Reena Patel is gewend om de zorgen van anderen over haar zoon, Nishi, af te weren. “Omdat hij klein is, zeggen mensen: ‘Hij moet gewoon wat vlees eten,'” zegt ze. “Of, ‘Je moet hem wat eieren geven.’ Vroeger maakte me dat van streek, maar ik ben er nu heel nonchalant over geworden. Ik weet dat hij gelukkig en gezond is.”
Nishi is zes en als baby werd bij hem een zuivelallergie vastgesteld. Reena was al vegetariër en voelde zich al een tijdje ongemakkelijk bij het eten van dierlijke producten. Omdat haar zoontje nu min of meer standaard veganist was, sloot ze zich bij hem aan – en vandaag zijn de twee strikt plantaardig. Haar oudste zoon, Aarush, is acht en net als zijn vader vegetariër, maar hij overweegt veganist te worden. (Beide jongens zijn momenteel geobsedeerd door het opzetten van een online veganistisch snoepwinkeltje.)
Voor veel ouders is het idee om kinderen op te voeden met niets anders dan planten moeilijk te doorgronden. Iedereen die ooit moeite heeft gehad om een kind iets zo onschuldig als erwten te laten eten, zal waarschijnlijk weigeren om vissticks (eiwit) en yoghurt (calcium) te weren. Maar het aantal veganistische kinderen neemt toe in het Verenigd Koninkrijk. Niemand weet precies hoeveel het er zijn; volgens de meest recente cijfers van de Vegan Society zijn er ongeveer 600.000 veganisten in het land, tweemaal zoveel als twee jaar geleden – maar in dit cijfer zijn alleen de mensen boven de 15 opgenomen. Het is een sociale verschuiving die wordt aangedreven door bezorgdheid over gezondheid, milieu en dierenwelzijn, maar ook door ophefmakende campagnes zoals Veganuary, waarbij afgelopen januari bijna 168.500 mensen over de hele wereld vier weken lang afzagen van vlees, vis, eieren, zuivel en honing. Aangezien bijna de helft van alle Britse veganisten tussen 15 en 34 jaar oud is, gaat de Vegan Society ervan uit dat het aantal veganistische kinderen ook sterk toeneemt. Hoe doen hun gezinnen het?
Tamar Nussbacher-Lawrence’s nogal kieskeurige driejarige zoon heeft haar, of haar man Rob, niet van hun pas geadopteerde veganisme doen afbrengen. “Hij wil alleen toast, rijst, pasta, chips en fruit eten,” zegt ze. “Ik maak me er wel zorgen over, maar ik probeer geen gekke voedselopdringer te zijn – ik zorg er altijd voor dat ik hem aanbied wat we hebben. Misschien eet hij wel als hij 18 is,” lacht ze. Het echtpaar, dat de Inkwa Tattoo studio in Londen runt (Tamar is ook reflexologe), is sinds 18 maanden veganist, deels geïnspireerd door Rob’s Rastafarianisme (het hangt van de persoon af, maar veel Rastafari’s volgen een “italiaans” dieet en eten geen dierlijke producten). Na een proefperiode met rood vlees, stopten ze al snel met kip, vis en zuivel, en daarna met alle dierlijke producten. “We voelden ons gewoon beter, zowel lichamelijk als geestelijk. En hoe beter we ons voelden, hoe makkelijker het was om het te doen,” zegt Rob.
Een andere krachtige motivator was dat Tamar kort daarna zwanger werd. “We hebben een moeilijke weg afgelegd om kinderen te krijgen,” zegt ze. “Ik zeg niet: ‘Word veganist en je zult zwanger worden’. Maar ik ben gespecialiseerd in vruchtbaarheids- en zwangerschapsreflexologie, en ik vertel mijn cliënten dat, zelfs als je de kwaliteit van het vlees dat je koopt verbetert en er minder van eet, het een verschil zal maken voor je systeem.”
Tamar heeft twee stiefkinderen die buitenshuis vlees eten, maar niet als ze blijven logeren, en een acht maanden oude dochter die ze als veganist aan het spenen zijn. “Het begon toen ik vlees voor mijn zoon kocht en het de volgende ochtend nog wel houdbaar, maar helemaal bruin was. Het zette me aan het denken, wat stop ik door zijn keel?”
De verandering deed vrienden en familie van het stel opschrikken. “We hielden echt van vlees, en we aten en kookten er veel van – veel barbecues,” zegt Tamar. “Een paar mensen zeiden: ‘Je bent over een week weer terug’, omdat elke maaltijd die ik had, vlees moest bevatten,” voegt Rob toe. “Mijn vader runde in de jaren negentig een pop-up Jamaicaans restaurant: jerk chicken, stew pork, curry goat – elk soort dier dat je maar kunt bedenken, van koeienpoot tot varkenspoot tot ossenstaart. Dus toen ik daar uit kwam, schokte dat veel mensen.”
Zijn oudere jongens zijn 13 en 9, en voor hen was er een periode van aanpassing. “Mijn kinderen zeiden: ‘Kan ik nog steeds vlees eten?’ En dat kunnen ze,” zegt Rob. “Maar ze weten dat er geen vleesproducten in ons huis zijn. Geen om binnen te komen, geen om in onze magnetron, of onze oven of onze koelkast te gaan. Als ze naar buiten gaan, kunnen ze hun eigen keuzes maken. Ik wil niet dat ze zich geketend voelen door mijn beslissing. Ik kan alleen maar proberen ze te begeleiden door wat ik denk dat goed is.”
“We proberen dingen voor ze te maken die niet al te avontuurlijk zijn, zoals spaghetti bolognese, fajitas,” zegt Tamar. “En curry’s, rijst, gestoofde erwten, alles wat ze gewend zijn, maar dan zonder vlees,” voegt Rob toe. “Met veel Caribisch eten, kun je gewoon het vlees eruit halen en andere ingrediënten gebruiken. “
Ze hebben hun keuze uitgelegd aan hun jongens, waaronder de driejarige. “Ik vertel hem dat we geen dieren eten en dat dieren onze vrienden zijn. Ik denk niet dat hij oud genoeg is om het op een ander niveau te begrijpen. Of zorg, om eerlijk te zijn,” zegt Tamar.
Wat hun acht maanden oude dochter betreft, volgt het echtpaar een baby-led weaning aanpak, wat betekent dat ze haar gewoon een beetje van het veganistische voedsel geven dat ze eten. “Ze krijgt nog steeds borstvoeding, en tot ze één is, haalt ze daar het grootste deel van haar voeding uit,” zegt Tamar. “Ik zorg ervoor dat ze dingen als amandelboter, tahini en avocado heeft. Ik doe onderzoek en doe ideeën op over wat ik haar moet voeren. Met mijn driejarige waren we niet veganistisch, en ik deed al het puree maken en invriezen. Ik vind dit makkelijker. Ik geef haar gewoon wat toast met pindakaas en ze is tevreden.”
Erin Marrs woont in Kirkcaldy met haar man Paul, een professionele hockeyspeler, en hun twee zoons, Oliver van vijf en Charles van anderhalf jaar oud. Alle vier zijn ze veganist; de kinderen zijn “veganist sinds de conceptie”, zegt Erin. Ze bekeerde haar man, nadat ze eerst zuivel had opgegeven om haar volwassen acne te behandelen. “Hij stond helemaal niet te trappelen,” zegt ze, “maar wat ik iedereen vertel te doen is een favoriete maaltijd kiezen en die dan veganiseren. Ik leerde koken omdat er geen reden moest zijn waarom hij zou kunnen zeggen: ‘Ik mis iets.'”
Hoe meer Marrs leerde over dierenwelzijn, hoe meer het haar keuze onderstreepte. “Ik beschouwde mezelf als een dierenliefhebber, maar ik begon te leren over fabrieksboerderijen, over hoe onze consumptie van dieren gek is geworden. Als je het eenmaal ziet, kun je het niet meer afleren. Het kijken naar de documentaire Forks Over Knives was erg krachtig, en daarna Earthlings, die afschuwelijk is.” Zou ze zichzelf als activist beschouwen? “Ik ben meer een pacifistische veganist. Mensen vragen of het voor de gezondheid is of voor de dieren, en ik zeg beide.”
Hoewel beide sets grootouders erg ondersteunend zijn, heeft Marrs een aantal moeilijke gesprekken gehad met vrienden. “Ik heb zeker een oordeel gehad. Ik heb een vriendin die denkt dat het te extreem is. Ze vindt dat ik me niet genoeg verwen, terwijl ik nog maar één leven te leven heb – alsof het een enorm dieet is dat ik volg. Ze vraagt dan: ‘Wanneer is dat veganistische gedoe nou eens afgelopen?’ Maar ik lach het gewoon weg. Dat soort oordelen komt vaak van de mensen die zelf het meest geïnteresseerd of in tweestrijd zijn.”
Marrs’ Instagram-feed staat vol verleidelijke schalen met veelkleurige rauwe groenten en falafel, of soepen barstensvol wortels en greens – alles wordt vastgegrepen door kleine, mollige peuterhandjes. Elke dag verricht ze een aantal kleine wonderen. “s Ochtends gaan ze meestal eerst voor fruit. We maken een smoothiebowl of eten havermout. We maken vaak restjes voor de lunch, of een wrap met hummus en groenten, of een broodje met kikkererwtensalade. En dan een groot diner, zoals een grote buddha bowl met bruine rijst, veel groenten en een saus.”
Het is niet altijd even eenvoudig geweest. “Mijn oudste ging door een fase waarin hij erg kieskeurig was, rond zijn tweede of derde. Als je ze een veganistisch dieet geeft en ze eten geen groenten, raak je in paniek. Hij at alleen fruit, een hele ananas of bananen, de hele dag.” Marrs maakte zich minder zorgen dan ze zou hebben gedaan, omdat ze, net als veel veganistische moeders, de borstvoeding verlengde tot Oliver drie was – deels om te voorkomen dat ze een geschikte alternatieve drank moest vinden. Hij stopte toen Marrs weer zwanger werd.
Tot nu toe is Oliver nooit van het veganistische pad afgeweken. “Als iemand hem pindakaas op toast geeft, zal hij vragen of het brood veganistisch is. Hij is er erg duidelijk over en erg standvastig in zijn standpunt. Ik denk niet dat ik het hem heb opgedrongen, behalve dan dat ik hem heb uitgelegd waarom we zo eten.
“Toen hij eenmaal oud genoeg was om te weten dat mensen verschillende dingen aten, begon hij te vragen wat ze aten en wij vertelden hem: dat is een koe of een kip. Als we in de supermarkt langs de vleesbalie lopen, zegt hij: ‘Dat is een dooie kip.’ Hij is bij mijn familie geweest voor kalkoendiners. Hij weet dat het ooit een levend dier was, en hij heeft geen interesse om er een te eten.” Op het verjaardagsfeestje van een ander kind, leek hij het niet erg te vinden om de taart niet op te eten. “Ik zei alleen dat het niet veganistisch was, en hij zei, oké. Er was een trampoline, dus het had hem niet uitgemaakt om te gaan zitten eten.”
Het is belangrijk voor Marrs dat haar kinderen wel traktaties krijgen. “Mensen hebben gesuggereerd dat als hij 16 wordt, hij gewoon naar McDonald’s gaat en zich volpropt. Maar dat zal hij niet doen als hij niet het gevoel heeft dat hij iets mist. Als hij een veganistische donut wil, gaan we die halen.” Net als Patel krijgt Marrs af en toe opmerkingen over de lengte van haar oudste. “Mijn jongste is massief, maar mijn oudste zoon heeft een gemiddelde lengte en sommige mensen vragen of hij niet een beetje klein is. Ik weet niet of ze denken dat hij, omdat hij veganist is, niet groot en sterk zal worden.”
Jenny Liddle en haar man Ian promoten de festivals van Vegan Events UK; ze zijn al 20 jaar veganist. Haar dochter Emily is 14 en is veganist sinds haar geboorte (net als Marrs gaf Liddle borstvoeding tot Emily twee was). Het gezin is blij met de recente toename van veganistische eetgelegenheden en producten: dit jaar hebben de meeste supermarkten hun veganistische assortimenten gelanceerd of uitgebreid, terwijl de verkoop van vleesvrije voedingsmiddelen volgens Mintel tussen 2013 en 18 met 22% is gestegen. Greggs plant een veganistisch saucijzenbroodje, en zelfs lokale frituren bieden veganistische opties aan. (De Liddles gebruiken de Happy Cow-app om veganistisch voedsel te vinden wanneer ze reizen.)
“We hebben van jongs af aan uitgelegd waarom we veganistisch waren,” zegt ze. “Toen Emily ongeveer 10 was, oud genoeg om er niet door van streek te raken, namen we haar mee om Vegucated te zien tijdens een gemeenschapsscreening.” De documentaire uit 2011 volgt drie New Yorkers die veganist worden terwijl ze leren over intensieve veehouderij. “De film legt op een leuke, positieve manier uit waarom mensen veganist zouden kunnen zijn, maar gaat wel in op wat details,” zegt Liddle. “Hoewel ze niet veel laten zien, laten ze wel enkele aspecten van de vleesindustrie zien, zoals het scheiden van delen van dieren. Ik herinner me dat het zo steriel was – van dieren producten maken, de poten eraf peuteren en met de kadavers omgaan. Het was vreemd en macaber.”
Hoewel Emily af en toe in opstand kwam – “we vinden af en toe een wikkel van iets dat zuivel bevat, maar dat is niet erg” – heeft ze niet-veganistisch voedsel vermeden sinds ze heel klein was. “Op de crèche, als haar een snoepje werd aangeboden dat niet veganistisch was, wilde ze het gewoon niet hebben.”
De keuze van de familie is gemotiveerd door een aantal factoren. “Voor mij gaat het erom het juiste te doen. Veganistisch zijn is een belangrijk onderdeel van intersectionalisme. Ik geef niet alleen om dieren, gezondheid en het milieu, maar ook om mensen. Als we stoppen met gewelddadig te zijn tegen dieren, begrijpen we misschien hoe we onszelf minder gewelddadig kunnen maken tegen mensen.” Ze zegt dat ze ook werd geraakt door de ervaring van melkkoeien. “Het kalf wordt bijna onmiddellijk van de moeder gescheiden. Die moeder heeft geen rechten.”
Tot op de dag van vandaag gaat Emily naar de middelbare school in de Schotse Borders, waar Liddle een ontmoeting heeft gehad met het cateringpersoneel. “We hebben uitgelegd hoe, als je maar één ingrediënt verandert, het in plaats van vegetarisch veganistisch wordt – maar iedereen kan het nog steeds krijgen. Bijvoorbeeld door geen melk in de soep te doen, of linzencurry in plaats van kip. Er zijn genoeg andere opties voor niet-veganistische kinderen op een dag. Het heeft gewoon een kleine tweak nodig.”
Voor Reena Patel is de school van haar kinderen in Londen de minst gecompliceerde factor geweest in het veganisme van haar zoon. “Een paar van zijn vrienden zijn ook veganist, dus hij is niet de vreemde eend in de bijt.” Thuis eet het gezin allemaal hetzelfde, met kleine aanpassingen om een maaltijd half-vegan en half-vegetarisch te maken. “Dus als we pizza maken, wordt de helft gemaakt met niet-zuivel kaas.”
Tot hij drie was, maakte Nishi zich geen zorgen over het feit dat hij niet bij anderen thuis kon eten. “Maar nu hij steeds vaker naar speelafspraakjes en verjaardagsfeestjes gaat, voelt hij zich behoorlijk buitengesloten. Ik moet een lijst sturen met dingen die hij niet kan eten en ik bied aan eten voor hem mee te nemen, maar meestal zijn de mensen heel meegaand. Ik ben altijd zo dankbaar – het is helemaal niet iets wat ik verwacht.”
Omwille van Nishi’s allergieën kreeg het gezin steun aangeboden van consulenten en diëtisten. “Ik verwachtte een gevecht, waarbij ik zou zeggen: ‘Hij heeft al die allergieën en wij zijn vegetariër, dus hij is nu veganist.’ Over het algemeen zijn ze briljant geweest. Een keer vergeleek een diëtiste het met kindermishandeling: ze zei: ‘Hij heeft zoveel allergieën en hij is nogal klein, dus het is een vorm van verwaarlozing.’ Ik moest opstaan en weglopen. Ik kwam er later achter dat ze was gevraagd te vertrekken omdat ze zo agressief en veroordelend was.”
Nu ontdekte Patel dat ze zich meer zorgen maakte over de grootte van haar jongste zoon dan over de professionals. “Ik maakte me zorgen dat hij te klein was, maar zijn allergiespecialist zette me neer en zei: ‘Stop met je zorgen te maken, je bent tenger en de kans is groot dat hij gewoon van nature klein is. Hij eet goed – hij is absoluut in orde. Dat was een enorme geruststelling.”
Beide zonen van Patel slikken elke dag een multivitamine en in de winter een vitamine D3-supplement. “Hun melk is verrijkt met B12 en andere vitale voedingsstoffen. Ze hebben veel voedingsgist in het eten . En omdat Nishi allergieën heeft, laat hij zijn vitaminegehalte elke zes maanden controleren – hij is altijd in orde geweest.
“Als ouder moet veganisme een goed geïnformeerde keuze zijn. Maar het is absurd dat we de behoefte voelen om ouders die veganistisch zijn te ondervragen, terwijl ik zoveel kinderen op weg van school naar huis chips, snoep en frisdrank zie eten. Mensen zijn meer mierig over veganisme dan over junkfood.”
Iedereen die in het Verenigd Koninkrijk een veganistisch kind opvoedt en steun wil, moet die krijgen van zijn huisarts en indien nodig van een diëtist, zegt Rosie Saunt, een geregistreerde NHS-diëtist en medeoprichter van het Rooted Project, dat voedingsmythes in de media probeert te weerleggen. “Een huisarts zal controleren of een ouder of voogd de basis dekt. Maar als ze dan nog steeds problemen hebben, worden ze doorverwezen naar een diëtist, vooral als er rode vlaggen zijn, zoals dat hun kind niet gedijt of groeit zoals het zou moeten groeien.” Ze heeft er geen moeite mee dat jonge kinderen veganistisch zijn, zolang ouders zich richten op “veel variatie en er goed over nadenken”. In 2017 herbevestigde de British Dietetic Association, de Britse beroepsorganisatie voor diëtisten, haar overeenkomst uit 2014 met de Vegan Society, waarin staat dat een goed gepland veganistisch dieet gezond kan zijn voor mensen van elke leeftijd.
“Algemene studies naar veganistische diëten tonen aan dat ze zeker gezond zijn,” zegt Saunt. “Er zijn meerdere gezondheidsvoordelen, zoals een verlaagd risico op hart- en vaatziekten en diabetes. Het is moeilijk om studies te vinden die onderbouwen of ze goed zijn voor de algemene gezondheid bij kinderen, zuigelingen en adolescenten. Daar zijn een paar redenen voor: er zijn niet noodzakelijk studies op kinderen uitgevoerd, omdat dat ethisch moeilijk kan zijn, en de bestaande gegevens over volwassenen kunnen scheefgetrokken zijn door verstorende factoren. Volwassenen die een veganistisch dieet volgen, hebben meestal een hogere sociaaleconomische status, sporten meer en roken niet. Dus het is moeilijk te ontrafelen of het veganistisch dieet alleen leidt tot deze voordelen bij volwassenen.”
Omdat het veganistisch dieet relatief beperkt is, in vergelijking met de meeste Britse diëten (de gemiddelde Brit zou bijna 80 kilo vlees per jaar eten en 82 liter melk drinken), moeten veganistische volwassenen en kinderen ervoor zorgen dat ze genoeg van bepaalde kritieke voedingsstoffen binnenkrijgen. “Calcium, ijzer, eiwitten, vitamine D, B12, jodium en omega 3-vetzuren” zijn de belangrijkste, zegt Saunt. “We hebben geluk in het Verenigd Koninkrijk, want er zijn tal van opties in de supermarkten, dus het is mogelijk voor kinderen en baby’s om alle voeding te krijgen die ze nodig hebben van een plantaardig dieet.”
Zij benadrukt dat het belangrijk is voor kinderen om een breed scala aan veganistisch voedsel te eten, waaronder noten, zaden, bonen, peulvruchten en sojaproducten zoals tofu. “Verschillende voedingsmiddelen bevatten voedingsstoffen die allemaal samenwerken in een complexe synergie. Aangezien tijdens de groei meer energie en voedingsstoffen nodig zijn, zijn zuigelingen en adolescenten bijzonder kwetsbaar voor tekorten. Ze hebben genoeg energie nodig om te groeien en actief te zijn, om gezond te blijven, infecties te bestrijden en te leren.”
Sommige gezondheidsdeskundigen hebben een veel voorzichtiger geluid laten horen. Vorig jaar heeft Mary Fewtrell, hoogleraar kindervoeding aan het University College London, in een krachtige verklaring haar bezorgdheid geuit over het feit dat ouders van veganistische baby’s het advies over supplementen, met name van vitamine B12, niet opvolgen. Als voorzitter van het comité van de European Society for Paediatric Gastroenterology, Hepatology and Nutrition schreef Fewtrell: “Het is moeilijk om te zorgen voor een gezonde en evenwichtige veganistische voeding bij jonge zuigelingen, en ouders moeten de ernstige gevolgen begrijpen van het niet opvolgen van advies met betrekking tot het aanvullen van de voeding. De risico’s van een verkeerde aanpak kunnen onomkeerbare cognitieve schade en, in het uiterste geval, de dood omvatten. Ons advies is dat als ouders een veganistisch dieet voor hun kind nastreven, zij medisch en dieetadvies moeten inwinnen en dit strikt moeten opvolgen.” (De Vegan Society reageerde destijds en verklaarde: “Tekorten aan voedingsstoffen zijn geen exclusief veganistisch probleem en het is oneerlijk om ze als zodanig af te schilderen.”)
Voor iedereen (zoals ik) die inmiddels het gevoel heeft dat de voedselinname van hun kind niet ambitieus is (veganistisch of anderszins), neem een hart onder de riem van de Guardian voedselcolumnist Anna Jones, die vegetariër is. “Ik was ervan overtuigd dat mijn zoon Dylan, die nu drie is, spirulina smoothies zou drinken en shakshuka zou eten,” zegt ze. “Maar hij is een kieskeurige eter en zijn dieet bestaat voornamelijk uit beige. Hij houdt van alle koolhydraten.” Toch is zijn dieet, op af en toe een yoghurtje na, voor 90% plantaardig. “Het is geen bewuste keuze, het is gewoon wat werkt voor ons als gezin,” zegt Jones. “Dingen als tofu gaan er gewoon niet zo goed in”, geeft ze toe, maar ze biedt hem wel gehakte groenten, gehakte noten en eiwitrijke dips op basis van peulvruchten aan vóór een koolhydraatrijke maaltijd.
Jones heeft twee veganistische broers en zussen. “Zestien jaar geleden werd mijn broer, die nu achter in de 20 is, veganist – als hij uitging, kon hij alleen maar bonenburgers van Nando’s eten, op herhaling. Mijn vader en moeder vonden het heel moeilijk, omdat het zo zeldzaam was. Maar wij kinderen hebben een opwaartse invloed op mijn ouders gehad. Door de jaren heen hebben we hen geïnformeerd en boeken gegeven, en hen laten weten dat het goed met ons komt. Mijn moeder is nu bijna volledig veganistisch en mijn vader eet ongeveer één keer per jaar biefstuk.”
Jones zegt dat ze zich, anekdotisch, bewust is van een toenemend aantal veganistische gezinnen. “Het is in opkomst, maar veel volwassenen maken de keuze om veganistisch (of vegetarisch) te zijn voor zichzelf, en maken zich dan zorgen of ze het 100% doen voor hun kinderen. Het is deels een gemak – en als ouder begrijp ik dat – en ook dat we als ouder van een jong kind teruggaan naar de herinneringen aan voedsel dat we als kind aten.” Als ouder leer je hoe je een kind moet voeden terwijl dat kind leert wat het lekker vindt – het is geen wonder dat zo velen van ons de dingen herhalen die voor onze ouders werkten: worstjes, herderstaart, roerei.
Het opvoeden van een veganistisch kind is misschien het lastigst in gezinnen waar niemand anders zelfs vegetarisch is. Jen Stanbrook, een interieur blogger gevestigd in Nottingham, heeft twee dochters. De oudste, 14, is een strikte veganist op morele en ethische gronden; ze draagt geen wol of leer en gebruikt alleen huidverzorgingsmerken die vrij zijn van wreedheid. “Ik kook nu nooit meer een gezinsmaaltijd,” zegt Stanbrook. “Toen Ella nog vegetarisch was, was het makkelijker om vlees of extra ingrediënten toe te voegen, maar het veganistische dieet maakt dat vrij onmogelijk. We zitten samen aan tafel, maar meestal kook ik minstens twee, zo niet drie verschillende maaltijden. Mijn jongste dochter wil niets eten dat als veganistisch wordt bestempeld, hoewel Ella nu ongeveer driekwart van haar eigen maaltijden kookt.”
Sommige vrienden, collega’s en familieleden begrijpen niet waarom Stanbrook zo meegaand is. “De eerste reactie is de gebruikelijke: dat kan toch niet gezond zijn, hoe komt ze aan genoeg eiwitten? Andere mensen, meestal ouders, zeggen dat we haar moeten dwingen vlees te eten, dat ze te jong is om zo’n beslissing te nemen en dat ze het nooit zouden toestaan in hun huis. Maar ze is gepassioneerd over haar manier van leven. En ik weet zeker dat ze een veel beter, evenwichtiger dieet heeft dan veel van haar leeftijdsgenoten.”
Ze geeft toe dat ze Ella’s veganisme in het begin moeilijk vond. “Het kostte ons allemaal veel moeite om het te laten werken. Ik vind het jammer dat we minder vaak met het gezin uit eten gaan, maar ik ben trots op Ella. Ze heeft veel kennis over eten en voeding. Ze volgt haar principes en wil een verschil maken. Het is inspirerend.”
Eat your greens: family-friendly vegan meals door Rebecca Seal
Mac en ‘shews “Cheese” gemaakt met groenten en rauwe cashewnoten, gepureerd en vervolgens gebakken. (Isa Chandra Moskowitz’s recept is het beste.)
Avocado en erwtenpesto Blitz verse basilicum, ontdooide erwten, pijnboompitten, gemalen amandelen, voedingsgist, knoflook, olijfolie en avocado.
Chile sin carne Met linzen, veganistisch gehakt of gehakt seitan. Serveer met rijst en “zure room” (voeg citroensap toe aan gewone, niet-zuivel yoghurt).
Tofu ‘vis’ vingers met erwten Coat tofu, gedoopt in plantaardige melk, met broodkruimels, vervolgens ondiep frituren.
Spaghetti ‘bolognese’ Gemaakt met veganistisch gehakt of puy-linzen, of beide.
Kikkererwten- en zoete-aardappelstoofpot Ui, knoflook, rode peper, zoete gerookte paprika, bouillon en zoete aardappelen. Vlak voor het opdienen een uitgelekt blikje kikkererwten (in ongezouten water) toevoegen.
Pizza met niet-zuivel kaas (of geen kaas, maar geroosterde paprika’s en aubergine uit een potje).
Not just nuts: how to get a balanced vegan diet, door Rosie Saunt, NHS diëtiste
Iron Het type ijzer dat je uit planten haalt (volkoren granen en peulvruchten) wordt niet zo goed door het lichaam opgenomen als ijzer uit dierlijke producten, maar de opname kan worden verbeterd als je deze voedingsmiddelen eet met vitamine C (bijvoorbeeld verdund sinaasappelsap).
Calcium Naast verrijkte voedingsmiddelen zoals melkalternatieven, zit calcium in tofu, peulvruchten, tahini, vijgen, gemalen amandelen, zaden en bladgroenten.
Iodium In het Britse dieet komt jodium – dat belangrijk is voor de hersenontwikkeling bij kinderen – vooral uit zuivel en vis. Plantaardige bronnen zijn onder meer volkoren tarwe en rogge, maar deze leveren waarschijnlijk niet genoeg. Het zit in zeewier, maar de hoeveelheid jodium in zeegroenten varieert enorm. Het wordt veganisten aangeraden een jodiumsupplement te overwegen.
Vitamine B12 Kinderen kunnen sneller dan volwassenen tekenen van een B12-tekort vertonen. Symptomen zijn weinig energie of eetlust, of niet gedijen; op lange termijn kan het leiden tot meer permanente schade. De Vegan Society raadt aan dat kinderen van één tot vijf jaar een supplement krijgen of het uit verrijkte voeding halen, omdat het bijna uitsluitend in dierlijke producten wordt gevonden. Andere goede bronnen zijn voedingsgist, sommige zuivelvrije smeersels en gistextract.
Omega 3-vetten Deze zijn belangrijk voor de gezondheid van het hart en de ontwikkeling van de hersenen. Ze worden zowel in planten als in dierlijke bronnen gevonden, maar de plantaardige bron levert een type vetzuur dat het lichaam heel langzaam moet omzetten in het vetzuur dat we nodig hebben. Je vindt ze in raapzaadolie, lijnzaad, hennep, chia en walnoten. Er bestaat een supplement dat de vorm bevat die we nodig hebben, gemaakt van micro-algen; maar er is nog niet genoeg onderzoek gedaan naar de vraag of deze supplementen werken.
Vitamine D Het wordt aanbevolen dat iedereen in het Verenigd Koninkrijk een vitamine D-supplement neemt in de wintermaanden, of men nu veganist is of niet, vanwege het gebrek aan zon. Maar vitamine D3 wordt vaak gemaakt van schapenwol, en is dus niet veganistisch. Je kunt een versie krijgen die gemaakt is van korstmos, of kiezen voor vitamine D2.
Alternatieve melk Wees voorzichtig met wat je kiest. Biologische plantaardige melk is niet verrijkt en mist dus calcium, B12 en vitamine D. Notenmelk zoals amandelmelk bevat aanzienlijk minder energie en eiwit – sommige bevat slechts 3-6% noten en de rest water. Sojamelk wordt vaak aanbevolen voor veganistische kinderen omdat het voldoende eiwitten en calorieën bevat. Kinderen jonger dan zes maanden mogen geen soja hebben. Van zes tot 12 maanden mogen ze sojaformule krijgen; en vanaf 12 maanden ongezoete, verrijkte sojamelk.
– Als u wilt dat uw commentaar op dit stuk in aanmerking wordt genomen voor opname op de brievenpagina van het tijdschrift Weekend in gedrukte vorm, kunt u een e-mail sturen naar [email protected], met vermelding van uw naam en adres (niet voor publicatie).
{{topLeft}}
{{bottomLeft}}
{{topRight}}
{{bottomRight}}
{{/goalExceededMarkerPercentage}}
{{/ticker}}
{{heading}}
{{#paragraphs}}
{{.}}
{{/paragrafen}}{highlightedText}}
- Delen op Facebook
- Delen op Twitter
- Delen via E-mail
- Delen op LinkedIn
- Delen op Pinterest
- Delen op WhatsApp
- Delen op Messenger