Standardowym miejscem pomiaru średnicy na drzewach stojących jest wysokość pierśnicy, w większości krajów określana na wysokości 1,30m. Jednak w wielu krajach średnicę na wysokości pierśnicy mierzy się na różnych wysokościach. Dlatego przed przystąpieniem do analizy danych zawsze warto dowiedzieć się, gdzie mierzy się dbh. Na przykład w Stanach Zjednoczonych dbh mierzy się na wysokości 4,5 stopy nad ziemią, czyli około 1,37 m, a w Korei na wysokości 1,20 m. Powód, dla którego wysokość pierśnicy stała się standardową miarą, ma prawdopodobnie związek z łatwością i wygodą pomiaru.
Reguły
Ryc. 1 Ilustracja instrukcji pomiaru dbh. Przykład pochodzi z instrukcji terenowej drugiej krajowej inwentaryzacji stanu lasu w Niemczech (BMELV 2007).
Niekiedy jednak nieregularności i anomalie pni drzew uniemożliwiają pomiar średnicy na określonej wysokości. W takich przypadkach należy określić zasady postępowania. Zwykle robi się to za pomocą wykresów opisujących te specyficzne sytuacje i sposób postępowania przy wykonywaniu pomiarów dbh. Ważne jest, aby wszystkie zespoły terenowe, które wykonują pomiary, stosowały się do tych samych definicji i instrukcji. Poniżej wymieniono kilka typowych sytuacji oraz sposób, w jaki zazwyczaj wykonuje się pomiary dbh:
- Drzewo na zboczu: Jeżeli drzewo znajduje się na terenie pochyłym, dbh mierzy się na standardowej wysokości nad dnem lasu, po stronie wzniesienia drzewa.
- Pomiar pierśnicy z poziomu gruntu wymaga zwrócenia uwagi na to, że poziom, z którego mierzy się pierśnicę, jest w rzeczywistości gruntem, a nie powierzchnią sterty zdrewniałych szczątków.
- Jeżeli drzewo jest pochylone, to pierśnicę mierzymy równolegle do pochylenia na górnej stronie drzewa, natomiast średnicę mierzymy prostopadle do osi podłużnej pnia.
- W przypadku drzew przyporowych, jeżeli wysokość przyporu jest większa niż 1m, to pierśnicę mierzymy od miejsca, gdzie kończy się przypora. W tym przypadku czasami stosuje się modele redukcyjne, w których niedoszła średnica na wysokości pierśnicy jest szacowana na podstawie pomiaru średnicy na innej wysokości.
- Gdy na wysokości pierśnicy występują anomalie, takie jak krzywizny, obrzęki lub sęki, dbh jest mierzona powyżej lub poniżej anomalii. Czasami określa się zasadę, że pomiary średnicy wykonuje się w równych odległościach powyżej i poniżej pierśnicy, a następnie szacuje się dbh, biorąc po prostu średnią z tych dwóch pomiarów.
- Jeśli drzewo rozwidla się powyżej pierśnicy, wówczas mierzy się dbh w zwykły sposób. Jeśli rozwidlenie znajduje się poniżej pierśnicy, każdy pień mierzy się i liczy osobno.
Przyrządy do pomiaru średnicy na wysokości pierśnicy
Najczęściej stosowanymi przyrządami do pomiaru średnicy na wysokości pierśnicy są suwmiarki i taśmy miernicze. Inne przyrządy są w zasadzie interesujące, ale stosunkowo rzadko używane; przykładami są patyczek Biltmore’a i widełki sektorowe Bitterlicha. Chociaż niektóre z tych przyrządów mogą być używane do pomiaru średnic w innych określonych punktach drzewa, istnieją inne przyrządy, które są bardziej efektywne do tego celu, takie jak suwmiarki optyczne.
.