Alai

Wat veroorzaakt een vitamine D-tekort?

De klassieke ziekten van een vitamine D-tekort zijn rachitis en osteomalacie.

Rachitis komt voor bij kinderen met een vitamine D-tekort en is een botziekte die wordt gekenmerkt door verweking en verzwakking van de botten. Er is een verlies van calcium en fosfaat uit de botten, wat uiteindelijk leidt tot vernietiging van de ondersteunende matrix. vitamine D-tekort wordt niet alleen veroorzaakt door een gebrek aan blootstelling aan zonlicht, maar kan ook het gevolg zijn van andere factoren, waaronder:

• Dieetkundig gebrek aan vitamine D, vooral bij mensen met een vegetarisch dieet die geen melkproducten of voedingsmiddelen van dierlijke oorsprong drinken. Mensen met een melkallergie of lactose-intolerantie lopen ook risico.
• Geassocieerde medische aandoeningen die de opname van vitamine D uit het spijsverteringskanaal beïnvloeden.
• Nieraandoeningen die de omzetting van vitamine D3 in zijn actieve hormoonvorm verhinderen.

Bij volwassenen kan een tekort aan vitamine D leiden tot osteomalacie, wat resulteert in spierzwakte, botpijn en botbreuken. Aanvankelijk kunnen de symptomen van spierzwakte en botpijn subtiel zijn en onopgemerkt blijven. Een langdurig ongecorrigeerd vitamine D-tekort kan leiden tot osteoporose.

Nu zijn er enkele studies gepubliceerd die wijzen op mogelijke gunstige effecten van blootstelling aan de zon bij de preventie of verbetering van het resultaat van een aantal ziekten, waaronder borst-, prostaat- en colorectale kanker, auto-immuunziekten zoals non-Hodgkin-lymfoom en multiple sclerose, hart- en vaatziekten en diabetes. De mechanismen die aan dit verband ten grondslag liggen, worden nog onderzocht. Er is momenteel onvoldoende bewijs om aanbevelingen te doen met betrekking tot vitamine D en deze ziekten, maar aanbevelingen moeten worden herzien wanneer nieuw bewijs beschikbaar komt.

Wie loopt het risico op een vitamine D-tekort?

Voor de meeste mensen is het consumeren van vitamine D-bevattende of met vitamine D verrijkte voedingsmiddelen en voldoende blootstelling aan zonlicht voldoende om een gezond vitamine D-niveau te handhaven. Er zijn echter verschillende groepen mensen die voedingssupplementen en/of monitoring van de vitamine D-spiegel nodig hebben om er zeker van te zijn dat ze geen tekort krijgen. Bloedtesten kunnen echter misleidend zijn, omdat het normale niveau afhangt van de tijd van het jaar – men heeft aan het eind van de zomer een hoog niveau nodig om ervoor te zorgen dat de vitaminevoorraad de winter doorkomt. Een laag peil aan het eind van de winter kan heel normaal zijn. De bloedtesten zijn ook vrij duur (ongeveer $50 per test in Nieuw-Zeeland).

• oudere mensen – naarmate mensen ouder worden (>50 jaar) kan de huid vitamine D3 niet meer zo efficiënt synthetiseren en is de nier minder goed in staat vitamine D3 om te zetten in zijn actieve vorm. Geschat wordt dat maar liefst 30-40% van de oudere volwassenen met heupfracturen een vitamine D-tekort heeft.
• Mensen met beperkte blootstelling aan de zon – mensen die om religieuze redenen gewaden en hoofdbedekking dragen, aan huis of kantoor gebonden personen, mensen die in Noord-Europa of het zuiden van Nieuw-Zeeland wonen.
• Donkerder gekleurde mensen – deze mensen hebben een hoog gehalte aan melaninepigment, waardoor de huid in feite minder goed in staat is vitamine D uit zonlicht aan te maken.
• Sommige mensen ontwikkelen huidziekten op plaatsen die aan de zon worden blootgesteld, en moeten deze daarom vermijden.
• Zuigelingen die uitsluitend borstvoeding krijgen – de behoefte aan vitamine D wordt niet alleen door menselijke (borst)melk gedekt. In de VS wordt na de leeftijd van 2 maanden suppletie aanbevolen, tenzij de zuigeling wordt gespeend om met vitamine D verrijkte melkvoeding te krijgen. In Australië en Nieuw-Zeeland wordt aangenomen dat zeer korte periodes van UV-blootstelling vóór 10 uur ’s ochtends en na 4 uur ’s middags de zuigeling voldoende zonlicht geven om gezonde vitamine D-spiegels te handhaven, zelfs met het gebruik van zonbescherming.
• De vitamine D-spiegels zijn lager bij zwaarlijvige mensen en mensen met metabole en insulineresistentiesyndromen.
• Vetstofwisselingsstoornissen – vitamine D is een vetoplosbare vitamine, dus mensen met een verminderde vetopname in de voeding lopen een risico.

Normaal regelmatig gebruik van zonnebrandcrème wordt in de meeste studies niet in verband gebracht met vitamine D-insufficiëntie (Matsouka e.a. 1987, Farrerons e.a. 2001, Marks e.a. 1995, Norval e.a. 2009). Dit kan komen doordat er onvoldoende zonnebrandcrème wordt aangebracht en zonnebrandcrèmegebruikers zichzelf mogelijk aan meer zon blootstellen dan niet-gebruikers (Im et al 2010).

Wat is de dosis van supplementaire vitamine D?

Supplementaire vitamine D kan in twee vormen worden ingenomen: vitamine D2 en vitamine D3.

• Vitamine D2 (ergocalciferol): de dosis is 400 tot 1000 iu per dag.
• Vitamine D3 (colecalciferol): de gebruikelijke dosis is 1,25 mg (50.000 iu) eenmaal per maand.

Kan je te veel vitamine D krijgen?

Te veel vitamine D kan toxiciteit veroorzaken die resulteert in misselijkheid, braken, slechte eetlust, constipatie, zwakte en gewichtsverlies. Het kan ook het calciumgehalte in het bloed verhogen, waardoor mentale statusveranderingen zoals verwardheid en hartritmestoornissen kunnen ontstaan.

Blootstelling aan de zon zal waarschijnlijk niet leiden tot vitamine D-vergiftiging. Andere stoffen die in de huid worden geproduceerd, beschermen het lichaam tegen de aanmaak van te veel vitamine D tijdens perioden van langdurige blootstelling aan de zon. Vitamine D-vergiftiging treedt waarschijnlijk op bij overdosering van vitamine D-supplementen. Mensen die vitamine D-supplementen nemen moeten nooit de aanbevolen dosis overschrijden en moeten bewust gemaakt worden van de neveneffecten van een vitamine D-overdosis.

Waarom zeggen dermatologen dat onbeschermde blootstelling aan de zon onveilig is om vitamine D te stimuleren?

UVB-straling heeft het dubbele effect van het bevorderen van vitamine D3-synthese in de huid (die verder kan worden omgezet in 1,25(OH)2D3) en het verhogen van DNA-schade, wat leidt tot huidkanker. Hoewel UVR dus een efficiënt middel kan zijn om in de voedingsbehoefte aan vitamine D te voorzien, kan het voordeel voor de huid teniet worden gedaan door het verhoogde risico op mutaties.1

Note:

• De kindertijd is een kritieke periode voor het verminderen van de blootstelling aan ultraviolette straling en het levenslange risico op huidkanker.2
• De gevoeligheid voor UVB-straling verschilt van individu tot individu, waardoor sommigen een lage vitamine D-status hebben ondanks overvloedige blootstelling aan de zon.3
• De risico’s van een hoge blootstelling aan de zon die leidt tot huidkanker, kunnen niet worden tegengegaan door een hoge vitamine D-status.4
• Hoewel zonnebrandcrèmes de door de zon veroorzaakte productie van cutaan previtamine D3 op theoretische gronden of indien toegediend onder strikt gecontroleerde omstandigheden bijna volledig zouden kunnen blokkeren, is in de praktijk niet aangetoond dat zij dit doen.5
• Blootstelling aan een kleine hoeveelheid UV leidt tot productie van vitamine D zonder zonnebrand. Blootstelling aan een hogere dosis resulteert niet in grotere hoeveelheden vitamine D – in plaats daarvan worden inactief luminsterol en tachysterol geproduceerd. Maar blootstelling aan grote doses UV leidt tot zonnebrand met blaarvorming en vervelling.6