Alai

Abstract

Objectives. Określenie częstości występowania ultrasonograficznych cech sugerujących adenomiozę u kobiet poddanych operacji z powodu endometriozy w porównaniu z grupą kontrolną zdrowych kobiet bez endometriozy. Metody. Retrospektywne badanie typu case-control, porównujące kobiety z trudnymi do opanowania dolegliwościami bólowymi lub niepłodnością, u których wykonano przezpochwowe badanie ultrasonograficzne, a następnie operację laparoskopową, z grupą kontrolną zdrowych kobiet bez wcześniejszego wywiadu endometriozy. Rozpoznanie adenomyosis w TVUS stawiano na podstawie asymetrycznego pogrubienia myometrium, linijnych prążków, torbieli myometrialnych, hiperechogenicznych wysp, nieregularnego połączenia endometrium z myometrium, równoległego cieniowania oraz zlokalizowanych adenomyomaoma i analizowano dla jednego objawu oraz dla trzech lub więcej objawów. Wyniki. Grupy badana i kontrolna liczyły odpowiednio 94 i 60 kobiet. W grupie badanej kobiety były młodsze, miały więcej objawów dysmenorrhea i niepłodności. Stwierdzono, że obecność jakiejkolwiek sonograficznej cechy adenomiozy, jak również trzech lub więcej objawów, była częstsza w grupie badanej, co utrzymywało się po kontroli wieku, dla wszystkich cech poza linijnymi prążkami. Kobiety w badanej grupie, które miały pięć lub więcej sonograficznych cech adenomiozy miały ponad trzykrotnie większe ryzyko wystąpienia niepłodności (OR = 3,19, , 95% CI; 1,25-8,17). Nie stwierdzono związku z zaawansowaniem choroby w momencie zabiegu operacyjnego. Wnioski. Sonograficzne cechy adenomiozy występują częściej u kobiet operowanych z powodu endometriozy w porównaniu z grupą kontrolną. Kobiety z więcej niż pięcioma cechami miały zwiększone ryzyko niepłodności.

1. Wprowadzenie

Adenomiaza jest łagodnym zaburzeniem macicy, które definiuje się jako obecność gruczołów endometrialnych i zrębu w obrębie myometrium macicy. Raporty dotyczące częstości występowania adenomiozy są wysoce heterogenne i niespójne oraz zależą od badanej populacji i metodologii stosowanej do oceny. Wiele badań opiera się na wynikach histologicznych u kobiet poddanych histerektomii i wykazuje wyższą częstość występowania, ponieważ histerektomie wykonywane są u kobiet ze znanymi wskazaniami. Adenomioza jest najczęściej spotykana u kobiet w wieku od 40 do 50 lat. Ten przedział wiekowy może być wyjaśniony przez częstsze wykonywanie histerektomii w tej grupie wiekowej, ale może być również przypisany przedłużonej ekspozycji na hormony w ciągu całego życia. Najczęściej zgłaszanymi objawami towarzyszącymi są nieprawidłowe krwawienia z macicy i dysmenorrhea, które występują u około 65% pacjentek. Adenomioza często współistnieje z głęboką endometriozą. Związek pomiędzy adenomiozą, endometriozą i niepłodnością jest nadal przedmiotem dyskusji, a mechanizm jej powstawania jest słabo poznany. Pacjentki ze współistniejącą endometriozą głęboko naciekającą i adenomiozą macicy mogą stanowić podgrupę o szczególnie złym rokowaniu reprodukcyjnym. Niedawna metaanaliza opisała 68% redukcję prawdopodobieństwa zajścia w ciążę u kobiet starających się o poczęcie po operacji endometriozy odbytnicy i jelita grubego .

Poprawiona rozdzielczość przezpochwowych sond ultrasonograficznych (TVUS) umożliwia szczegółową i dokładną ocenę struktury macicy z wykryciem cech, które wcześniej nie były widoczne. Ostatnie badania donoszą o częstości występowania adenomyosis w oparciu o metodę obrazowania, która została użyta, taką jak TVUS lub rezonans magnetyczny (MRI) . Adenomiaza może być wiarygodnie wykryta zarówno przez TVUS jak i MRI bez potrzeby badania histologicznego próbki biopsji . Przewagą TVUS nad MRI jest jego szeroka dostępność i ekonomiczność. Ostatnie badania zalecają stosowanie TVUS jako pierwszej metody obrazowania u kobiet poddawanych ocenie przedoperacyjnej przed operacją endometriozy, w celu określenia zakresu i stopnia zaawansowania choroby oraz wyznaczenia drogi dla chirurga. TVUS jest uważany za dokładne narzędzie diagnostyczne do rozpoznawania adenomyosis, a zatem może być stosowany jako standardowa praktyka kliniczna do nieinwazyjnej diagnostyki adenomyosis . Najczęściej opisywane wyniki dwuwymiarowego (2D) TVUS dla adenomyosis to heterogenne myometrium, nieprawidłowa tekstura echa myometrium, torbiele myometrialne, kulista i/lub asymetryczna macica, źle zdefiniowane granice między endometrium a myometrium, echogeniczne prążki liniowe i ogniskowe gruczolaki. Trójwymiarowa (3D) TVUS pozwala również na wyraźną wizualizację strefy połączenia endometrium z myometrium (EMJ) i umożliwia wczesne rozpoznanie adenomyosis .

Choć częstość występowania adenomyosis u kobiet poddawanych zabiegom chirurgicznym została opisana, mniej jest danych na temat związku z endometriozą i częstości występowania u kobiet bezobjawowych. Celem naszego badania było określenie częstości występowania cech ultrasonograficznych sugerujących adenomiozę u kobiet poddawanych operacji laparoskopowej z powodu endometriozy w trzeciorzędowym ośrodku referencyjnym w porównaniu z grupą kontrolną zdrowych kobiet bez endometriozy uczęszczających do ośrodka badań przesiewowych, przy użyciu TVUS 2D i 3D. Naszym drugorzędnym celem było zbadanie związku między tymi cechami sonograficznymi a parametrami demograficznymi i objawami, szczególnie niepłodnością.

2. Pacjenci i metody

2.1. Patients and Setting

Badaliśmy retrospektywnie kobiety, które zostały skierowane do naszego centrum endometriozy między listopadem 2011 a marcem 2013 roku i przeszły dedykowane TVUS, a następnie operację laparoskopową. Spośród 250 pacjentek, które zostały przebadane w okresie badania, 94 przeszły operację w naszym ośrodku i zostały włączone do analizy. Wskazaniem do operacji był albo trudny do opanowania ból niereagujący na leczenie zachowawcze, albo utrzymująca się niepłodność. Pozostałe kobiety albo nie kwalifikowały się do operacji, albo preferowały leczenie zachowawcze, albo były operowane w innym ośrodku i dlatego nie zostały włączone do analizy. Informacje demograficzne, wywiad kliniczny i objawy pacjentek uzyskano z elektronicznej dokumentacji szpitalnej oraz ze skierowań ambulatoryjnych i obejmowały one: wiek, wskaźnik masy ciała (BMI), ciążę, poprzednie cięcia cesarskie, poprzednie operacje z powodu endometriozy, historię palenia tytoniu, dysmenorrhea, dyspareunia, objawy ze strony układu moczowego i pokarmowego, historię niepłodności, poprzednie leczenie niepłodności i jego rodzaj oraz liczbę poprzednich cykli zapłodnienia in vitro (IVF). Grupa kontrolna składała się z kobiet w wieku reprodukcyjnym uczęszczających do ośrodka badań przesiewowych w naszej instytucji, które przeszły TVUS jako część corocznej kontroli, w dniach, w których ekspert sonografista przeprowadził obchód kliniczny. Kobiety były włączane losowo, bez wstępnej selekcji. Większość kobiet uczęszczających do ośrodka badań przesiewowych była po okresie reprodukcyjnym, więc trudno było znaleźć kwalifikujące się pacjentki. Kobiety z wcześniejszą historią endometriozy, wcześniejszą operacją z powodu endometriozy lub po histerektomii, zostały wykluczone z analizy grupy kontrolnej.

Zgodę etyczną uzyskano od naszej lokalnej komisji etyki badań (IRB). Pisemna świadoma zgoda nie była wymagana, ponieważ ocena ultrasonograficzna była oferowana jako część standardowej opieki klinicznej w naszym centrum i w medycznym obiekcie przesiewowym. Żadna procedura nie została wykonana w celu przeprowadzenia badania i żadne informacje identyfikujące nie są zawarte w przedstawionych tu danych.

2.2. Ocena adenomiozy i endometriozy

Skanowanie TVUS przeprowadzano przy użyciu sondy 7,5 MHz z możliwością 2D/3D (Voluson 730 i E6 oraz P6, GE Medical Systems, Villach, Austria), w sposób wystandaryzowany przez tego samego eksperta ds. obrazowania. Badanie obejmowało dokładną ocenę wszystkich trzewi miednicy i było wykonywane w dowolnym momencie cyklu miesiączkowego, niezależnie od terapii hormonalnej. Nie stosowano preparatyki jelita grubego. Macicę badano w płaszczyźnie środkowo-przestrzennej, identyfikując jamę macicy i kanał szyjki, przesuwając się w prawo i w lewo w celu objęcia całej jamy macicy. Następnie sondę obrócono o 90 stopni w lewo, aby obejrzeć macicę w płaszczyźnie poprzecznej. Myometrium zostało dokładnie ocenione pod kątem wszelkich nieprawidłowości we wszystkich płaszczyznach. Analiza dla obu grup opierała się na zapisanych obrazach 2D i pętlach cine. Wszystkie kobiety były badane przez tego samego eksperta sonografa przy użyciu tej samej metodologii. Dla grupy badanej dostępne były możliwości 3D, ale zdecydowaliśmy się ich nie używać ze względu na równe porównanie przy użyciu tych samych metod dla obu grup.

Diagnoza adenomiozy została postawiona w czasie badania, gdy którakolwiek z następujących cech była obecna: asymetryczne pogrubienie myometrium (przy braku włókniaków), równoległe cieniowanie, torbiele myometrialne, hiperechogeniczne wyspy, nieregularne połączenie endometrialno-myometrialne (EMJ), liniowe prążki i zlokalizowane gruczolaki (Ryciny 1-4). Gruczolakomięsak był definiowany jako guzkowa, heterogenna masa myometrialna o nieokreślonych granicach. Cechy te zostały wybrane, ponieważ wszystkie są uznawane za wiarygodne morfologiczne markery sonograficzne dla adenomyosis i mogą być różnicowane z włókniakami. Dokładność tych ustaleń została oceniona w stosunku do raportu patologicznego, jeśli był dostępny. W celu zwiększenia dokładności przyjrzeliśmy się kombinacji cech i obliczyliśmy te same parametry dla trzech lub więcej oraz dla pięciu lub więcej cech sonograficznych.

Rycina 1

Parallel shadowing. Obraz 2D w widoku poprzecznym macicy z równoległymi liniami hipoechogenicznymi przez myometrium (strzałka).

Rycina 2

Asymetryczne pogrubienie myometrium. Widok podłużny 2D macicy z asymetrycznymi odległościami od endometrium do przedniej i tylnej powierzchni błony surowiczej (strzałki).

Rycina 3

Szerokie gruczolakowatość macicy z licznymi objawami sonograficznymi: wielopłaszczyznowy i trójwymiarowy rendering macicy w przodozgięciu z licznymi objawami sonograficznymi: torbiele myometrialne (biała strzałka), wyspy hiperechogeniczne (żółta strzałka), prążki liniowe (zielona strzałka) i nieregularne EMJ (czarna strzałka).

Rycina 4

Zlokalizowany gruczolakorak. 2D image of anteverted uterus with a localized adenomyoma in the posterior fundal wall (between yellow arrows).

A diagnosis of endometriosis on ultrasound was based on the presence of ovarian endometriomas, deeply infiltrative endometriotic nodules, signs of pelvic adhesions (kissing ovaries or absent sliding of viscera), or overt tubal disease . Stopień zaawansowania endometriozy podczas operacji oceniano na podstawie zrewidowanej klasyfikacji American Society for Reproductive Medicine (ASRM), a raporty histopatologiczne zostały przejrzane. Uwzględniliśmy tylko te kobiety, dla których mieliśmy histologiczne potwierdzenie endometriozy.

2.3. Analiza statystyczna

Analizę statystyczną przeprowadzono przy użyciu oprogramowania SPSS w wersji 20 (SPSS Inc., IBM corporation, Chicago, IL, USA). Zmienne ciągłe wyrażono jako średnie ± SD lub mediany, natomiast zmienne kategoryczne jako procenty. Do wykrywania różnic w odsetkach użyto testu dokładnego Fishera, a do porównywania średnich – testu t-Studenta. Czułość, swoistość, dodatnia wartość predykcyjna (PPV), ujemna wartość predykcyjna (NPV) i dokładność zostały obliczone dla rozpoznania adenomyosis w badaniu ultrasonograficznym. Za pomocą regresji logistycznej oceniano związek między różnymi zmiennymi demograficznymi, objawowymi i klinicznymi a stopniem zaawansowania choroby w momencie operacji i obecnością adenomiozy w badaniu ultrasonograficznym oraz przeprowadzono analizę jedno- i wieloczynnikową. Analizę przeprowadzono dla co najmniej jednego objawu, trzech lub więcej objawów oraz pięciu lub więcej objawów. Powiązania między sonograficznymi cechami adenomiozy a zmiennymi demograficznymi oceniano za pomocą regresji logistycznej dla 3 modeli: bez korekty dla zmiennych, z korektą dla wieku oraz z korektą dla wieku, palenia tytoniu, BMI i wcześniejszych cięć cesarskich. Istotność statystyczną określono na poziomie .

3. Wyniki

3.1. Charakterystyka demograficzna i kliniczna

Do grupy badanej włączono dziewięćdziesiąt cztery kobiety, z których wszystkie poddano TVUS, a następnie operacji laparoskopowej w okresie badania, oraz sześćdziesiąt kobiet z grupy kontrolnej. Dane demograficzne i objawy chorobowe u pacjentek przedstawiono w tabeli 1. Żadna z kobiet nie była w okresie menopauzy. W badanej grupie objawy i dolegliwości obejmowały dysmenorrhea (92,5%), dyspareunię (64,1%), dolegliwości ze strony układu moczowego (28,6%), dolegliwości ze strony przewodu pokarmowego (53,8%) oraz niepłodność (37,2%). Wszystkie pacjentki opisywały długotrwałe dolegliwości przed zgłoszeniem się do naszego ośrodka. Spośród 94 kobiet, 49 (52%) przeszło wcześniej operację z powodu endometriozy. Dwadzieścia pięć kobiet (26,6%) było poddanych zabiegom IVF przed operacją, mediana liczby zabiegów IVF wynosiła 5 (zakres 1-16), przy czym 17 kobiet przeszło 3 lub więcej cykli, bez powodzenia. Wskazaniem do leczenia niepłodności u wszystkich tych kobiet była niepłodność żeńska, nie odnotowano przypadków niepłodności spowodowanej czynnikiem męskim.

W grupie kontrolnej (patrz Tabela 1), kobiety były starsze i bardziej parne z wyższą średnią parytetu. Żadna z kobiet nie była w okresie menopauzy. Dwie kobiety przeszły wcześniej laparoskopię z innych wskazań niż endometrioza. Mniejsza była niepłodność i mniejsza potrzeba leczenia IVF, a tylko cztery kobiety przeszły trzy cykle IVF lub więcej.

3.2. Operacje

Wszystkie pacjentki przeszły operację laparoskopową przeprowadzoną przez wielodyscyplinarny zespół wyszkolonych chirurgów endoskopowych, w skład którego w razie potrzeby wchodzili chirurdzy urologiczni i kolorektalni. Wskazaniem do operacji był trudny do opanowania ból nie poddający się leczeniu zachowawczemu lub niepłodność. Adenomiaza lub jednoczesna obecność włókniaków nie były jedynymi wskazaniami, ale mogły stanowić uzupełnienie i same w sobie nie wpływały na wskazania operacyjne. U 57 (60,6%) kobiet stwierdzono endometriomę, u 11 (11,7%) guzki pęcherza moczowego, u 39 (41,5%) guzki pochwy, u 48 (51,1%) obliterację torebki Douglasa, u 20 (21,3%) guzki jelita (odbytnicy, jelita i torebki Douglasa), a u 50 (53,2%) zajęcie więzadła maciczno-krzyżowego. Średnia ocena zaawansowania choroby (ASRM) w momencie operacji wynosiła 51,28 ± 38,25 (zakres 1-148), a mediana stopnia zaawansowania ASRM wynosiła 4 (zakres 1-4). Piętnaście (16%) pacjentek miało I stopień zaawansowania choroby, 4 (4,3%) II stopień, 19 (20,2%) III stopień i 56 (59,6%) IV stopień. Kobiety z chorobą w I lub II stopniu zaawansowania były również poddawane zabiegom operacyjnym z powodu trudnego do opanowania bólu niereagującego na leczenie zachowawcze lub niepłodności. Histerektomię wykonano tylko u 14 kobiet z ciężką objawową adenomiozą i endometriozą, które zakończyły planowanie rodziny. Tak więc histologiczne potwierdzenie adenomiozy w materiale histerektomii było dostępne tylko u tych kobiet (15%), co dało czułość 100%, swoistość 25%, dodatnią wartość predykcyjną 89,5% i ujemną wartość predykcyjną 100% dla rozpoznania adenomiozy za pomocą TVUS. Endometrioza została potwierdzona histologicznie u wszystkich kobiet, które zostały włączone do analizy, jak wspomniano powyżej.

W grupie kontrolnej nie przeprowadzono żadnych operacji.

3.3. Sonographic Features Suggestive of Adenomyosis

Częstość występowania cech sonograficznych sugerujących adenomię w grupie badanej i kontrolnej przedstawiono w tabeli 2. Stwierdzono wysoką ogólną częstość występowania (89,4%) sonograficznych cech adenomiozy u kobiet poddanych operacji laparoskopowej z powodu endometriozy, znacznie wyższą niż w grupie kontrolnej. Stwierdzono, że obecność jakichkolwiek sonograficznych cech adenomiozy była częstsza w grupie kobiet z endometriozą w porównaniu z grupą kontrolną, mimo młodszego wieku. Cechami, które istotnie częściej występowały u kobiet poddanych operacji w porównaniu z grupą kontrolną były: równoległe cieniowanie prążków liniowych, nieregularność EMJ oraz ogniskowe gruczolakomięśniaki. Stwierdzono, że częstość występowania jakichkolwiek sonograficznych objawów adenomiozy wzrasta wraz z wiekiem w obu grupach (). Stwierdzono, że obecność trzech lub więcej oraz pięciu lub więcej cech sonograficznych była częstsza w grupie kobiet z endometriozą w porównaniu z grupą kontrolną i w obu przypadkach była istotna statystycznie ().

3.4. Stowarzyszenie między sonograficznymi cechami adenomiozy a zmiennymi demograficznymi

Związki między sonograficznymi cechami adenomiozy a zmiennymi demograficznymi przy użyciu regresji logistycznej dla trzech wybranych modeli (bez korekty dla zmiennych, z korektą dla wieku oraz z korektą dla wieku, palenia tytoniu, BMI i wcześniejszych cięć cesarskich) przedstawiono w Tabeli 3. Dla wszystkich cech, poza linijnymi prążkami, OR posiadania danej cechy był wyższy u kobiet poddanych operacji w porównaniu z grupą kontrolną. Najbardziej znamienny związek stwierdzono dla nieregularności EMJ i ogniskowych gruczolakowatości, a następnie dla równoległego cieniowania. Po skorygowaniu o wiek, wszystkie asocjacje stały się wyraźnie silniejsze.

W grupie badanej nie udało się znaleźć istotnego związku pomiędzy liczbą objawów sonograficznych a obecnością objawów klinicznych (korelacja Pearsona nieistotna). W celu określenia stopnia zaawansowania adenomiozy na podstawie wyników badania ultrasonograficznego, dokonaliśmy stratyfikacji liczby objawów adenomiozy na 5 i więcej objawów w porównaniu do mniejszej liczby objawów sonograficznych i ponownie przeprowadziliśmy regresję logistyczną (patrz Tabela 4). Kobiety z 5 lub więcej cechami sugerującymi adenomiozę miały ponad 3-krotnie większe ryzyko wystąpienia niepłodności (OR = 3,19, , 95% CI; 1,25-8,17), co jest wysoce istotnym związkiem. Podobnie było w przypadku kobiet z 3 lub więcej cechami sugerującymi adenomiozę (OR = 2,51, , 95% CI; 1,28-4,9). Nie stwierdzono natomiast istotnego związku z nasileniem endometriozy w momencie operacji. Spośród kobiet w badanej grupie 82,5% miało prawidłowe, obustronnie drożne jajowody w czasie operacji, co eliminuje niepłodność mechaniczną jako główną przyczynę.

4. Dyskusja

W niniejszym badaniu stwierdziliśmy bardzo wysoką ogólną częstość występowania (89,4%) sonograficznych cech adenomiozy u kobiet poddanych laparoskopowej operacji z powodu endometriozy, znacznie wyższą niż w grupie kontrolnej. Stwierdzono ponadto, że częstość ta wzrasta wraz z wiekiem w obu grupach. Cechami, które okazały się bardziej istotne były nieregularny EMJ i ogniskowe gruczolakomięsaki, a następnie równoległe cieniowanie. Ważnym odkryciem było to, że kobiety z więcej niż 5 oznakami wskazującymi na adenomiozę miały 3-krotnie zwiększone ryzyko cierpienia z powodu niepłodności, niezależnie od chirurgicznego nasilenia endometriozy.

Innym interesującym odkryciem było to, że adenomioza była dość powszechna również w grupie kontrolnej, co można przypisać starszemu wiekowi grupy kontrolnej, ponieważ adenomioza jest znana jako bardziej powszechna u kobiet w późnym okresie reprodukcyjnym. Pomimo tej różnicy wieku pomiędzy grupą badaną i kontrolną, adenomioza nadal występowała częściej w grupie badanej. Aby przezwyciężyć to zaskakujące odkrycie, ponownie oceniliśmy nasze dane pod kątem 3 lub więcej cech oraz 5 lub więcej cech. I rzeczywiście, w grupie badanej częstość występowania była większa niż w grupie kontrolnej, zgodnie z naszymi przedbadawczymi oczekiwaniami. W grupie kontrolnej najczęściej występującymi cechami były torbiele myometrialne i wyspy hiperechogeniczne. Jest prawdopodobne, że są to wczesne cechy adenomiozy lub wynik ciągłej ekspozycji hormonalnej w miarę starzenia się kobiet, podczas gdy inne cechy mogą być markerem bardziej zaawansowanej choroby lub skojarzenia z endometriozą. Obserwacje te zasługują na dalsze badania.

Poprzednie badania dotyczące częstości występowania adenomiozy zostały przeprowadzone na kohorcie chirurgicznej z potwierdzeniem histologicznym po histerektomii. Do niedawna MRI był powszechnie uważany za złoty standard w diagnostyce adenomiozy. Jednak ostatnie badania z wykorzystaniem obrazowania TVUS wykazały większą dokładność i porównywalne wskaźniki wykrywalności. Nowsze badania zwróciły uwagę na współistnienie adenomiozy i endometriozy głęboko naciekającej u około 40-50% kobiet; to ostatnie badanie wykazało również, że związane z tym objawy utrzymywały się po operacji, gdy obecna była adenomiaza. Kilka badań potwierdziło wcześniej związek między adenomiozą a endometriozą; nie jest to więc niespodziewane. Histerektomia jest rzadko wykonywana z powodu bólu w nowoczesnej praktyce klinicznej, głównie dlatego, że większość kobiet poszukujących leczenia jest młoda i pragnąca płodności, a są one operowane ze względu na wskazania do nie dającego się opanować silnego bólu lub problemów z niepłodnością. Z tego powodu nie zawsze możliwe jest histologiczne potwierdzenie wyników badań obrazowych. Ultrasonografia i MRI są obecnie jedynymi nieinwazyjnymi metodami przedoperacyjnej diagnostyki adenomyosis. Ultrasonografia jest bardziej dostępna, tańsza i nie ustępuje MRI, co prowadzi do opinii, że TVUS powinna być podstawowym narzędziem nieinwazyjnej diagnostyki adenomiozy, a potwierdzenie chirurgiczne nie jest obowiązkowe, zwłaszcza u kobiet pragnących zachować płodność .

Hipoteza, że adenomiaza i niepłodność mogą być powiązane, zyskuje coraz szerszą akceptację, ponieważ pojawia się coraz więcej dowodów na ten temat. Niedawno przeprowadzona metaanaliza oceniała wyniki IVF u kobiet z adenomią i wykazała 68% zmniejszenie prawdopodobieństwa ciąży klinicznej przy zapłodnieniu in vitro/intracytoplazmatycznym wstrzyknięciu plemnika (IVF/ICSI) oraz ponad dwukrotnie większe ryzyko poronienia u tych kobiet. Szkodliwy wpływ adenomyosis na wynik IVF/ICSI wydaje się być zarówno w zmniejszonych wskaźników ciąż, jak i w zwiększonej wczesnej utraty ciąży. Rzeczywiście, w naszym badaniu był wysoki wskaźnik zabiegów IVF przed operacją w grupie badanej, co mogło być również związane z obecnością adenomiozy. Czynnikiem niekorzystnym mógł być również wiek, chociaż generalnie kobiety były młode. U kobiet pragnących zachować płodność należy rozważyć specyficzne metody leczenia adenomiozy i endometriozy, które pozwolą na zachowanie funkcji macicy i jajników. Dokładna przedoperacyjna ocena adenomiozy u kobiet z endometriozą planowanych do operacji jest niezbędna w celu zachowania i zaplanowania postępowania reprodukcyjnego. Badania przesiewowe w kierunku adenomiozy przed rozpoczęciem procedur medycznie wspomaganego rozrodu powinny być zalecane w tej grupie kobiet z wysokim ryzykiem niepłodności. Odwrotnie, metody chirurgiczne oszczędzające płodność powinny być wdrożone ogólnie, a szczególnie jeśli adenomiaza zostanie wykryta u kobiety operowanej z powodu endometriozy.

Siła naszego badania polega na tym, że jeden operator specjalnie dedykowany do oceny endometriozy wykonał wszystkie badania TVUS używając sondy transwaginalnej wysokiej częstotliwości i wykorzystując znane kryteria diagnostyczne, zarówno dla grupy badanej jak i kontrolnej. Morfologiczne cechy diagnostyczne, których używaliśmy, zostały wcześniej opisane jako ważne kryteria nieinwazyjnej diagnostyki adenomiozy. Cechy te zostały ostatnio opisane w oświadczeniu Myometrial Pathology Using Ultrasonography Consensus Group (MUSA) . Kolejną zaletą tego badania jest grupa kontrolna zdrowych kobiet, z której wykluczono kobiety, u których mogły występować objawy sugerujące endometriozę. Dodatkowo przeprowadziliśmy ocenę pod kątem wielu cech adenomiozy w celu zwiększenia dokładności i przezwyciężenia potencjalnej stronniczości, szczególnie tej wynikającej z omówionej powyżej rozbieżności wieku.

Słabą stroną tego badania jest retrospektywny projekt i ograniczona dostępność potwierdzenia histologicznego, ponieważ były to głównie młode kobiety poszukujące płodności, co wpłynęło na niski odsetek histerektomii. Jednak korelacja między ultrasonograficznym rozpoznaniem adenomyosis a rozpoznaniem histologicznym u kobiet, które poddały się histerektomii, była dobra i silnie wspiera znaną ważność tej metody w diagnostyce przedoperacyjnej, mimo że liczba histerektomii była niewielka. Jak wspomniano wcześniej, ostatni konsensus sugeruje, że USG może być ostateczną diagnozą bez potrzeby potwierdzenia histologicznego. Co więcej, porównanie z grupą kontrolną rozwiązuje to zastrzeżenie. W naszym badaniu może istnieć niewielki błąd selekcji. Częstość występowania, którą stwierdzono, jest wysoka, najprawdopodobniej dlatego, że jest to wysoce wyselekcjonowana populacja kobiet z ciężką endometriozą i ciężkimi objawami, które zostały wybrane do leczenia chirurgicznego i dla których leczenie zachowawcze nie było opcją.

W podsumowaniu, sonograficzne cechy adenomiozy są wysoce rozpowszechnione u kobiet poddawanych operacji z powodu endometriozy. Stwierdzono, że duża liczba sonograficznych cech adenomiozy wiąże się z większym ryzykiem niepłodności, niezależnie od stopnia zaawansowania endometriozy. Może to oznaczać, że stopień zaawansowania endometriozy nie jest jedynym predyktorem płodności u tych kobiet. Co więcej, może to mieć bezpośrednie implikacje dla doboru specyficznego dla pacjentki leczenia, zarówno przed, jak i po operacji, takiego jak wtórna prewencja za pomocą terapii hormonalnej lub wybór i czas leczenia niepłodności. Interesujące byłoby przeprowadzenie prospektywnego badania wykorzystującego ten potencjalny system punktacji adenomiozy u kobiet objawowych i bezobjawowych, w celu potwierdzenia tych wyników. Dalsze badania mogą być wskazane w celu oceny zależności pomiędzy wiekiem a sonograficznymi cechami adenomiozy w zdrowej grupie kontrolnej oraz w celu porównania kobiet z endometriozą poddanych operacji z tymi, które jej nie poddały. Planujemy zbadać te kwestie w przyszłych badaniach.

Konflikt interesów

Brak konfliktu interesów lub afiliacji przemysłowych.

.