Wat gebeurt er met het zenuwstelsel als we gestrest zijn?
Ons autonome zenuwstelsel of ANS (onderdeel van ons centrale zenuwstelsel) is een regelsysteem dat verantwoordelijk is voor het regelen van al onze onbewuste lichaamsfuncties, waaronder onze hartslag, spijsvertering, ademhalingsfrequentie, urineren en seksuele opwinding. Het is verdeeld in twee systemen: het sympathische zenuwstelsel (SNS) en het parasympathische zenuwstelsel (PNS).
Onze sympathische zenuwstelsel heeft een directe rol in onze fysieke reactie op stress en genereert wat bekend staat als onze vecht-of-vluchtreactie. Dit is een natuurlijke evolutionaire reactie die is ontworpen om ons te beschermen tegen gevaar door ons aan te moedigen het gevaar te ontvluchten of te vechten – fight or flight. Terwijl deze reactie historisch gezien voor ons van overlevingswaarde was, is het in de huidige maatschappij vaak niet de meest geschikte reactie op de situatie, omdat we tegenwoordig vaak gestrest zijn door de hoge eisen op het werk of de overweldigende verantwoordelijkheden van het gezin.
Er zijn twee hoofdtypen stress; acute stress en chronische stress. Acute stress is de onmiddellijke reactie op een bedreigende situatie. Zodra de dreiging voorbij is, keren onze stresshormonen terug naar normale niveaus zonder langdurige gevolgen. Sommigen geloven dat kleine hoeveelheden acute stress zelfs gunstig zijn voor de prestaties van je hersenen. Dat komt omdat adrenaline en noradrenaline worden aangemaakt als gevolg van stress, waardoor extreme opwinding ontstaat die je helpt om in een noodsituatie snel te denken en te handelen. Deze hormonen blijven echter niet lang hangen, ze lossen snel op nadat ze zijn aangemaakt.
Chronische stress is voortdurende aanhoudende stress die vaak niet wordt uitgelokt door gevaar of een levensbedreigende situatie. Chronische stress kan leiden tot langdurige schade in het lichaam en zo lichamelijke symptomen veroorzaken zoals hoofdpijn en constipatie, maar ook algemene slijtage. Wat chronische stress zo schadelijk maakt voor onze gezondheid en voor ons lichaam is de aanwezigheid van een derde stresshormoon, cortisol genaamd. In tegenstelling tot adrenaline en noradrenaline, kan cortisol de hele dag door je lichaam blijven hangen. Een te hoog cortisolniveau kan leiden tot een aantal lichamelijke gezondheidsproblemen, zoals spijsverteringsproblemen, ontstekingen, gewichtstoename, hormonale onevenwichtigheden, hartziekten en diabetes.
Stress en je hersenen
Cortisol kan ook je hersenen op even schadelijke manieren beïnvloeden; wanneer de stressrespons wordt geactiveerd, sturen de hersenen een signaal naar je bijnieren om adrenaline vrij te geven. Zodra adrenaline vrijkomt, komen de lichamelijke symptomen van stress naar voren: hoge bloeddruk, verhoogde hartslag en verhoogde bloedsuikerspiegel. De hersenen sturen ook een ander signaal, dit keer naar de hypofyse onderin de hersenen, om cortisol af te geven.
We hebben al gekeken naar enkele van de manieren waarop cortisol het lichaam kan beschadigen, maar er zijn ook een aantal manieren waarop het de hersenen kan beschadigen. Chronische stress kan de cellen in de hippocampus doden en de hersenen voortijdig verouderen. Dit gebeurt door de werking van cortisol dat zich naar de hersenen verplaatst en zich bindt aan de receptoren in de neuronen. Dit moedigt de neuronen aan om meer calcium toe te laten en deze overbelasting van calcium zorgt ervoor dat de neuronen overprikkeld raken, te vaak vuren en afsterven.
Wat meer is, een studie uit 2012 van de Yale University wees uit dat chronische stress en depressie het hersenvolume kunnen verminderen, wat kan leiden tot een slechtere cognitie en emotionele functie. Voortdurende stress stopt ook de productie van nieuwe neuronen in de hersenen, zodat het moeilijker wordt om de schade die stress heeft veroorzaakt te herstellen – helemaal niet goed voor de gezondheid van onze hersenen!
Wat raden we aan tegen stress?
Helaas is er niet één remedie die alles oplost als het gaat om stress, we moeten rekening houden met een verscheidenheid aan levensstijlfactoren en ook uitzoeken wat onze stress triggers eigenlijk zijn. Dit kan tijd en moeite kosten en kan frustrerend zijn, maar het is zeker de moeite waard. Ik raad ons stressmiddel Stress Relief Daytime aan om je te helpen wanneer de dingen overweldigend lijken. Met extracten van Valeriaan en Hop is dit de perfecte remedie om u te helpen met dat beetje extra ondersteuning wanneer u dat het meest nodig hebt.
1 https://bebrainfit.com/effects-chronic-stress-brain/
2 http://www.youramazingbrain.org/brainchanges/stressbrain.htm
3 https://www.sciencedaily.com/releases/2016/03/160309082807.htm
4 https://news.yale.edu/2012/08/12/yale-team-discovers-how-stress-and-depression-can-shrink-brain
5 http://www.medicaldaily.com/how-your-brain-copes-stress-396019