tweede zou iets universele waarde kunnen hebben wanneer alle mensen reden hebben om te geloven dat het waarde heeft. Amartya Sen interpreteert de term op deze manier en wijst erop dat toen Mahatma Gandhi beweerde dat geweldloosheid een universele waarde is, hij beweerde dat alle mensen reden hebben om geweldloosheid te waarderen, niet dat alle mensen geweldloosheid momenteel waarderen. Van veel verschillende dingen is beweerd dat zij van universele waarde zijn, bijvoorbeeld vruchtbaarheid, plezier en democratie. De vraag of iets van universele waarde is, en zo ja, wat dat ding of die dingen zijn, is relevant voor de psychologie, de politieke wetenschappen en de filosofie, naast andere gebieden.

Geef een antwoord

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd.