DecoratieEdit
Het passepartout is bij leken vooral bekend omdat het wordt gebruikt als extra versiering om het uiterlijk van een ingelijst stuk te verfraaien, soms in combinatie met een lijst of, wat zeldzamer is, met voeringen van houten lijstwerk met een stoffen oppervlak. Hoewel passepartouts gewoonlijk slechts één opening per laag hebben, kunnen zij er geen hebben als een afbeelding “zwevend” of “van boven” is gemonteerd (bovenop het passepartout geplaatst), en passepartouts met twee of meer bestaan, vaker bij foto’s van de familie of foto’s van afzonderlijke familieleden type dan bij andere soorten kunstwerken. Als het passepartout of de passepartouts zorgvuldig op elkaar zijn afgestemd en goed geproportioneerd zijn, dienen zij gewoonlijk om de blik naar het ingelijste werk of naar een bepaald hoofdelement van het werk te leiden. Hoewel het passepartout gewoonlijk wordt beschouwd als iets dat het kunstwerk zo goed mogelijk aanvult of aftekent, of er niet mee interfereert of concurreert (neutraal gekleurde passepartouts genieten vaak de voorkeur in kunstgalerieën van hoge kwaliteit), zijn er enkele voorbeelden waarbij het passepartout door de kunstenaar wordt beschouwd als een deel van het kunstwerk. Matten kunnen worden versierd zoals hieronder beschreven, worden gebruikt als ondergrond voor de voortzetting van het kunstwerk erin, of kunnen driedimensionale aspecten bevatten, hoewel de laatste twee hoogst ongebruikelijk zijn.
Matten zijn vrij aanpasbaar in visuele zin. Aangezien zij typisch vrij dun zijn (de in Amerika gemaakte matten zijn gewoonlijk 1/16 van een duim dik, bijvoorbeeld), kunnen zij worden gesneden om binnen een vertoning te “stapelen”, toestaand voor dubbele, drievoudige of viervoudige het matteren, of zelfs toestaand voor een filet tussen matten. Matten zijn verkrijgbaar in talrijke kleuren en tinten en, minder gebruikelijk, in voorgedrukte patronen of ontwerpen. De matten kunnen gemakkelijk worden gevonden of worden gewijzigd om verdere decoratieve eigenschappen, zoals een stoffen bekleding (meestal linnen of zijde, hoewel de matten met leerbekleding of diverse andere soorten stoffen bekleding ook bij sommige bedrijven verkrijgbaar zijn) of andere decoratieve bekledingen of coatings (zoals metaalbekledingen, of geweven en gedessineerde bekledingen die rijstpapier kunnen omvatten) op te nemen.
Omdat de mat dun is, maar niet scheermesdun, kan hij ook worden gesneden (traditioneel met de hand, hoewel er ook gecomputeriseerde mat-snijsystemen zijn ontwikkeld), om een ontwerp te krijgen, zoals belettering of een eenvoudige afbeelding; omdat het snijden voornamelijk bestaat uit het wegsnijden van een klein deel van de bovenste decoratieve laag van de mat, betekent dit dat het gesneden ontwerp te zien zal zijn als de kleur van de kern van de mat. (Er zijn voorbeelden geweest van schuurpapier dat werd gebruikt om in de mat te schuren en de kern zichtbaar te maken, of insnijdingen die in de mat werden gemaakt met hetzelfde resultaat). De meeste matten zijn verkrijgbaar met een witte kern, een zwarte kern of een standaard (crèmekleurige) kern, maar een handvol matten is ook verkrijgbaar met een felgroene, rode, gele of blauwe kern.
De meeste passepartouts zijn over het algemeen rechthoekig van vorm, met een rechthoekige opening, naast de vrij gebruikelijke ovale, ovaal geaperde passepartouts die zijn ontworpen om bij ovale lijsten te passen, zijn er ook zeer ongebruikelijke voorbeelden van passepartouts in andere vormen.
Matten zijn, op enkele uitzonderingen na, gemaakt van materiaal op papierbasis. Ze zijn over het algemeen goed bestand tegen kleine toevoegingen aan het oppervlak, waaronder inkt en verf (een zeer grote verscheidenheid van andere media, met inbegrip van fumage, zijn gebruikt); met doek beklede matten kunnen ook voorwerpen hebben zoals spelden, vlaggen of lappen stof die erop zijn gespeld of genaaid, een techniek die vaak wordt gebruikt bij het schaduwboksen om te voorkomen dat voorwerpen op de achterkant moeten worden gelijmd. Het is ook mogelijk om een kleine metalen plaat op het oppervlak van een mat aan te brengen. Dergelijke plaatjes zijn meestal van messing, en kunnen ook op de schilderijlijst zelf worden aangebracht als de lijst van hout is gemaakt.
Een veel voorkomende vorm van decoratie op matten zonder doeklaag is de Franse lijn of lijn, en het Franse paneel of paneel. Een Franse lijn of lijn is een lijn getekend op de mat, meestal in inkt of verf en meestal getekend om een volledige rechthoek of vierkant rond de opening in de mat te vormen. Het wordt gebruikt als extra versiering om de blik naar het midden van de voorstelling te helpen trekken, en kan worden gedaan met potlood of elke kleur inkt of verf, inclusief metaalinkten. Een Frans paneel of paneel is vergelijkbaar met een Franse lijn, met de uitzondering dat het dikker is, gevormd uit decoratief materiaal variërend van bladgoud tot een ontwerp in inkt of verf. Typisch een geschilderde Franse paneel zal worden gedaan in waterverf, die ook soms aangeduid als een aquarel panel.
Gelijkaardig aan een Franse lijn, is een V-Groove. Een V-groef is een dunne snede in de mat rond de rand van de opening, waardoor de kern zichtbaar wordt. Het wordt voor ongeveer hetzelfde doel gebruikt als de French Line.
De meest gebruikte passe-partout heeft een gelijke marge over de gehele lengte. Op kunstwerken met het visuele centrum lager dan het werkelijke centrum,. Onderkant verzwaring, of off-sets worden vaak gebruikt in het matteren. De ondermarge wordt groter gemaakt dan de zij- en bovenmarge. Wanneer je naar een afbeelding kijkt, hebben de ogen de neiging zich hoger te centreren dan het fysieke centrum van de afbeelding. Door een grotere ondermarge te maken en het passe-partout te verschuiven, wordt de blik naar het midden van de afbeelding getrokken. Top Center is een deelverzameling van bodemweging waarbij de boven- en zijmarges gelijk zijn, wat een visueel aantrekkelijk effect geeft. Dit is met name het geval bij passepartouts waarbij de randen niet gelijk zijn, zoals een 11×14 met een 8×10 opening.
ProtectionEdit
Bij het inlijsten van archivalische of conserverende afbeeldingen hebben passepartouts een aantal belangrijke functies. Een van de belangrijkste functies is dat het het glas scheidt van de kunst of het document dat wordt ingelijst; dit is in de eerste plaats belangrijk omdat eventuele condensatie die zich ontwikkelt aan de binnenkant van het glas kan worden overgedragen op het stuk als ze niet gescheiden zijn, wat resulteert in waterschade, schimmel of meeldauw. Foto’s moeten ook van het glas worden gescheiden omdat het oppervlak van foto’s bijzonder gemakkelijk kan worden beschadigd en zelfs van het oorspronkelijke papier kan loslaten en aan het glas kan blijven kleven als het nat is; om deze reden moet elke ingelijste foto van waarde zo worden ingelijst dat het glas niet direct in contact komt met de foto. Bovendien kunnen sommige soorten kunst, zoals pastels of krijttekeningen, gemakkelijk vlekken maken en moeten om die reden van het glas worden gescheiden.
Een andere belangrijke functie van de passe-partout bij archivistische inlijstingen (waarbij de gebruikte passe-partouts van zuurvrij en lignine-vrij papier zijn gemaakt) speelt een rol tijdens het montageproces. Bij archivistische inlijstingen worden papieren voorwerpen gewoonlijk niet vastgelijmd op de drager, omdat dit verhindert dat iemand in de toekomst ze veilig en gemakkelijk kan verwijderen om beschadigde lijsten, dragers of matten te vervangen, en het kan de restauratie van een beschadigd document of kunststuk bemoeilijken. Gewoonlijk worden dergelijke voorwerpen op hun plaats gehouden tegen de drager met mylar “fotohoeken” (kleine driehoekige zakjes waarin de hoeken van het papier worden gestoken). Het extra gewicht van het passepartout kan helpen om het werk op zijn plaats te houden, terwijl het ook helpt om de achterkant en de fotohoeken te verbergen. Bij archivistische inlijstingen worden de passe-partouts niet op het stuk of de drager gelijmd, maar met plakband aan de drager “gescharnierd”, hoewel de passe-partouts, als er meer dan één passe-partout wordt gebruikt, meestal aan elkaar worden gelijmd.