Alai

Share

Wanneer je “milieutoxines” hoort, denk je aan kerncentrales en rookspuwende fabrieken. Als je hoort dat deze giftige stoffen in je auto of make-up kunnen zitten, is dat een harde pil om te slikken. Maar, hoe giftig zijn deze chemicaliën eigenlijk? Endocrinoloog Shirisha Avadhanula, MD, geeft details in deze V&A.

Vraag. Hoe beïnvloeden milieugiffen onze gezondheid?

A. De blootstelling aan hormoonverstorende chemicaliën (EDC’s), ook wel hormoonverstorende chemicaliën genoemd, in het milieu is alomtegenwoordig. Ons endocriene systeem omvat verschillende klieren – zoals de schildklier of de hypofyse – die hormonen produceren. Deze hormonen helpen bij het reguleren van lichaamsfuncties. Toxinen zijn kunstmatige chemische stoffen die de goede werking van onze hormonen verstoren.

EDC’s veroorzaken verstoring op cellulair niveau op elk punt in het hormonale proces, van de klier die het hormoon produceert tot het weefsel dat het hormoon ontvangt en vele punten daartussen. We moeten nog veel leren over hoe de verstoring optreedt, maar we weten dat het gebeurt. Studies hebben EDCs in verband gebracht met kanker, hartproblemen en voortplantingsproblemen.

Q. Hoe vaak komt blootstelling aan EDCs voor?

A. Ik las onlangs dat we elke dag onbewust worden blootgesteld aan honderden EDC’s – ze zijn werkelijk overal. Aangezien we bijna 800 chemicaliën kennen waarvan vermoed wordt dat ze hormoonverstorend werken, denk ik dat het veilig is om te zeggen dat EDCs een wereldwijde gezondheidscrisis aan het worden zijn. Uw dagelijkse contactpunten kunnen zijn:

• luchtzakken.
• sigarettenrook.
• cosmetica.
• voedsel.
• detergenten.
• verpakkingen.
• Plastic bekers en borden.
• Speelgoed.

We weten dat deze chemicaliën in ons lichaam zitten omdat studies EDC’s hebben aangetoond in bloed, urine en moedermelk. Ze hopen zich op in de loop van de tijd door consequente blootstelling aan kleine hoeveelheden.

Q. Wat is het verband tussen hormoonontregelaars en kanker?

A. Het voorschrijven van diethylstilbestrol (DES, een synthetisch oestrogeen) aan miljoenen vrouwen ter voorkoming van dreigende miskramen tussen 1940 en 1971 leidde tot de ontwikkeling van clear cell carcinoma bij dochters van moeders die aan DES waren blootgesteld.

Die medicatie wordt uiteraard niet meer gebruikt, maar het was een kanarie in een kolenmijn als het gaat om EDC’s en kanker. EDC’s spelen waarschijnlijk een rol bij:

• Eierstokkanker.
• Prostaatkanker.
• Borstkanker.

Hoe hebben EDC’s invloed op zwangerschap en voortplanting?

A. In de jaren 1900 zagen schapenboeren een afname in de voortplanting van de kudde zonder bekende oorzaak. Ze realiseerden zich dat een stof in het voer onvruchtbaarheid bij de schapen veroorzaakte.

Sindsdien leerden wetenschappers dat blootstelling aan een nu verboden chemische stof, PCB genaamd, de vruchtbaarheid bij ratten beïnvloedde. Onderzoek suggereert dat EDC’s elk stadium van de biologische voortplanting kunnen verstoren. Maar we hebben meer studies nodig om te bepalen of EDC’s kunnen bijdragen aan:

• Vroegere menopauze.
• Verminderde spermakwaliteit.
• Vertiliteitsproblemen.

Q. Zijn er andere bekende gezondheidsproblemen met hormoonverstorende stoffen?

A. Er zijn aanwijzingen dat EDC’s verband houden met:

• Diabetes: Wetenschappers hebben een verband gevonden tussen de chemische stof DDE en diabetes. DDE wordt geproduceerd wanneer het lichaam DDT afbreekt (een pesticide verboden in 1972 maar nog steeds aanwezig in onze natuurlijke omgeving), evenals EDC-niveaus en obesitas.
• Hartziekten: Sommige diermodellen hebben aangetoond dat EDC’s een negatieve invloed kunnen hebben op de cardiovasculaire gezondheid.
• Obesitas: Blootstelling aan BPA (een industriële chemische stof die in plastics voorkomt), ftalaten (ook gebruikt in plastics), arsenicum en verschillende andere EDC’s hebben aantoonbaar effect op stofwisselingsstoornissen (zoals diabetes en obesitas) in cellulaire en diermodellen.

Hoe identificeren en vermijden we milieutoxines?

A. Eerlijk gezegd is het onrealistisch om ze volledig te vermijden. Ik raad u aan zorgvuldig te zijn met wat u op of in uw lichaam stopt om uw blootstelling te verminderen.

Veel merken doen een bewuste poging om chemicaliën te vermijden. Deze trend zal doorzetten wanneer consumenten meer natuurlijke producten eisen door bij verantwoordelijke producenten te kopen. De Environmental Working Group is een geweldige bron en biedt nuttige gidsen voor consumenten.

Zoek bij het kiezen van producten naar etiketten waarop staat:

• Parabeenvrij.
• Phthalaatvrij.
• BPA-vrij.

Andere mogelijk gunstige stappen:

• Drink kraanwater in plaats van flessenwater (tests tonen aan dat flessenwater vaak schadelijke chemicaliën en bacteriën bevat).
• Vermijd pesticiden door waar mogelijk biologisch voedsel te kiezen.
• Kies natuurlijke schoonmaakmiddelen voor uw huis.

Share

EDC hormoonverstorende hormoonontregelaars toxines