Alai

De beschuldigingen dat komiek Bill Cosby sinds de jaren zeventig meerdere vrouwen heeft gedrogeerd en verkracht, hebben een controversiële psychologische term aan de oppervlakte gebracht: somnofilie, een fetisj voor seks met een slapend persoon.

De definitie is eenvoudig genoeg – somnofilie is soms bekend onder de bijnaam Doornroosje-syndroom. Maar het gebruik van de term is heel anders in de psychologie en in het rechtssysteem. In feite zijn seksuele fetisjen, of parafilieën een heet hangijzer in de psychologische gemeenschap.

“Parafilieën en dingen als seksueel sadisme worden niet echt gebruikt door psychologen en therapeuten,” zei Anna Randall, een klinisch psycholoog en seksuoloog die praktiseert in San Francisco en Silicon Valley. “We stellen daar over het algemeen geen diagnose bij.”

Fetisj versus stoornis

In de laatste versie van het Diagnostic and Statistical Manual (DSM), de geestelijke gezondheid “bijbel” gepubliceerd door de American Psychiatric Association, worden ongewone seksuele fixaties beschreven als parafilieën. Deze categorie omvat alles van het goedaardige (zeg, een obsessie voor schoenen) tot het gevaarlijke (pedofilie).

Als iemand het prima vindt met zijn schoenenfetisj, is dat geen geestelijke stoornis. Als de fixatie echter verontrustend is voor een persoon, of als anderen er schade van ondervinden, dan is er sprake van een parafiele stoornis.

Veel professionals in de geestelijke gezondheidszorg zien het onderscheid “schade berokkenen aan anderen” als een vertroebeling van de norm, waarbij criminaliteit wordt verward met geestesziekten. Als iemand andere mensen schaadt in de naam van een fetisj, is de fetisj zelf zelden het probleem, vertelde Randall aan Live Science.

“Als iemand iets doet dat de persoonlijke rechten van mensen schendt, is de kans groter dat ze een antisociale persoonlijkheidsstoornis hebben, of dat ze een psychopaat of een sociopaat zijn – waarbij ze ofwel niet weten wat goed of fout is, of het kan ze niet schelen,” zei ze.

Zo ook, zei ze, weerspiegelt een “seksverslaving” meestal een onderliggend probleem zoals manie, obsessief-compulsieve stoornis of attention-deficit/hyperactivity disorder (ADHD).

Sex “is niet het probleem, het is een symptoom,” zei Randall.

Cosby beschuldigingen

Cosby zou Quaaludes en Benadryl hebben gebruikt om vrouwen te drogeren en te verkrachten. Fragmenten van een verklaring uit 2005 waarin Cosby toegaf deze drugs te hebben gekocht, werden vorige week vrijgegeven in antwoord op een verzoek van Associated Press. Cosby houdt vol dat de vrouwen instemden met de drugs en de ontmoetingen.

In reactie op de vrijgave van de uittreksels uit de depositie, bracht de advocaat van een van de vermeende slachtoffers, Andrea Constand, somnofilie ter sprake. De advocaat, Dolores Troiani, vroeg om de volledige transcripties vrij te geven, zeggende dat ze vragen en antwoorden met Cosby bevatten over aanvullende seksuele interacties, volgens Yahoo News.

“Hoewel sommige van de vrouwen consensuele relaties aangingen met Cosby, onderbouwden hun verslagen de vermeende voorliefde van de verdachte voor somnofilie,” schreef Troiani.

De verkrachtingsbeschuldigingen hebben echter misschien weinig te maken met somnofilie. Als Cosby schuldig is, is het mogelijk dat hij fantasieën had over seks met slapende vrouwen, zei Randall. Het is ook mogelijk dat de drugs gewoon een manier waren om te voorkomen dat de vrouwen terugvochten.

“Als we zouden zeggen dat elke student die seks heeft met een dronken meisje een somnofiliac is, zou dat een vrij grote rek zijn,” zei Randall. “Of dat iedereen die iemand in de kroeg drogeert met een roofie een somnofiel is. We zouden een heleboel somnofilie hebben.”

In feite, zei Randall, wordt somnofilie zelden gezien in de klinische praktijk. “Dit staat niet in de top 10 van veel voorkomende fetisjen,” zei ze.

Uiteindelijk is somnofilie een bijzaak in de vraag of Cosby schuldig of onschuldig is, zei Randall.

“Aan het eind van de dag,” zei ze, “is dit een kwestie van toestemming.”

Volg Stephanie Pappas op Twitter en Google+. Volg ons @livescience, Facebook & Google+. Origineel artikel op Live Science.