Zelfbeschadiging door tieners was niet het eerste waar Dyan Aretakis aan dacht toen ze tien jaar geleden snijwonden opmerkte op de bovenbenen van haar tienerpatiënt. Het meisje bood een ogenschijnlijk afdoende verklaring – de snijwonden waren veroorzaakt door het rijden op een paard door een struikgewas. Jaren later realiseerde Aretakis zich dat wat ze had gezien zeker geen sportongeval was.
Nu het snijden bij tieners een “crescendo” begint te bereiken, weet Aretakis precies waar ze op moet letten. En in het UVA Teen Health Center ziet ze er veel van tijdens routine-onderzoeken.
Wat is snijden?
Technisch gezien valt het opzettelijk snijden in jezelf onder de “non-suicidal self-injury.” Andere gedragingen in deze categorie zijn slaan, kneuzen, zichzelf slaan en verbranden – elk zelfdestructief, repeterend gedrag buiten de norm. Bij snijden gaat het om messen of een scherp voorwerp. Meisjes kiezen in 70% van de gevallen voor snijden; jongens slaan vaker op hun hoofd.
In de regel zijn snijden en andere vormen van zelfverwonding niet ernstig genoeg om medische hulp te rechtvaardigen. En het voorspelt niet noodzakelijk zelfmoordgedachten; het hangt af van de onderliggende oorzaken.
Kids Who Cut
Aretakis zegt dat snijden zeker een “jongere’s ding” is. Ongeveer 15 procent van de tieners doet het. Statistieken tonen piekinitiatie tussen de leeftijd van 12-15 en 18-19.
“Er is geen twijfel dat we het geassocieerd zien met kinderen met ernstige geestelijke gezondheidsproblemen,” zegt Aretakis – 70-75 procent van de tieners gediagnosticeerd met borderline persoonlijkheidsstoornis doen het, net als grote percentages van tieners met dissociatieve stoornissen, eetstoornissen en depressie. Maar “we zien het ook bij kinderen met minder ernstige gezondheidsproblemen, als reactie op pesten, misbruik of uit nieuwsgierigheid. Jongens en meisjes.”
What Causes Teen Self-Harm?
Voor degenen die niet aan zelfbeschadiging doen, kunnen de redenen waarom tieners snijden contra-intuïtief lijken.
“Het dient echt een functie van stressreductie,” zegt Aretakis. “Als je emotionele pijn hebt en die wilt verlichten, doe je misschien iets ergers of dramatischers. Kinderen zien snijden als een optie” die eigenlijk minder destructief blijkt te zijn dan andere manieren waarop ze op stress zouden kunnen reageren, zoals andere mensen of eigendommen pijn doen.
Snijden als stressbestrijding
Om te begrijpen hoe snijden zou kunnen dienen om stress los te laten, herinnert Aretakis ons aan het tienerbrein. Tieners hebben geen ontwikkelde prefrontale cortex – het deel van de hersenen dat rationele beslissingen neemt. Daarom hebben ze de neiging impulsiever te handelen dan volwassenen. Ze hebben ook minder ervaring en vaardigheid in het verwerken van emoties.
Sommigen theoretiseren dat de daad van het snijden serotonine vrijgeeft, het hormoon dat verantwoordelijk is voor het reguleren van angst en geluk. “Als het verlichting geeft, zullen ze het weer doen,” merkt ze op. De fysieke pijn kan de aandacht afleiden van de emotionele pijn.
Tieners melden blijkbaar een aantal redenen om zichzelf te snijden, waaronder om:
- Elk gevoel, zelfs pijn, in plaats van verdoofde of lege gevoelens
- Nare gevoelens stoppen
- Controle over een situatie krijgen
- Een reactie of aandacht van iemand krijgen
- Iets te doen hebben als ze alleen zijn
- Woede tonen
Aretakis ziet tieners in het algemeen die te maken hebben met “zo veel onderliggende stressoren en geestelijke gezondheidsproblemen, en er zijn gewoon niet genoeg geestelijke gezondheidszorg diensten voor kinderen. Ze worstelen echt vanwege sport en werk en lessen. Of ze worstelen met een levenslang trauma. Ze zijn zo kwetsbaar.”
Soms kunnen de oorzaken of redenen voor het zelfbeschadigende gedrag van een tiener echter meer ambigu zijn.
“Er zijn zoveel verschillende dingen aan de hand voor een kind dat zich hiertoe aangetrokken voelt,” zegt ze. “Er is soms het element van nieuwsgierigheid. Omdat het zo wijdverbreid is, worden kinderen eraan blootgesteld en proberen ze het.”
Tips voor ouders om te voorkomen, in te grijpen, te ondersteunen
Let op
Zelfbeschadiging kan een mechanisme worden voor “zelfbevrediging dat moeilijker te stoppen is naarmate het langer duurt”, zegt Aretakis. “Een ouder of professional moet vroegtijdig ingrijpen.”
Dit kan lastig blijken. Vooral als de jongere in kwestie het gedrag verbergt.
“Sommige kinderen houden het heel, heel privé,” zegt ze. “Ze kunnen het verbergen op de toppen van hun benen waar ouders het misschien niet kunnen zien – en zullen het niet zien, totdat we in warm weer komen.”
Dus hoe weet u of uw kind snijdt, of het risico loopt op zelfbeschadiging?
Let goed op uw tiener. Waarschuwingssignalen om op te letten:
- De samenstelling van de vrienden van uw kind of het gebrek aan vrienden
- Stemmingsveranderingen – toenemende prikkelbaarheid of meer teruggetrokken gedrag
Probeer therapie
Als het eenmaal ontdekt is, “is het echt de rol van de persoon die betrokken is bij het leven van de tiener of jong volwassene om de onderliggende oorzaken te achterhalen” en deze aan te pakken.
“Als er een wortel of basislijn van angst of depressie is, kan cognitieve of dialectische gedragstherapie of medicatie helpen,” zegt Aretakis. De doelen van therapie zijn vaak om een tiener te helpen emoties te reguleren, problemen op te lossen en het gevoel van eigenwaarde te verbeteren.
Anders dan dat: Er zijn geen bekende onderzochte, evidence-based behandelingen.
Praat met je tiener
Wanneer je met je tiener over zelfverwonding praat, adviseert Aretakis volwassenen om:
- Begrijp en vermijd etikettering, zoals aannemen dat de zelfverwonding suïcidaal is
- Verzamel informatie over de frequentie van zelfverwonding
- Ontdek of de tiener aan zelfmoord denkt
- Uit empathie
- Vermijd ruzie met de tiener
Vertrouw de ervaring van je kind. Stel vragen:
- Hoe voel je je erbij?
- Wat doet het tegen de pijn die je voelt?
- Wat voor verlichting krijg je ervan?
- Laat het je emotionele pijn verlichten?
Luister met empathie en zonder te oordelen. Je kunt deze strategieën toepassen op elke tiener die worstelt met emoties en stress.
Bekommerd over je tiener die snijdt?
Geef steun: Bezoek het Teen and Young Adult Health Center.
Help Your Teen Cope
Je kunt proberen je tiener te helpen:
- Vind een vervangende copingstrategie, zoals mindfulness
- Herken en benoem triggers, en vermijd ze vervolgens
Er bestaan verschillende bronnen (PDF), online of bij een zorgverlener. Aretakis deelt “regels” van The Butterfly Project, dat tieners uitdaagt om een vlinder op hun arm te tekenen in plaats van te snijden. Als uw kind alternatieve activiteiten wil vinden om zichzelf te kalmeren, zijn er een paar om te proberen:
- In bad gaan
- Hot yoga
- Een gedicht schrijven
- Spelen met playdough
De bottom line voor ouders: Blijf actief en betrokken.
“Als ouder voel je je inderdaad verdrietig, en dat is moeilijk te begrijpen,” vertelt Aretakis aan ouders. “Hoe eerder je het met een professional kunt bespreken, hoe beter. Het is waarschijnlijk dat er een constellatie van problemen zal zijn, dus de focus ligt niet alleen op de huidveranderingen, maar op het hele individu en hoe hun leven er op dit moment uitziet.”