De Dalai Lama heeft zaterdag de 80ste verjaardag gevierd van zijn troonsbestijging als spiritueel leider van Tibet, een functie die hij bijna volledig in ballingschap bekleedt en die voortdurend het doelwit is van verguizing door de Chinese staat.
Honderden kilometers van Lhasa’s imposante 1000-kamers tellende Potala paleis, dient de sandalen dragende monnik nu zijn mede-Tibetaanse ballingen vanuit Dharamsala in de uitlopers van de Indiase Himalaya.
Hij blijft het universeel erkende gezicht van de beweging voor Tibetaanse autonomie, maar de wereldwijde schijnwerpers die hij genoot na het winnen van de Nobelprijs voor de Vrede in 1989 zijn afgenomen en de stortvloed van uitnodigingen om te hobbyen met wereldleiders en Hollywood-sterren is vertraagd.
Deel omdat de ouder wordende leider zijn straffe reisschema heeft teruggeschroefd, maar ook door de groeiende economische en politieke invloed van China.
Beijing beschuldigt de 84-jarige Dalai Lama ervan China te willen opsplitsen, en noemt hem regelmatig een “wolf in monnikskleed”.
Zijn kantoor zei dat er geen herdenking van de verjaardag zou zijn en een voor maart gepland onderrichtsevenement — dat gewoonlijk toegewijden uit de hele wereld zou aantrekken — is geannuleerd uit vrees voor het coronavirus.
Geboren in een boerengezin in het Tibetaanse dorp Taksar op 6 juli 1935, werd hij op tweejarige leeftijd geïdentificeerd als de incarnatie van de hoogste religieuze leider van het Tibetaanse boeddhisme nadat hij voorwerpen had uitgezocht die toebehoorden aan zijn voorganger.
Hij kreeg de naam Jetsun Jamphel Ngawang Lobsang Yeshe Tenzin Gyatso — Heilige Heer, Zachte Glorie, Mededogende Verdediger van het Geloof en Oceaan van Wijsheid — en twee jaar later arriveerde hij in Lhasa waar hij formeel werd getroond als de 14e Dalai Lama.
In 1950, 15 jaar oud, werd hij inderhaast tot staatshoofd getroond nadat het Chinese leger Tibet was binnengevallen.
De volgende negen jaar probeerde hij de Tibetanen buiten schot te houden. Maar deze poging mislukte in 1959 toen China een volksopstand neersloeg.
Bang voor zijn leven trok de jonge monnik door de Himalaya, vergezeld van een 37-koppig gevolg, en stak over naar ballingschap in India.
Daar zette hij een regering in ballingschap op en lanceerde een campagne om Tibet terug te veroveren die zich geleidelijk ontwikkelde tot een pleidooi voor meer autonomie – de zogenaamde “middenweg”-benadering.
-Opvolger? –
Het is onduidelijk hoe, of zelfs of, de huidige Dalai Lama’s opvolger zal worden genoemd, maar weinig religieuze leiders hebben zo lang over de zaak moeten nadenken.
De eeuwenoude praktijk vereist dat oudere monniken soms honderden jonge jongens ondervragen om te zien of zij voorwerpen herkennen die aan de Dalai Lama hebben toebehoord en er een uitkiezen als reïncarnatie.
Maar de 14e Dalai Lama kondigde in 2011 aan dat hij de laatste zou kunnen zijn, in een poging om elke poging van China om zijn eigen opvolger te benoemen, te voorkomen.
De formele onderhandelingen met Beijing liepen in 2010 spaak, nadat er geen vooruitgang was geboekt.
Het jaar daarop kondigde de Dalai Lama aan dat hij zich terugtrok uit de politiek, waarmee een einde kwam aan een eeuwenlange Tibetaanse traditie om plaats te maken voor een nieuwe leider, gekozen door Tibetanen in ballingschap over de hele wereld.