Alai

Lease accounting is an important accounting section as it differs depending on the end user. Leasingobiorca i leasingodawca inaczej raportują i rozliczają umowy leasingowe. Leasingodawca jest właścicielem środka trwałego, a leasingobiorca korzysta z przedmiotu leasingu płacąc okresowo leasingodawcy. Księgowanie i raportowanie leasingu w różny sposób ma różny wpływ na sprawozdania finansowe i wskaźniki.

Definicja leasingu

Leasing jest umową prawną, na mocy której właściciel określonego składnika aktywów (leasingodawca) pozwala drugiej stronie (leasingobiorcy) na korzystanie z tego składnika aktywów przez określony czas w zamian za okresowe płatności na rzecz leasingodawcy. Te okresowe opłaty nazywane są czynszami leasingowymi. Leasing operacyjny jest bardzo podobny do leasingu aktywów. Pozwala on leasingobiorcy korzystać z przedmiotu leasingu przez określony czas, który jest zazwyczaj krótszy w porównaniu z okresem użytkowania danego składnika aktywów. Jest on najczęściej wykorzystywany do krótkoterminowego leasingu sprzętu. Leasing finansowy jest bardzo podobny do zakupu środka trwałego poprzez finansowanie zewnętrzne. Pozwala on leasingobiorcy na posiadanie środka trwałego przy pomocy bezpośredniego finansowania przez leasingodawcę. Leasingobiorca ma możliwość stania się stałym właścicielem składnika aktywów na koniec okresu leasingu.

Klasyfikacja leasingu

Zarówno MSSF, jak i amerykańskie GAAP mają różne kryteria klasyfikacji leasingu jako leasingu finansowego lub operacyjnego:

• MSSF: Jeżeli leasingobiorca ma prawo do wszystkich rodzajów ryzyka i korzyści, które są związane z własnością, leasing jest klasyfikowany jako leasing finansowy. Leasingobiorca musi wykazać w bilansie zobowiązanie z tytułu leasingu oraz przedmiot leasingu. Leasing niespełniający powyższego kryterium zalicza się do leasingu operacyjnego.
• U.S. GAAP: Leasing zalicza się do kategorii leasingu finansowego, jeżeli spełnia choćby jeden z następujących czterech wymogów:
  • Jeżeli leasingobiorca staje się właścicielem przedmiotu leasingu na koniec leasingu.
  • Jeżeli leasing umożliwia leasingobiorcy nabycie w przyszłości tego samego przedmiotu leasingu po cenie, która jest niższa od wartości godziwej tego przedmiotu.
  • Jeśli okres leasingu stanowi 75% lub więcej okresu użytkowania przedmiotu leasingu.
  • Jeśli wartość bieżąca opłat leasingowych stanowi 90% lub więcej godziwej wartości rynkowej składnika aktywów.

Księgowość i sprawozdawczość leasingobiorcy

Leasingobiorca użytkuje przedmiot leasingu i dokonuje regularnych płatności na rzecz leasingodawcy. Księgowość i sprawozdawczość różnych rodzajów leasingu odbywa się w następujący sposób:

Księgowość leasingu finansowego przez leasingobiorcę

Leasing finansowy jest wykazywany przez leasingobiorcę w następujący sposób w różnych sprawozdaniach finansowych:

• Bilans: Wykazywany jest zarówno przedmiot leasingu, jak i zobowiązanie z tytułu leasingu (zobowiązanie). Wykazana wartość jest niższą z dwóch wartości: wartości bieżącej przyszłych opłat leasingowych lub godziwej wartości rynkowej przedmiotu leasingu: Wykazuje się koszty odsetek od zobowiązania z tytułu leasingu. Oblicza się je od zobowiązania z tytułu leasingu na początek, stosując stopę procentową wynikającą z umowy leasingu. Zazwyczaj stosowana stopa procentowa jest niższą ze stóp procentowych stosowanych przez leasingobiorcę i domyślnych stóp procentowych stosowanych przez leasingodawcę. Jeżeli przedmiot leasingu podlega amortyzacji, należy również wykazać koszty amortyzacji, tak jak w przypadku każdego innego składnika aktywów.
• Rachunek przepływów pieniężnych: Zgodnie z U.S.GAAP, składnik odsetkowy opłaty leasingowej jest wykazywany jako operacyjny wypływ środków pieniężnych. Natomiast element spłaty kapitału, który zmniejsza zobowiązanie z tytułu leasingu, jest wykazywany jako wypływ środków pieniężnych z tytułu finansowania. Zgodnie z MSSF koszty odsetek mogą być wykazywane jako operacyjny wypływ środków pieniężnych lub finansowy.

Księgowanie leasingu operacyjnego przez leasingobiorcę

Leasing operacyjny jest wykazywany przez leasingobiorcę w następujący sposób w różnych sprawozdaniach finansowych:

• Bilans: Nie wykazuje się ani składnika aktywów, ani zobowiązania.
• Rachunek zysków i strat: Czynsz składnika aktywów jest wydatkowany, co jest tożsame z opłatą leasingową.
• Rachunek przepływów pieniężnych: Pełna opłata leasingowa lub koszt czynszu jest wykazywany jako wypływ środków pieniężnych z działalności operacyjnej.

Wpływ rachunkowości leasingowej na sprawozdania finansowe leasingobiorcy

Różnica w rachunkowości w obu rodzajach leasingu – finansowym i operacyjnym wpływa na różne elementy sprawozdań finansowych jak poniżej:

• Aktywa, zobowiązania, dochód netto w późniejszych latach, dochód operacyjny (EBIT) i przepływy pieniężne z działalności operacyjnej są wyższe w leasingu finansowym w porównaniu z leasingiem operacyjnym.
• Dochód netto w pierwszych latach i przepływy pieniężne z działalności finansowej są niższe w leasingu finansowym w porównaniu z leasingiem operacyjnym.

Wpływ rachunkowości leasingu na wskaźniki finansowe leasingobiorcy

Jak w przypadku sprawozdań finansowych, różne rodzaje leasingu mają również wpływ na wskaźniki finansowe:

• Wskaźnik bieżący, kapitał obrotowy, wskaźnik rotacji aktywów, wskaźnik rotacji aktywów trwałych, wskaźnik rentowności aktywów w pierwszych latach i wskaźnik rentowności kapitału własnego w pierwszych latach są niższe w leasingu finansowym.
• Zwrot z aktywów w późniejszych latach, zwrot z kapitału własnego w późniejszych latach, wskaźnik zadłużenia do aktywów oraz wskaźnik zadłużenia do kapitału własnego jest wyższy w leasingu finansowym.

Rachunkowość i sprawozdawczość leasingodawcy

Rachunkowość leasingu finansowego przez leasingodawcę

Dla leasingodawcy leasing finansowy jest dwojakiego rodzaju zgodnie z amerykańskimi zasadami rachunkowości. Jeżeli wartość bieżąca wszystkich opłat leasingowych jest taka sama jak wartość bilansowa przedmiotu leasingu, to taki leasing nazywa się bezpośrednim leasingiem finansowym. Jeżeli wartość bieżąca opłat leasingowych jest wyższa od wartości bilansowej przedmiotu leasingu, mówi się o leasingu typu sprzedaży. Oba te rodzaje leasingu finansowego leasingodawca wykazuje w różnych sprawozdaniach finansowych w następujący sposób:

• Bilans: Wykazuje się należność z tytułu leasingu. Wartość tę uzyskuje się z wartości bieżącej przyszłych opłat leasingowych. Ponadto aktywa są pomniejszane o wartość księgową przedmiotu leasingu.
• Rachunek zysków i strat: Wykazuje się przychody z tytułu odsetek. Oblicza się je od należności z tytułu leasingu na początek przy zastosowaniu stopy procentowej określonej w umowie leasingu.
• Rachunek przepływów pieniężnych: Składnik odsetkowy przychodów z tytułu leasingu jest wykazywany jako operacyjny wpływ środków pieniężnych, a składnik kapitałowy płatności jest wykazywany jako inwestycyjny wpływ środków pieniężnych.

Księgowanie leasingu operacyjnego przez leasingodawcę

Leasing operacyjny jest wykazywany przez leasingodawcę w następujący sposób w różnych sprawozdaniach finansowych:

• Bilans: Przedmiot leasingu jest wykazywany jako zawsze.
• Rachunek zysków i strat: Przychody z tytułu odsetek są wykazywane, jak również amortyzacja związana z aktywem jest wykazywana.
• Rachunek przepływów pieniężnych: Okresowa opłata leasingowa jest zaliczana do wpływów pieniężnych z działalności operacyjnej.

Wpływ rachunkowości leasingu na sprawozdania finansowe leasingodawcy

Na sprawozdania finansowe leasingodawcy wpływają różnice w obu umowach leasingu w następujący sposób:

• Dochody z leasingu i całkowite przepływy pieniężne są podobne w obu umowach leasingu.
• Dochód we wczesnych latach jest wyższy w leasingu finansowym niż w leasingu operacyjnym.
• Dochód w późniejszych latach jest niższy w leasingu finansowym niż w leasingu operacyjnym.
• Przepływy pieniężne z działalności operacyjnej są niższe w leasingu finansowym niż w leasingu operacyjnym.
• Wysokość podatków we wczesnych latach jest wyższa w leasingu finansowym niż w leasingu operacyjnym.

Wnioski: Rachunkowość i sprawozdawczość leasingu różnią się z perspektywy leasingodawcy i leasingobiorcy. Różnią się one również w zależności od rodzaju leasingu – finansowego lub operacyjnego. W związku z tym konieczne jest właściwe zakwalifikowanie leasingu do odpowiedniej kategorii i raportowanie, ponieważ ma on liczne implikacje dla sprawozdań finansowych i wskaźników finansowych.1

.