Een operatie waarbij de dikke darm en het rectum worden verwijderd, wordt een proctocolectomie genoemd. Dit is de standaard chirurgische ingreep voor patiënten met colitis ulcerosa bij wie medicamenteuze behandeling heeft gefaald of bij wie ernstige levensbedreigende complicaties zijn opgetreden.
Proctocolectomie wordt gevolgd door ofwel:
Ileal Pouch Anal Anastomosis (restauratieve proctocolectomie)
Bij deze ingreep blijft een deel van de anus behouden, waardoor de patiënt een normale stoelgang kan hebben. De chirurg verwijdert het zieke deel van de dikke darm en de binnenkant van het rectum, maar laat de buitenste spieren van de anus zitten. De chirurg maakt dan een zakje van het uiteinde van de kronkeldarm en hecht dit aan de binnenkant van de anus. Het afval wordt in het zakje opgeslagen en op de gebruikelijke manier door de anus afgevoerd. De stoelgang kan frequenter en wateriger zijn dan voor de ingreep en een ontsteking van de interne pouch is een mogelijke complicatie. Dit staat bekend als pouchitis. Patiënten met een ileoanale anastomose hoeven echter geen permanent extern ileostomiezakje te dragen.
Ileostomie
Tijdens deze chirurgische ingreep maakt de chirurg een kleine opening in de buik, een stoma genaamd, waaraan hij of zij het uiteinde van de dunne darm, het ileum genaamd, vastmaakt. Het afval reist door de dunne darm en verlaat het lichaam via de stoma, die ongeveer zo groot is als een kwartje en zich meestal rechtsonder in de buik bevindt, dicht bij de buikriem. Een zakje wordt over de opening gedragen om het afval op te vangen, en de patiënt leegt het zakje wanneer dat nodig is.