Hoewel fotografie een tweedimensionale kunst is, is het niet bepaald een compliment om een beeld “plat” te noemen. Een goede foto, vooral een landschap, moet de illusie van diepte wekken.
Diepte wordt bereikt door interessante objecten op de voorgrond, middenachtergrond en achtergrond te plaatsen. Het is een techniek die op zijn minst dateert uit de Renaissance, toen hij voor het eerst in schilderijen werd gebruikt.
Inzicht in dit concept zal u helpen krachtige composities te maken en uw landschappen een sterk gevoel van schaal te geven.
Verder dan de Gulden Snede en de Regel van Derden
We hebben de Gulden Snede en de Regel van Derden al uitvoerig besproken in eerdere artikelen. Beide zijn krachtige compositie-instrumenten die het beeld zien als een raster van horizontale en verticale lijnen, waarbij het de bedoeling is dat de interessante objecten ergens op de kruispunten van die lijnen worden geplaatst.
De twee principes stellen ons in staat evenwichtige en oogstrelende composities te maken, of we nu portretten of producten fotograferen. Bij landschappen hebben we echter de illusie van diepte nodig. En dat is iets wat noch de Regel van Derden, noch de Gulden Snede ons kan geven.
Zie ook: Portret vs Landschap: 5 Belangrijkste Verschillen
We kunnen diepte en schaal toevoegen aan ons beeld als we eenvoudigweg de voorgrond, middengrond en achtergrond bepalen.
Kijk eens naar de afbeelding hieronder. Ik nam het in de Vallei van de Goden in Utah. Er zijn duidelijke grenzen tussen de drie gebieden.
Het meest prominente object van belang – de rotsformatie – bevindt zich op de middenachtergrond. De rotsen op de achtergrond hebben gedempte kleuren, waardoor het gevoel van afstand nog wordt versterkt. En dan voegt de geelgroene voorgrond zowel evenwicht als warmte toe aan het hele kader.
Dit is een klassiek voorbeeld van hoe je de regel van derden kunt combineren met het concept diepte in landschapsfotografie. Merk op dat het belangrijkste object van belang aan de zijkant is geplaatst op de snijpunten van twee horizontale en een verticale lijn (dat wil zeggen, in overeenstemming met de Regel van Derden).
De foto hieronder, aan de andere kant, is een voorbeeld van een combinatie van de Phi-grid (Gulden Snede) en het concept van diepte.
Een van de objecten van belang hier – de kerk – is meer naar het midden geplaatst en neemt de smallere horizontale middensectie in die typerend is voor de phi-grid. Samen met de bomenrij vormt zij de achtergrond. Dan hebben we een sterke voorgrond met twee bomen die langs een verticale as zijn geplaatst.
Gerelateerd: Aspectratio in de fotografie
We hebben hier niet echt een interessant object op de middengrond – het meer. Maar het dient goed als grens tussen de voorgrond en de achtergrond door middel van kleurcontrast.
Een object van belang in alle drie de gebieden
Het zou geweldig zijn als je erin slaagt om iets opvallends op de voorgrond, middengrond en achtergrond te plaatsen. Zet de voorwerpen dicht bij de snijpunten van horizontale en verticale lijnen – in overeenstemming met de Regel van Derden of de Gulden Snede – en je zou een goed opgebouwde compositie moeten hebben.
In mijn ervaring is het echter niet altijd mogelijk om interessante voorwerpen in alle drie de gebieden te plaatsen. Maar ik vind dat als je sterke aandachtspunten hebt in twee gebieden, het genoeg is om een landschap te creëren met een gevoel van schaal en diepte.
De twee gebieden zijn meestal de achtergrond en de voorgrond of de achtergrond en de middenachtergrond.
In de foto van John Ford’s Point in Monument Valley, bijvoorbeeld, zijn er geen duidelijke aandachtspunten in de middenachtergrond. Toch slaagt de foto erin de kijker ervan te overtuigen dat er een aanzienlijke afstand bestaat tussen de rotsformatie op de voorgrond en de bergen op de achtergrond.
Hoofdlijnen gebruiken
Hoofdlijnen zijn vooral nuttig bij het benadrukken van een gevoel van schaal en diepte in landschappen. Het zijn natuurlijke of door de mens gemaakte lijnen of krommingen, zoals rivieren of wegen, die het oog van de kijker het beeld in laten reizen, om precies op het interessante punt uit te komen.
Kijk eens naar de foto hieronder, die een andere blik werpt op de Monument Valley. Ik heb de bochtige weg gebruikt als een leidende lijn die op de voorgrond begint en de kijker rechtstreeks naar de rotsformaties op de achtergrond leidt.
Er is een onmiskenbaar gevoel van afstand, maar ook van schaal. De grootte van de vrachtwagen die op de weg te zien is, geeft de kijker een heel goed idee van hoe uitgestrekt de scène is.
Een klein technisch geheugensteuntje
In landschapsfotografie wil je dat het hele beeld scherp is – van voorgrond tot achtergrond. Om dit te bereiken, moet u het diafragma sluiten (kies een hoger f-getal zoals f8 en hoger).
Dit vereist een langere sluitertijd, maar het zou geen probleem moeten zijn aangezien u uw camera toch op een statief hebt staan.
Klinkt het moeilijk?
Regel van derden, interessante objecten in elk gebied van voorgrond, middengrond, achtergrond en leidende lijnen in één foto? Je vraagt je misschien af of het überhaupt mogelijk is.
Het antwoord is ja.
Volg gewoon het kader in 3 stappen om een gevoel van schaal en diepte aan je landschapsfoto’s toe te voegen.
- Stap #1 – Identificeer interessante objecten in ten minste twee gebieden van voorgrond, middenachtergrond en achtergrond
- Stap #2 – Schik de interessante objecten die je in stap 1 hebt geïdentificeerd, volgens de Regel van Derden of de Gulden Snede.
- Stap #3 – Lijn de leidende lijnen (natuurlijk of door de mens gemaakt) van de scène uit met de rest van de compositie.
(Bekijk ook De compositie checklist voor landschappen).
Dit zijn vaardigheden die je niet van de ene op de andere dag kunt leren, maar als je erop uitgaat en zo veel mogelijk fotografeert, worden ze je tweede natuur.
De portfolio’s van je favoriete landschapsfotografen (of zelfs schilders!) zullen je ook enorm helpen. Wees niet bang om een idee of twee te stelen. Iedereen deed het voordat ze hun eigen stijl bedachten.