De toestand van de mens voor de zondeval beschrijven als sterfelijk of onsterfelijk kan gemakkelijk leiden tot misverstanden. Zoals met vele andere vragen, zijn etiketten op zichzelf niet genoeg. Kort gezegd is de meeste verwarring te wijten aan de aanwezigheid en de functie van de boom der kennis en de boom des levens in de Hof van Eden. Zij wijzen op een voorwaardelijkheid en een potentialiteit die het moeilijk maken om de oorspronkelijke toestand van de mensheid te beschrijven. Vanwege deze zorgen maken commentatoren vaak een specifiek onderscheid tussen soorten sterfelijkheid en onsterfelijkheid. Voor dit essay zal ik de etiketten vermijden.
Om de kwesties te belichten, zal ik mij concentreren op drie delen van het Genesis 2-3 verhaal: Adams schepping uit stof, de rol van de boom des levens, en de relatie tussen het verbod op de boom der kennis en de vervloekingen voor ongehoorzaamheid. Ik zal pleiten voor twee belangrijke conclusies die bij elkaar moeten worden gehouden. Ten eerste, vóór de val bezaten Adam en Eva in de hof van Eden niet het “eeuwig leven” dat verbonden was aan de boom des levens. Het was mogelijk voor hen om te sterven; hun lichamen waren vatbaar voor de natuurlijke dood. Ten tweede, vanwege de mogelijkheid die de boom des levens bood, waren Adam en Eva niet “gedoemd om te sterven” tot na hun ongehoorzaamheid aangaande de boom der kennis. De menselijke dood is dus een gevolg van de zonde (Rom. 5:12).
Geschapen uit stof
Gen. 2:7 vertelt ons dat God de eerste mens uit het stof der aarde vormde.
Heeft dat enige implicaties voor de aard van zijn lichaam? Stof is een substantie in het Oude Testament en in het oude Nabije Oosten die vaak wordt geassocieerd met broosheid en vergankelijkheid en zou Adam’s lichaam dienovereenkomstig karakteriseren. Stof is een stof in het Oude Testament en in het Nabije Oosten, die vaak geassocieerd wordt met zwakheid en vergankelijkheid en het lichaam van Adam dienovereenkomstig zou karakteriseren. De schepping uit stof wekt dus onze verwachting van meer. Het gaat er niet om of de mensen goed geschapen zijn, maar of er iets groters voor hen in petto was.
Paulus verwoordt soortgelijke begrippen in 1Kor.15,42-53 als hij de aard van de opstanding tracht te beschrijven. In 15:45 vergelijkt hij het verheerlijkte lichaam van Christus (“een levendmakende geest”) met het geschapen lichaam van Adam (“een levend wezen”), waarbij hij citeert uit Gen. 2:7. Verder benadrukt hij de verschillen tussen een mens “van stof” en een “uit de hemel” (15:47-49), waarbij hij termen gebruikt als “vergankelijk” of “bederfelijk” (15:42, 50, 53) en zelfs “sterfelijk” (15:53) om de eerstgenoemde te beschrijven. We kunnen erover discussiëren of en in hoeverre deze termen gekleurd zijn door onze huidige zondige staat; maar het contrast blijft bestaan. Adam, als geschapen, had een verandering nodig om het koninkrijk Gods te beërven (15:50-53).
De boom des levens
De boom des levens speelt een zeer kleine rol in het Eden verhaal, en toch is hij van immens belang. Hoewel hij al in Gen. 2:9 wordt genoemd in samenhang met de boom der kennis, wordt de betekenis ervan pas in 3:22 onthuld: degene die ervan eet, leeft voor eeuwig. En vanwege die mogelijkheid verbant God Adam en Eva uit de hof en plaatst de cherubs om de weg te bewaken (3:22-24). Zij worden uit de tuin gezonden niet om hun vroegere zegen weg te nemen, maar om de mogelijkheid weg te nemen om van de boom des levens te eten en voor eeuwig te leven. De implicatie is dat de mensen niet het eeuwige leven hadden toen zij geschapen werden; waarom zouden zij anders de vrucht van een boom des levens nodig hebben? Alleen door te eten van de boom des levens zouden de man en de vrouw eeuwig leven.
Nou, het is mogelijk dat Adam en Eva al van de boom des levens aten voordat zij ongehoorzaam waren en op die manier het eeuwige leven verloren toen zij er van werden geweerd. Echter, de zin “opdat hij niet zijn hand uitstrekt en ook van de boom des levens eet en eeuwig leeft” (3:22) impliceert door het “ook” (in tegenstelling tot, bijvoorbeeld, “opnieuw”) dat Adam er nog niet van gegeten had. De uitdrukking impliceert ook dat een eenmalig eten (zoals van de boom der kennis) alles is wat nodig is om voor eeuwig te leven. Maar zelfs als de man en de vrouw van de boom des levens hadden gegeten, zou dat niets veranderen aan onze beschrijving van de aard van hun lichamen als geschapen, alleen van hun toestand in de tuin vóór de zondeval.
Het verbod en de vervloekingen
Het verbod in Gen. 2:17 zet de belangrijkste spanning in het verhaal op – zullen Adam en Eva eten van de boom der kennis? Het lijkt dus voor de hand te liggen om op basis van de vorm van het verbod de dood van Adam 930 jaar later (of een willekeurig aantal jaren later) te interpreteren als de vervulling van deze voorwaarden. de vervloekingen die God uitspreekt nadat de man en de vrouw gegeten hebben als de vervulling voor de straf waarmee in 2:17 gedreigd wordt. Zij hebben gegeten, dus zullen zij sterven. Maar, zoals we zullen zien kloppen de details niet. De vloeken in Genesis 3 zijn niet de vervulling van de doodstraf van 2:17. Ook beschrijven zij niet een verandering in de aard van de menselijke lichamen, maar in Gods voorzienigheid.
De dood die in Gen. 2:17 wordt voorgesteld is, in zijn volste betekenis, niets minder dan eeuwige verdoemenis, Gods rechtvaardige oordeel over zondaars. En het werd voorgesteld als een straf die in de tijd kort na de misdaad zou komen, “op de dag dat gij daarvan eet, zult gij zeker sterven”. Hoewel de uitdrukking “ten dage” niet altijd verwijst naar een specifieke periode van 24 uur, duidt zij op een nauw verband in de tijd. Bijvoorbeeld, de uitspraak van de slang in Gen. 3:5, “op de dag dat gij daarvan eet, zullen uw ogen geopend worden”, wordt onmiddellijk (en ironisch) vervuld in 3:7. Daarom is het, gebaseerd op de vorm van het verbod, moeilijk te zien hoe Adams dood 930 jaar later (of een willekeurig aantal jaren later) gezien kan worden als de vervulling van deze voorwaarden.
Omwille van deze moeilijkheden proberen sommige commentatoren, bezorgd om Gods waarachtigheid te verdedigen door te laten zien hoe Hij zijn dreigend oordeel uitvoerde, de dood genoemd in 2:17 uit te leggen als een geestelijke dood of een begin van ellende. Een dergelijke verdediging is echter niet nodig. In plaats daarvan is het het beste te zeggen dat God barmhartig was. Hij brengt niet het dreigende oordeel over de man en de vrouw, een terughoudendheid die elders in de Hebreeuwse Bijbel wordt gezien (b.v. de uitleg van Micha’s profetie in Jer. 26:18-19, Gods uitspraak in Ezk. 33:14-15, en Jona’s klacht in Jon. 4:2). Een dergelijk begrip zou ook Adams reactie op Gods vervloekingen verklaren – hij noemde zijn vrouw “Eva”, wat “leven” betekent (3:20)! Adam begreep dat hij genade had ontvangen.
God straft wel, alleen niet volgens de voorwaarden van het verbod. Daarom was de menselijke dood zoals beschreven in 3:17-19, hoewel niet de vervulling van 2:17, dood niet verondersteld een deel van het menselijk leven te zijn. In de logica van het verhaal als geheel waren de mensen niet gedoemd te sterven totdat zij het verbod hadden overtreden. is een gevolg van de ongehoorzaamheid van de man en de vrouw. Zij zijn nu gedoemd te sterven. Deze verzen introduceren de dood echter niet als het gevolg van een verandering in de aard van het menselijk lichaam, maar als een fysiek einde dat zal komen voor mensen die er niet in geslaagd zijn het eeuwige leven te bereiken dat beloofd is in de boom des levens.
In Gen. 3:17-19 is het van cruciaal belang op te merken dat de grond vervloekt is, niet de mensen of hun lichamen. Deze verzen gaan dieper in op hoe deze vloek de mens zal treffen – meer pijn bij het werken van de mens, parallel aan de toegenomen pijn bij het baren van kinderen in 3:16. In deze verzen wordt gezinspeeld op de dood, maar alleen in de tijdsbepalingen die beschrijven hoe lang de pijn zal duren – “al de dagen van uw leven” (3:17), “totdat gij tot de aarde wederkeert” (3:19). En de uiteindelijke dood van de mens wordt niet verklaard door een transformatie van zijn lichaam. In plaats daarvan verbindt het einde van 3:19 de dood van de mens met zijn oorsprong, een toespeling op 2:7 en niet op 2:17. De mens kwam uit de grond, uit stof, en zal dus terugkeren. Daarom is, in zekere zin, de menselijke dood niet het brandpunt van de vervloekingen.
Niettemin benadrukt 3:19 de menselijke dood zodat we de ellende ervan kennen en de vreemdheid ervan voelen. De nadruk van 3:19 op dit onvermijdelijke einde herinnert ons aan wat de man en de vrouw niet lukte, het eten van de boom des levens. De dood werd niet verondersteld deel uit te maken van het menselijk leven. In de logica van het verhaal als geheel waren de mensen niet gedoemd om te sterven, om terug te keren naar de grond, totdat zij het verbod hadden overtreden. Het patroon van stof tot stof in 3:19 geeft ook niet aan dat de dood van de mens los van Gods hand plaatsvindt. God is nog steeds degene die de menselijke dood tot stand brengt. De menselijke dood, de terugkeer naar de aarde, wordt dus goed begrepen als een deel van Gods vloek, een gevolg van en zelfs een straf voor het eten van de boom der kennis, omdat de boom des levens nu voor de man en de vrouw verboden is vanwege hun ongehoorzaamheid.
Conclusies
Dit begrip van Genesis 2-3 past goed bij Augustinus’ drie categorieën voor menselijke sterfelijkheid voor de val, na de val, en na de voleinding: mogelijk niet te sterven, niet mogelijk niet te sterven, en niet mogelijk te sterven (Stad van God, XXII.30). Adam voor de val was niet gedoemd te sterven. Toch had Adam voor de val ook niet het volmaakte/verheerlijkte lichaam, de volheid van het eeuwig levende verbonden aan de boom des levens. Dus wachtte Adam voor de val nog op de bevestiging in het eeuwige leven.
Adam zou, als hij gehoorzaamd had, het volmaakte/verheerlijkte lichaam bereikt hebben zonder door de dood te hoeven gaan. De Bijbel, met name Paulus in 1 Korinthe 15, maakt duidelijk dat Adams lichaam op een bepaald moment zou zijn veranderd, maar de details van hoe en wanneer worden niet onthuld. Sommige commentatoren, waaronder John Calvin en Derek Kidner, hebben zich afgevraagd of Henoch in zekere zin een patroon biedt voor hoe het menselijk leven eruit zou hebben gezien als Adam gehoorzaam zou zijn geweest, niet in zijn ervaring van de gewone vloek tijdens zijn aardse leven, maar in zijn vertaling naar het hemelse leven zonder de dood te ervaren.
Hoe dan ook, Adam zondigde, en dus blijft de vraag over welke veranderingen in Adams lichaam plaatsvonden als gevolg van de val, toen hij nu gedoemd was om te sterven. Ik denk dat het bijbelse bewijs aangeeft dat de verandering meer te maken had met Gods voorzienige zorg voor Adams lichaam dan met een verandering in de fysieke samenstelling ervan. God stond nu toe dat Adams lichaam en dat van al zijn nakomelingen zou vergaan tot de dood, een terugkeer tot het stof. Maar daar kunnen we niet mee eindigen, want we weten dat zo’n dood niet het einde is; er is een opstanding!
Areopagiet: Waren de mensen sterfelijk voor de zondeval?
Het Enigma van de Dood: Introducing Our Second Areopagite
Hans Madueme
Humans Created Mortal, with the Possibility of Eternal Life
J. Richard Middleton
Irenaeus, Augustinus, and Evolutionary Science
Andrew McCoy
Mortaal voor de zondeval? I Don’t Know, I Don’t Think You Do, and It Doesn’t Matter
C. John Collins
De dood, de laatste vijand
Todd Beall
Was Adam sterfelijk of onsterfelijk geschapen? Getting Beyond the Labels
Joshua J. Van Ee
Bearing the Marks of Our Mortality
Gijsbert van den Brink