W obrazowaniu w kierunku wysięku w osierdziu (patrz obrazy poniżej), echokardiografia i modalności tomograficzne (MRI, CT, EBT) są dość czułe i mogą zidentyfikować obecność płynu w osierdziu nawet przy normalnej ilości 15-35 mL. Płyn w osierdziu uznaje się za prawidłowy przy braku choroby osierdzia, jeśli występuje jako jednorodna, bezechowa przestrzeń pomiędzy osierdziem trzewnym a osierdziem ciemieniowym, widoczna tylko w czasie skurczu serca, gdy serce kurczy się do wewnątrz, a w czasie rozkurczu odstęp pomiędzy warstwami osierdzia jest mniejszy niż 1 mm. Tłuszcz pomiędzy warstwą trzewną i ciemieniową może dawać fałszywie dodatnie echo, ale jest wyraźny w MRI i CT.
Wysięk w osierdziu może wystąpić w następstwie wielu różnych stanów, głównie związanych z zapaleniem i zabiegami kardiochirurgicznymi.
Echokardiografia pozostaje metodą obrazowania z wyboru ze względu na jej dostępność i możliwość zastosowania przy łóżku chorego. Standardowe widoki wraz z analizą dwuwymiarową, w trybie M i dopplerowską są ważne w rutynowej analizie wysięku w osierdziu.
Effusion, pericardial. Wysięk w osierdziu widoczny w dwuwymiarowym (2D) badaniu echokardiograficznym. 
Effusion, pericardial. Wysięk w osierdziu widziany za pomocą echokardiografii w trybie M. 
Wysięk, osierdzie. EKG pokazujące niskonapięciowe zespoły QRS, tachykardię, uniesienie PR i zmiany ST u pacjenta z wysiękiem osierdziowym. 
Zlokalizowany wysięk osierdziowy. Tomografia komputerowa klatki piersiowej z wzmocnieniem kontrastowym wykazuje wysięk w osierdziu. Wysięk jest zlokalizowany po prawej stronie. Przewagą TK nad echokardiografią jest wykazanie lokalizacji.(Dzięki uprzejmości Eugene Lin, MD Seattle, WA) Asymptomatyczne wysięki są zwykle najpierw wykrywane przez radiografię wykonywaną z innych powodów. Minimum około 250 mL zebranego płynu jest wymagane do wykrycia przez radiografię, która powiększa sylwetkę serca. Zwiększona ilość płynu w osierdziu może być wodogłowiem (wysięk), prawdziwym wysiękiem osierdziowym (wysięk), osierdziem ropnym, osierdziem krwistym (w obecności krwi) lub mieszaniną powyższych.
Normalne osierdzie jest często identyfikowane na bocznym prostym zdjęciu radiologicznym klatki piersiowej jako cienkie, liniowe zmętnienie pomiędzy tłuszczem śródpiersia przedniego i tłuszczem podnasierdziowym. W projekcji posteroanterior (PA) osierdzie może być widoczne wzdłuż granicy lewego serca.
Wysięk osierdziowy charakteryzuje się nagromadzeniem nadmiaru płynu w przestrzeni osierdziowej otaczającej serce. Najczęściej płyn ma charakter wysiękowy i jest wynikiem uszkodzenia lub zapalenia osierdzia. Wysięki surowicze obserwuje się głównie u pacjentów z nowotworami gruźliczymi, ale można je również spotkać w chorobie mocznicowej i wirusowej lub po napromieniowaniu śródpiersia.
Hemopericardium jest najczęściej obserwowane w przypadku urazu, pęknięcia mięśnia sercowego po zawale, pęknięcia tętnicy wieńcowej w mięśniu sercowym lub nasierdziowej, manipulacji cewnikiem, rozwarstwienia aorty z pęknięciem w przestrzeni osierdziowej lub samoistnego krwotoku w obecności terapii przeciwzakrzepowej. Chylopericardium jest rzadkim stanem, który wynika z przecieku lub uszkodzenia przewodu piersiowego.
Występowanie wysięku w osierdziu ogólnie wskazuje na chorobę osierdzia, jednak znaczenie kliniczne wysięku w osierdziu jest związane głównie z jego wpływem hemodynamicznym. Ten ostatni zależy od szybkości gromadzenia się płynu w przestrzeni osierdziowej, szybkości wzrostu ciśnienia wewnątrzosierdziowego i w konsekwencji rozwoju tamponady osierdzia. Szybko gromadzący się wysięk, taki jak związany z hemopericardium w wyniku urazu, może spowodować tamponadę przy zebraniu zaledwie 100-200 mL płynu, podczas gdy bardziej stopniowe gromadzenie się płynu może pozwolić na kompensacyjne rozciągnięcie osierdzia i może nie wykazać tamponady, pomimo zebrania płynu nawet powyżej 1500 mL.
Perikardiocenteza jest konieczna u pacjentów z zaburzeniami hemodynamicznymi, tamponadą, hemopericardium lub pyopericardium. Jednak w przypadku braku tych czynników drenaż jest rzadko wskazany. Duże wysięki mogą być czasami drenowane w celu złagodzenia objawów wynikających z ucisku otaczających płuc i innych struktur. Drenaż osierdzia może być czasami wymagany w celu postawienia rozpoznania na podstawie badania płynu osierdziowego lub próbek biopsji osierdzia.
Echokardiografia
Echokardiografia jest najczęściej stosowaną techniką obrazowania w celu wykrycia wysięku i/lub pogrubienia osierdzia. Główną zaletą echokardiografii jest możliwość jej przenoszenia do łóżka pacjenta w celu zbadania krytycznie chorych pacjentów. Technika ta jest nieinwazyjna i dość czuła w obrazowaniu struktur wypełnionych płynem.
Analiza echokardiograficzna z wykorzystaniem oceny dwuwymiarowej, M-mode i Dopplera pozwala ocenić następujące elementy:
-
Ilość i jakość płynu w osierdziu
-
Zwężenie komór serca
-
Zmienność oddechowa komór średnicy komór
-
Zawalanie się żyły głównej dolnej
-
Wzorce przepływu w zastawkach przedsionkowo-komorowych
Gdy objętość płynu osierdziowego jest mała, może on występować jako przednia hipoechogeniczna lub bezechowa przestrzeń za lewą komorą (LV), która może również reprezentować poduszkę tłuszczową lub tylną lub obwodową hipoechogeniczną lub bezechową przestrzeń (ta ostatnia jest najprawdopodobniej wysiękiem).
Gdy wysięk w osierdziu jest duży, hipoechogeniczna strefa osierdzia może się powiększyć i otoczyć koniuszek prawej komory (RV). Rzadko, echokardiografia może nie być w stanie zidentyfikować płynu w osierdziu, zwłaszcza w obecności zwężenia, guza lub krwotoku.
Echokardiografia jest również przydatna w ocenie hemodynamicznego wpływu wysięku: inwersja prawego przedsionka, inwersja prawej komory, ruch przegrody międzykomorowej i zmienność oddechowa w dopplerowskim przepływie przezzastawkowym (>50% prawy, >25% lewy) wskazują na kompromis.
Jeśli wyniki badania echokardiograficznego są niejednoznaczne, tomografia komputerowa lub rezonans magnetyczny mogą być pomocne w wykrywaniu pogrubienia osierdzia, rozsianych lub zlokalizowanych wysięków, zwapnień, sąsiadujących chorób śródpiersia i płuc oraz nowotworów.
Elektrokardiografia
Elektrokardiografia (EKG) ma niewielką wartość diagnostyczną lub nie ma jej wcale. Czasami, duże wysięki osierdziowe mogą wykazywać elektryczną zmienność napięcia QRRS lub „pulsus alternans” odzwierciedlający swobodne kołysanie się serca w płynie osierdziowym z przesunięciem osi elektrycznej. Obniżone napięcie EKG jest niespecyficzne. Niemniej jednak, masywne wysięki, takie jak te obserwowane w ciężkim obrzęku mięśnia sercowego, wytwarzają prawdziwe „niskie” napięcie, które może być podobne do tego obserwowanego w ciężkich zaburzeniach mięśnia sercowego lub hemodynamicznych. EKG może wykazywać rozlane obniżenia PR (często postrzegane jako uniesienia ST-T), wskazujące na zapalenie osierdzia lub mięśnia sercowego, rozlane inwersje załamka T oraz niskie napięcie, sugerujące wysięk; te ostatnie wyniki nie są wiarygodne.
MRI i CT
Rozmiar prawidłowego i nieprawidłowego osierdzia jest u większości pacjentów najlepiej oceniany za pomocą CT i MRI ze względu na lepszą rozdzielczość. Zarówno w przypadku tomografii komputerowej, jak i rezonansu magnetycznego przednie, boczne i tylne części osierdzia są wyraźnie oddzielone od tłuszczu śródpiersia. Ponadto można zidentyfikować nieciągłe obszary pogrubienia osierdzia i zlokalizowane wysięki. Podczas gdy wgłębienia osierdzia są wyraźnie określone przez MRI i CT, mogą one czasami imitować rozwarstwienie aorty lub powiększenie węzłów chłonnych śródpiersia.
Pasy MRI mogą identyfikować przyleganie osierdzia do leżącego u jego podłoża mięśnia sercowego, a dynamiczne widoki wypełnienia LV mogą identyfikować zwężenie lub chorobę restrykcyjną. Mapy odkształceń MRI mogą pomóc w potwierdzeniu choroby restrykcyjnej. Czułość chemiczna MRI, przez wzbudzenie spatiospektralne i/lub przez skrzyżowanie inwersji, może odróżnić tłuszcz od innych materiałów w przestrzeni osierdzia.
As pericardial fluid accumulates, the cardiac silhouette begins to enlarge and appears as flask-like, triangular, or globular in shape. Typowe wgłębienia i uwypuklenia normalnie widoczne wzdłuż lewej i prawej granicy serca zaczynają się zmniejszać, tak że sylwetka serca staje się kulista i pozbawiona cech.
.