Zębina wtórna to zębina, która powstaje i odkłada się w odpowiedzi na normalny lub nieco nieprawidłowy bodziec po całkowitym uformowaniu się zęba.
Istnieją znaczne różnice w składzie zębiny pierwotnej i wtórnej. Kanaliki zębinowe, które tworzą zębinę, są na ogół nieregularne w zębinie wtórnej, a złogi zawierają mniej fosforu wapniowego i macierzy kolagenowej na jednostkę objętości niż zębina pierwotna. Zębina wtórna jest mniej zmineralizowana i zawiera 6-10 % więcej składników mineralnych niż zębina pierwotna.
Ogólnie istnieją dwa rodzaje zębiny wtórnej powstającej w wyniku działania różnych bodźców. Te dwa rodzaje zębiny wtórnej to fizjologiczna zębina wtórna i reperacyjna zębina wtórna.
Fizjologiczna zębina wtórna
Ten rodzaj zębiny to regularna, jednolita warstwa zębiny wokół komory miazgi, która układa się w ciągu całego życia zęba w wyniku działania czynników fizjologicznych, za które ogólnie uważa się wiek i wyrzynanie się zęba. Ten rodzaj zębiny wtórnej jest wytwarzany wolniej niż zębina pierwotna.
Reparacyjna zębina wtórna
Reparacyjna zębina wtórna to zębina, która tworzy się wokół komory miazgi w wyniku podrażnienia lub ścierania, które jest formą zużycia zęba. Starcie to kontakt zęba z zębem, który wynika z funkcji okluzyjnych, takich jak bruksizm i może powodować utratę struktury zęba. Ten stopniowy proces traumatyczny stymuluje rozwój naturalnych środków ochronnych, takich jak zębina wtórna.